بازار سرمایه در آستانه بازگشایی؛ سایه احتیاط بر سر سهامداران

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بازار سرمایه ایران پس از ۱۲ روز تعطیلی ناشی از تنش‌های نظامی و تحولات سیاسی-امنیتی، از روز شنبه فعالیت خود را از سر خواهد گرفت. این تعطیلی که با هدف کنترل شوک‌های واردشده به بازار و پیشگیری از رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران اعمال شد، فرصتی برای کاهش التهابات روانی و تثبیت شرایط فراهم کرد. با این حال، فعالان بازار، به‌ ویژه با توجه به تجربه‌های پیشین خروج سرمایه و احتمال بروز نوسانات در روزهای ابتدایی، با احتیاط به این بازگشایی می‌نگرند. 

بر اساس داده‌های موجود و رفتار منطقی بازار در حوزه صندوق‌های درآمد ثابت، انتظار می‌رود بازار بورس در بدو بازگشایی با نوسانات اولیه مواجه شود اما به‌ تدریج به سمت ثبات حرکت کند. پیش‌بینی می‌شود که شاخص کل بورس که پیش از تعطیلی در محدوده ۲.۹۸۴ میلیون واحد قرار داشت، در روزهای نخست تحت فشار فروش قرار گیرد. با این حال، سازمان بورس و اوراق بهادار با اعمال محدودیت دامنه نوسان، به‌ عنوان ابزاری برای کنترل نوسانات شدید، می‌تواند از ریزش‌های سنگین جلوگیری کند. حمایت بازارگردان‌ها و نهادهای حقوقی نیز نقش کلیدی در جلوگیری از سقوط آزاد بازار ایفا خواهد کرد و به تثبیت شرایط کمک می‌کند. 

همچنین صنایع صادراتی نظیر پالایشی و پتروشیمی احتمالا از افزایش احتمالی قیمت جهانی نفت منتفع خواهند شد. در مقابل، صنایع کوچک‌تر مانند دارویی و غذایی به دلیل ارتباط با نیازهای اساسی جامعه، از تقاضای پایداری برخوردار خواهند بود. گروه‌های بانکی و خودرویی نیز ممکن است نوساناتی را تجربه کنند اما محدودیت دامنه نوسان می‌تواند شدت این نوسانات را کاهش دهد و به سرمایه‌گذاران فرصت تصمیم‌گیری منطقی بدهد. با مدیریت هوشمندانه و تداوم فعالیت‌های تولیدی بدون آسیب به زیرساخت‌های حیاتی، انتظار می‌رود بازار سرمایه به سمت رشد پایدار حرکت کند. 

با توجه به عمق محدود بازار سرمایه ایران و حضور تعداد زیادی سرمایه‌گذار غیرحرفه‌ای، سهامداران باید از تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده و هیجانی پرهیز کنند و با تحلیل دقیق به مدیریت دارایی‌های خود بپردازند. توجه به تحلیل‌های بنیادی و بررسی گزارش‌های مالی شرکت‌ها، به‌ ویژه تاثیر تحولات اقتصادی بر سودآوری صنایع صادراتی، امری ضروری است. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت به‌ عنوان گزینه‌ای کم‌ریسک و باثبات توصیه می‌شود، زیرا این صندوق‌ها در هفته‌های اخیر توانایی خود را در حفظ آرامش بازار به اثبات رسانده‌اند. همچنین رصد مستمر اخبار سیاسی و اقتصادی و بهره‌گیری از خدمات مشاوران مالی معتبر به سرمایه‌گذاران، به‌ ویژه افراد تازه‌کار کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری اتخاذ کنند و ریسک‌های خود را مدیریت کنند. 

در همین حال صندوق‌های درآمد ثابت در این دوره نقشی محوری در حفظ آرامش بازار ایفا کردند. در سه روز ابتدایی هفته (۳۱ خرداد تا ۲ تیر)، خروج سرمایه‌ای بالغ بر ۲۵.۳ همت (هزار میلیارد تومان) از این صندوق‌ها ثبت شد اما در روز سه‌شنبه ۳ تیر، ورود ۱.۲ همت سرمایه، نشان‌دهنده بازگشت تدریجی اعتماد سرمایه‌گذاران بود. ارزش این صندوق‌ها از ۹۶۰ همت در پایان فروردین به بیش از ۱،۰۲۰ همت در پایان اردیبهشت افزایش یافت که بیانگر اقبال پایدار به این ابزار مالی است. مدیریت مناسب نقدشوندگی و کنترل دقیق قیمت‌گذاری در این صندوق‌ها مانع از شکل‌گیری رفتارهای هیجانی دومینووار شد و به آرام‌سازی فضای بازار کمک کرد. تحلیلگران معتقدند تداوم این روند می‌تواند اعتماد عمومی به بازار سرمایه را تقویت کند و نقطه آغازی برای دستیابی به تعادل بلندمدت در رفتار بازار باشد. 

به نظر می‌رسد که سازمان بورس و اوراق بهادار در این مقطع حساس، وظایف خطیری بر عهده دارد. این سازمان باید با نظارت دقیق بر شفافیت مالی، ناشران را به ارائه گزارش‌های مالی دقیق و به‌ موقع ملزم کند تا اعتماد سرمایه‌گذاران حفظ شود. تشویق شرکت‌ها به برگزاری مجامع الکترونیک و میان‌دوره‌ای می‌تواند شفافیت و دسترسی سهامداران را بهبود بخشد. مدیریت دامنه نوسان، به‌ ویژه اعمال محدودیت‌های هدفمند در روزهای ابتدایی بازگشایی، برای کنترل نوسانات شدید و پیشگیری از رفتارهای هیجانی ضروری است. همچنین، سازمان باید با هماهنگی بازارگردان‌ها و صندوق تثبیت بازار، از ریزش‌های سنگین جلوگیری کند و شرایط لازم برای نقدشوندگی را فراهم آورد تا معامله‌گرانی که قصد خروج از بازار دارند، بتوانند بدون ایجاد اختلال در بازار اقدام کنند.

فروپاشی افسانه جنگ و تاثیر آن بر بازار

سال‌ها برخی تحلیلگران از تاثیر تنش‌های نظامی بر اقتصاد ایران ابراز نگرانی می‌کردند اما تجربه اخیر نشان داد که این نگرانی‌ها تا حد زیادی فروکش کرده است. ثبات نسبی اقتصاد ایران در برابر شوک‌های خارجی، به‌ ویژه در شرایطی که بازار پس از تعطیلی طولانی‌مدت بازگشایی می‌شود، می‌تواند نگرانی‌های موجود در بازار بورس را کاهش دهد. اعمال محدودیت دامنه نوسان و سیاست‌های حمایتی سازمان بورس، همراه با ثبات نسبی در اقتصاد کلان، به کاهش ریسک‌های بازار کمک خواهد کرد. 

بازار سرمایه ایران پس از بازگشایی از روز شنبه با چالش‌هایی نظیر فشار فروش اولیه مواجه خواهد شد اما اعمال محدودیت دامنه نوسان، مدیریت هوشمندانه سازمان بورس و عملکرد باثبات صندوق‌های درآمد ثابت، احتمال سقوط آزاد بازار را به حداقل می‌رساند. این محدودیت‌ها می‌توانند از نوسانات شدید جلوگیری کرده و به سرمایه‌گذاران فرصت تصمیم‌گیری منطقی بدهند. صندوق‌های درآمد ثابت به‌ عنوان ابزاری باثبات، نقش مهمی در حفظ آرامش بازار ایفا کرده‌اند و می‌توانند پناهگاه امنی برای سرمایه‌گذاران کم‌ریسک باشند. سهامداران باید با تحلیل دقیق و پرهیز از رفتارهای هیجانی، تصمیمات منطقی اتخاذ کنند. با تداوم سیاست‌های حمایتی و حفظ ثبات اقتصادی، بازار سرمایه می‌تواند وارد دوره‌ای از رشد پایدار شود و اعتماد عمومی به نهادهای مالی را بازسازی کند.