به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ حمله چند روز گذشته اسرائیل به برخی از مراکز ایران به ویژه ساختمان‌های مسکونی، علاوه بر نگرانی‌های امنیتی، بیم‌هایی از اختلال در زنجیره تامین کالا و افزایش قیمت‌ها را در جامعه به وجود آورد.
برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن بود که این اقدام می‌تواند باعث هجوم مردم به فروشگاه‌ها و شکل‌گیری صف‌های طولانی برای خرید مایحتاج روزانه شود اما بر خلاف این سناریوها، بازار در روز‌های پس از حمله، چهره‌ای آرام از خود نشان داد.
طبق بررسی‌های میدانی، فروشگاه‌ها و مراکز عرضه، به ویژه در حوزه کالا‌های اساسی نظیر برنج، روغن، لبنیات، گوشت و تخم‌مرغ، با حجم کافی کالا و قیمت‌های مصوب به فعالیت خود ادامه داده‌اند. در تهران و مراکز استان‌ها نه فقط کمبودی گزارش نشده، بلکه روند خرید شهروندان نیز از حالت اضطراب‌آمیز به عادی بازگشته است.
مسؤولان حوزه بازرگانی و کشاورزی از همان ساعات ابتدایی حمله، به صورت میدانی بازار را رصد کردند تا از بروز تنش‌های احتمالی جلوگیری شود. ذخایر راهبردی کالا‌های اساسی نیز در وضعیت مطلوبی قرار دارد و به گفته مقامات وزارت جهاد کشاورزی، برای هفته‌ها تامین نیاز مردم بدون وابستگی به واردات اضطراری امکان‌پذیر است.
روستا بازار؛ طرحی برای پایداری در عرضه
در همین روز‌ها که افکار عمومی نگران بروز شوک‌های اقتصادی ناشی از تحولات منطقه‌ای است، دولت از طرحی تازه رونمایی کرده که می‌تواند در بلندمدت نقش مهمی در ثبات بازار ایفا کند. در این راستا محمدرضا طلایی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی، از هدف‌گذاری برای ایجاد ۵۰۰ روستا بازار تا پایان سال و ۳۰۰۰ بازار تا پایان دولت چهاردهم خبر داده است.
این بازار‌های محلی، به عنوان نقطه اتصال میان کشاورزان و مصرف‌کنندگان، بدون دخالت واسطه‌ها عمل می‌کنند و محصولات اساسی را مستقیما از مزرعه به سفره مردم می‌رسانند. در هفته جهاد کشاورزی، بیش از ۴۰ روستا بازار جدید راه‌اندازی شد و روند توسعه آنها با سرعت در حال پیگیری است. کالا‌های موجود در این بازارها، با قیمت مصوب و با نظارت میدانی ارائه می‌شوند.
به گفته طلایی، بیش از ۵ هزار غرفه و فروشگاه در سراسر کشور در قالب این طرح آماده فعالیت هستند و در صورت لزوم، می‌توانند به صورت شبانه‌روزی و با دستور استانداران خدمات‌رسانی کنند.
لبنیات؛ تولید پایدار، قیمت کنترل‌شده
از سوی دیگر، صنایع لبنی نیز با همراهی دولت تلاش کرده‌اند تا بازار این بخش را از تنش دور نگه دارند. در همین راستا محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی در گفت‌وگویی با تاکید بر تداوم تولید و توزیع، از ثبات کامل در بازار فرآورده‌های لبنی خبر داده است.
وی اعلام کرد که «بنا بر توافق با انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی، شرکت‌ها تا اطلاع ثانوی از هرگونه افزایش قیمت خودداری خواهند کرد.» این تصمیم، در شرایطی که هزینه‌های تولید در ماه‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده، نشان‌دهنده همکاری موثر میان تولیدکنندگان و دولت در راستای حفظ آرامش بازار است.
نظارت میدانی؛ نقش اصناف در آرام‌سازی بازار
در بخش اصناف نیز، سازوکار نظارتی با حساسیت بالاتری دنبال می‌شود. حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف در گفت‌وگویی ضمن تایید ثبات در شبکه توزیع، از فعالیت مستمر بازرسان اصناف و تعزیرات در سطح کشور خبر داد. طبق گفته وی، در هیچ‌یک از فروشگاه‌ها کمبود کالا‌های اساسی گزارش نشده و همه نقاط حساس نیز زیر نظر تیم‌های بازرسی هستند.
مردم نیز دعوت شده‌اند تا در صورت مشاهده تخلفات، از طریق سامانه‌های رسمی، مراتب را گزارش دهند تا برخورد قانونی با متخلفان صورت گیرد. در برخی فروشگاه‌های اطراف تهران که مواردی از عرضه نامنظم گزارش شده بود، بلافاصله بازدید و اصلاحات لازم انجام شد.
آرامش بازار، ثمره هماهنگی دولت و شبکه تامین
برخلاف نگرانی‌های اولیه از تاثیر حمله نظامی دشمن بر اقتصاد داخلی، آن‌چه در عمل اتفاق افتاده، یک مدیریت هماهنگ و سریع در حوزه تامین و توزیع کالا‌های اساسی بوده است. وزارت جهاد کشاورزی با ایجاد روستا بازارها، سازمان تعاون روستایی با مدیریت زنجیره تامین، انجمن صنایع لبنی با ثبات قیمت و اصناف با تشدید نظارت، نقش‌آفرینان اصلی این آرامش نسبی در بازار بوده‌اند.
این عملکرد نشان می‌دهد که می‌توان حتی در شرایط فوق‌العاده نیز با برنامه‌ریزی دقیق و اعتماد به شبکه‌های داخلی، از بروز بحران‌های بزرگ جلوگیری کرد. اگر این مدل هماهنگی و چابکی نهادینه شود، شاید بتوان گفت که تجربه روز‌های پس از حمله، نقطه عطفی در سیاست‌گذاری توزیع و امنیت غذایی کشور خواهد بود.