به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر به نقل از بلومبرگ؛ صادرات دریابرد نفت خام روسیه در چهار هفته اخیر به بالاترین سطح ۱۶ ماه گذشته رسیده است؛ این در حالی است که حملات پهپادی اوکراین موجب کاهش ظرفیت پالایشگاه‌های این کشور شده است.
طبق آمار رهگیری کشتی‌ها، میانگین صادرات روزانه روسیه در ۲۸ روز منتهی به ۲۱ سپتامبر به ۳.۶۲ میلیون بشکه رسید؛ رقمی که از مه ۲۰۲۴ بی‌سابقه بوده است. در همین دوره، تولید پالایشی روسیه به کمتر از ۵ میلیون بشکه در روز سقوط کرد که پایین‌ترین سطح از آوریل ۲۰۲۲ محسوب می‌شود. این افت بیانگر آن است که حملات اخیر دست‌کم ۷ درصد از ظرفیت فرآوری سوخت روسیه را مختل کرده است.
با وجود این، جریان انتقال نفت خام به پایانه‌های صادراتی در دریای سیاه و بالتیک بدون اختلال جدی ادامه دارد. تنها در بندر پریمورسک طی یک هفته رکورد ۱۲ محموله نفتی بارگیری شد. ذخایر انبارش در بنادر نیز کمک کرده است که صادرات در زمان تعمیرات زیرساختی متوقف نشود.
تولید و توافق اوپک‌پلاس
بر اساس توافق اوپک‌پلاس، سهمیه تولید نفت روسیه از ماه مارس تاکنون بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. کاهش ظرفیت پالایش داخلی موجب شده بخشی از نفت خام به جای مصرف داخلی، مستقیماً به پایانه‌های صادراتی هدایت شود و جریان عرضه جهانی تقویت گردد.
تحریم‌ها و گزینه‌های اروپا
تحریم‌های جدید علیه روسیه در کوتاه‌مدت محتمل نیست. رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اجرای تحریم‌های تازه را به توقف کامل خرید نفت روسیه توسط اتحادیه اروپا مشروط کرده؛ امری که با مخالفت کشورهایی مانند مجارستان و اسلواکی فعلاً دور از دسترس است. اتحادیه اروپا به جای تحریم مستقیم، در حال بررسی ابزارهای تجاری همچون اعمال تعرفه است که برخلاف تحریم‌ها، نیازمند اجماع کامل نیست و تنها با حمایت اکثریت کشورها تصویب می‌شود.
همزمان، بسته تحریمی جدیدی نیز در دستور کار بروکسل است که شامل محدودیت بر نفتکش‌های «ناوگان سایه»، هدف قرار دادن پالایشگران و بازرگانان چینی و هندی و همچنین جلو انداختن زمان ممنوعیت واردات گاز طبیعی مایع روسیه خواهد بود. با این حال، زمان دقیق اجرای این بسته هنوز مشخص نیست.
وضعیت صادرات و ارزش محموله‌ها
در هفته منتهی به ۲۱ سپتامبر، ۳۱ نفتکش در مجموع ۲۳.۶۹ میلیون بشکه نفت روسیه بارگیری کردند؛ رقمی بیشتر از ۲۲.۲۶ میلیون بشکه در هفته پیش. صادرات از پریمورسک به ۱.۲۵ میلیون بشکه در روز رسید و جریان از اوست-لوگا و نووروسیسک نیز افزایش یافت. در مقابل، بندر کوزمینو در شرق روسیه به دلیل وقفه چهارروزه در عملیات با کاهش صادرات روبه‌رو شد، هرچند فعالیت آن در نیمه دوم هفته به حالت عادی بازگشت.
ارزش ناخالص صادرات نفت روسیه در همین بازه با رشد ۵۰ میلیون دلاری به ۱.۳۳ میلیارد دلار رسید. قیمت نفت اورال در دریای سیاه و بالتیک به حدود ۵۴.۷ دلار در هر بشکه افزایش یافت و شاخص پاسیفیک «ESPO» به ۶۲.۹۱ دلار رسید. همچنین، قیمت تحویل در هند به ۶۵.۲۹ دلار صعود کرد که بالاترین سطح شش هفته اخیر است.
مقاصد صادراتی
صادرات به بازارهای آسیایی در چهار هفته منتهی به ۲۱ سپتامبر به ۳.۱۸ میلیون بشکه در روز رسید؛ بالاترین سطح در بیش از شش ماه. هرچند داده‌ها نشان می‌دهد جریان مستقیم نفت به هند کاهش یافته، اما محموله‌های بدون مقصد مشخص همچنان می‌تواند بخش قابل‌توجهی به پالایشگران هندی برسد. انتظار می‌رود هند خرید نفت روسیه را در ماه‌های نوامبر و دسامبر ادامه دهد، هرچند احتمالاً حجم آن به رکورد سال‌های گذشته نخواهد رسید.
در این مدت، صادرات به ترکیه در سطح ۳۱۰ هزار بشکه و به سوریه حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز ثابت ماند. افزون بر این، برای نخستین بار از فوریه ۲۰۲۴، یک محموله نفت خام روسیه پس از انتقال در نزدیکی سواحل سئوتا، راهی بندر «تِما» در غنا شد.