به گزارش اقتصاد معاصر؛ محمد نادعلی، عضو هیئت عالی بانک مرکزی، عضو هیئت عالی بانک مرکزی، در نشست تحلیل هدایت اعتبار در نظام بانکی و سرمایه گذاری برای تولید اظهار داشت: ناترازی‌های مزمن اقتصادی و نگاه‌های کوتاه مدت گذشته، ایران را در تله‌های اقتصادی مانند نقدینگی سرگردان گرفتار کرده است.
وی تأکید کرد: سیاست هدایت اعتبار، با الگوبرداری از تجارب موفق کشور‌هایی مانند آلمان، ژاپن، چین و کره، می‌تواند منابع محدود را به سمت توسعه صنعتی هدایت کند، مشروط بر اینکه دیدگاه‌های توسعه‌ای بازنگری شوند.
نادعلی با اشاره به اهمیت هدایت اعتبار گفت: در شرایط کسری مزمن زیرساخت‌ها و منابع، باید از منابع موجود بهترین استفاده را کرد. هدایت اعتبار هم رشد کمی اعتبار (میزان تخصیص) و هم رشد کیفی (جهت دهی به بخش‌های اولویت دار) را شامل می‌شود.
وی افزود: دهه‌های اخیر، نگاه کوتاهمدت در سیاست گذاری، انباشت مشکلات اقتصادی را به دنبال داشته و توسعه به حاشیه رانده شده است.
وی با بررسی تجارب جهانی اظهار کرد: کشور‌هایی مانند آلمان، ژاپن، چین و کره با تمرکز بر هدایت اعتبار به موفقیت‌های بزرگی دست یافتند. این کشورها نظام بانکی را محور قرار دادند و با دولتی کردن برخی بانکها یا ایجاد بانک‌های توسعه، منابع را به سمت صنایع اولویت دار هدایت کردند.
نادعلی توضیح داد: در آلمان، اعتبارات به صنایع تولیدی تخصیص یافت و وام‌های مصرفی و سفته بازی محدود شد، در حالی که ژاپن با کاهش تعداد بانکها از ۱۴۰۰ به ۶۲، هدایت اعتبار را ساده سازی کرد.
وی افزود: در ژاپن، بانک مرکزی با ارائه منابع ارزان به بانک‌هایی که برنامه هدایت اعتبار را اجرا می‌کردند، انگیزه ایجاد کرد و بانک‌های متخلف از دسترسی به این منابع محروم شدند. مدیران بانکها نیز بر اساس پایبندی به این سیاست ارزیابی می‌شدند.
نادعلی خاطرنشان کرد: چین با استفاده از چهار بانک بزرگ دولتی و کره با نظارت قوی‌تر دولت بر بانکها، مشابه این مدل را پیاده کردند.
رئیس هیئت عالی بانک مرکزی با اشاره به ویژگی‌های مشترک این کشورها گفت: تمرکز این کشورها بر صنایع بزرگ و صادراتی بود که سهم بازار جهانی را افزایش می‌داد. آنها استراتژی توسعه مشخص، تعامل قوی بین بانک مرکزی، دولت و شبکه بانکی، و نظام ارزیابی عملکرد داشتند.
وی افزود: در این کشورها، ۸۰ تا ۸۵ درصد اعتبارات به سرمایه در گردش صنایع و ۱۵ تا ۲۰ درصد به نوسازی اختصاص یافت.
نادعلی با انتقاد از سیاست‌های گذشته ایران بیان داشت: دیدگاه‌های کوتاه مدت و فقدان استراتژی توسعه، ما را به وضعیت کنونی رسانده است. باید این دیدگاه‌ها نقد و بازنگری شوند.
وی پیشنهاد کرد: ایران با الگوبرداری از این تجارب، نظام هدایت اعتبار را تقویت کند و از ابزار‌هایی مانند سهمیه بندی، نرخ‌های ترجیحی، ضمانتنامه‌ها و مشوق‌های اخلاقی بهره گیرد.
وی در پایان تأکید کرد: موفقیت هدایت اعتبار به وجود استراتژی توسعه صنعتی، تعامل بین نهاد‌ها و نظارت دقیق بستگی دارد. اگر این چارچوب‌ها فراهم شود، می‌توان منابع را به سمت تولید و توسعه هدایت کرد و از تله‌های اقتصادی کنونی خارج شد.