به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ یکی از ابزارهای اعمال قدرت توسط کشورهای مدعی رهبری جهان و سلطه گر، ابزار تحریم است و معمولا این ابزار با توسعه بانکداری الکترونیک، بسیار هوشمندتر هم شده است. بستر سوئیفت دلاری و سوئیفت یورویی کمک زیادی به هوشمند شدن تحریمهای آمریکا کرده است.
به صورت مشخص، آمریکا در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، ۱۲ میلیارد دلار از داراییهای ایران را مسدود کرد و این منابع تاکنون رفع مسدودی نشده است. علاوه بر این آمریکا و کشورهای اروپایی به تبعیت از آمریکا در برهههای مختلف میلیارد دلار از دارایی کشورها را بلوکه کردهاند.
جدول زیر که برگرفته از گزارش پژوهشکده پولی و بانکی است، نشان میدهد از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۲ در مجموع ۶۲۵ میلیارد و ۳۴۲ میلیون دلار و ۳۱ تن طلای ۷ کشور ایران، کره شمالی، لیبی، سوریه، ونزوئلا، افغانستان و روسیه مسدود شده است.
بیشترین دارایی بلوکه شده مربوط به روسیه با ۳۰۰ میلیارد دلار است. البته همه این منابع برای همیشه بلوکه نبوده و برخی کشورها ازجمله با اقدامات سیاسی، اقتصادی و امنیتی توانستهاند بخشی از این منابع بلوکه شده را وصول کنند.
یکی از اهداف کشورهای عضو بریکس ایجاد ساختاری جدید برای معاملات بین بانکی بین المللی و بی نیازی کشورهای عضو از فعالیت در چارچوب سامانه های معاملاتی مرتبط با آمریکا و اروپا است. این اقدام مانع از اعمال تحریم توسط آمریکا خواهد شد، زیرا در این ساختار جدید آمریکا و اروپا توان رصد و نظارت بر معاملات نداشته و ضمن اینکه امکان تحمیل دستور خود به کشورهای عضو را ندارد.
یکی دیگر از آثار شکلگیری بریکس و سامانه جدید معاملاتی کاهش نیاز و اتکای کشورهای به ارزهای جهان روا مانند دلار و یورو است. دیدگاههای مختلفی درباره جایگزینی دلار و یورو وجود دارد که یکی از آنها ایجاد یک ارز بینالمللی و مستقل از یک کشور است. به عنوان مثال، یک واحد پولی جدید توسط بانک بریکس طراحی شود و همه کشورهای عضو در معاملات بین خود از این ارز استفاده کنند.
در این صورت، این ارز دیگر متعلق به هیچ کشوری نخواهد بود و بنابراین کشورها نمیتوانند با سیاست ارزی و پولی خود بر دیگر کشورها اثر بگذارند یا کسری بودجه خود را جبران کنند. ضمن اینکه کشورهای عضو در فضایی بدون تحریم به فعالیت میپردازند و به همین دلیل امکان بلوکه شدن دارایی کشورها که یک اقدام سلطه طلبانه و غیرقانونی است، از بین خواهد رفت.
این عوامل موجب شده تا رئیس جمهور آمریکا، بریکس را تهدیدی برای دلار و اقتصاد آمریکا بداند و در همین راستا سیاستهای تنبیهی مانند افزایش تعرفه واردات برای محصولات صادراتی کشورهای عضو بریکس به آمریکا اعمال کند.