به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ در هفتصد و بیست و نهمین روز از جنگ نوار غزه و در روزهایی که صحبت از چایان جنگ است، شرایط معیشتی مردم این منطقه به شدت بحرانی و فاجعه‌آمیز است. در گفت‌وگوی اقتصاد معاصر با اسماعیل الثوابته، مدیرکل دفتر اطلاع‌رسانی دولت در نوار غزه، ابعاد اقتصادی و انسانی وضعیت فعلی بررسی شد. در ادامه، متن کامل این گفت‌وگو را می‌توانید مطالعه کنید.
اقتصاد معاصر: آیا می‌توانید درباره شرایط معیشتی ساکنان غزه برای ما توضیح دهید؟
الثوابته: وضعیت معیشتی در نوار غزه فاجعه‌آمیز است؛ اشغالگر «اسرائیلی» به طور گسترده خانه‌ها و زیرساخت‌ها را تخریب می‌کند، خدمات اساسی (آب، برق، سوخت، مراقبت‌های بهداشتی) به طور تقریبا کامل قطع شده و قحطی و گرسنگی تهدیدی جدی برای همه ساکنان استان‌های نوار غزه است. سازمان ملل و نهادهای امدادی از میزان بالای آوارگی (بیش از ۲ میلیون نفر که در جریان نسل‌کشی از خانه‌ها و محله‌های خود به زور آواره شده‌اند) گزارش می‌دهند، در حالی که تعداد زیادی از مردم به دلایل مادی، امنیتی و پزشکی در برخی محله‌های داخل شهر غزه محاصره شده‌اند. هزاران خانواده فلسطینی به دلایل مختلف از جمله فقر، ناتوانی در جابه‌جایی و ترس از بمباران نتوانسته‌اند از زیر آتش‌بار فرار کنند.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از تعلیق فعالیت‌های خود به دلیل تشدید درگیری‌های نظامی خبر داده و ده‌ها هزار غیرنظامی در شرایط انسانی فاجعه‌باری به سر می‌برند؛ وضعیتی که به دلیل وخامت اوضاع بهداشتی و کمبود شدید مواد غذایی تشدید شده و همچنین فعالیت مراکز درمانی به خاطر قطع تامین تجهیزات و منابع متوقف شده است.
اقتصاد معاصر: آیا درست است که بسیاری از آوارگان در خیابان‌ها هستند و پولی برای خرید چادر ندارند؟
الثوابته: بله این درست است. هزاران خانواده آواره در فضای باز و خیابان‌ها بدون سرپناه می‌خوابند، زیرا چادرهای کافی یا توان خرید آنها وجود ندارد. کمبود شدید مواد سرپناه (چادر و خانه‌های موقت) وجود دارد و جریان‌های موجود از چادرها فقط بخش بسیار کوچکی از نیاز واقعی را تامین می‌کند، در حالی که قیمت بازار چادرها به خاطر کمبود بسیار بالا رفته است.
اقتصاد معاصر: چرا چادرها وارد غزه نمی‌شوند؟ در حال حاضر روزانه چند کامیون حامل کمک‌های انسانی و چند کامیون حامل کالاهای تجاری وارد غزه می‌شوند؟ چه گذرگاه‌هایی باز هستند؟ آیا گذرگاه‌های شمال نوار غزه همچنان بسته‌اند؟
الثوابته: مقامات اشغالگر اسرائیلی بیش از یک سال است که از ورود اقلام «سرپناه» جلوگیری می‌کنند و برخی مواد سرپناه را به عنوان «مصرف دوگانه» طبقه‌بندی کرده یا با بازرسی‌ها و تاخیرهای طولانی بهانه‌تراشی می‌کنند اما در حقیقت می‌خواهند فشار بر جمعیت غیرنظامی را افزایش دهند و عملا ورود تعداد زیادی چادر را ممنوع کرده‌اند و حتی گذرگاه‌ها را به طور کامل بسته‌اند.
تعداد کامیون‌های روزانه متغیر است. در حالی که نوار غزه به حداقل ۵۰۰ تا ۶۰۰ کامیون در روز برای تامین نیازهای اساسی نیاز دارد، اعداد واقعی بسیار کمتر است (در دو ماه اخیر حدود ۷۰ تا ۱۰۰ کامیون در روز). بنابراین اختلاف بین نیاز و واقعیت بسیار زیاد است.
تمایز بین کامیون‌های انسانی و تجاری متغیر است، بخش بزرگی از کالاهای تجاری متوقف یا محدود شده‌اند؛ آنچه وارد می‌شود از کامیون‌های انسانی برای تامین نیازهای بازار کافی نیست. هزاران تن کمک‌ها در طرف دیگر گذرگاه‌ها انبار شده که اشغالگر اجازه ورود آنها را نمی‌دهد. گذرگاه‌های اصلی «کرم ابو سالم» است که به طور محدود و ساعتی فعال است، گذرگاه «زکیم» در شمال نوار غزه کاملا بسته شده و گذرگاه «کِیسوفیم» در مرکز نوار غزه نیز به طور محدود فعال است.
اقتصاد معاصر: وضع قیمت کالاهای اساسی چگونه است؟ آیا نسبت به گذشته که گذرگاه‌ها بسته بودند، کاهش یافته‌اند؟ آیا موسسات خیریه کمک‌های مالی در اختیار مردم قرار می‌دهند تا بتوانند کالاهای اساسی را بخرند؟
الثوابته: قیمت کالاهای اساسی به طور قابل توجهی نسبت به قبل از جنگ افزایش یافته و در دوره‌های بسته شدن گذرگاه‌ها و پس از تخریب ذخایر، قیمت‌ها به طور پیوسته بالا رفته‌اند. در مناطقی که عرضه قطع شده قیمت‌ها چند برابر شده و در مناطقی که قافله‌های محدودی وارد می‌شود، کالاها موجود است اما بسیار گران. در رابطه با شرایط معیشتی مردم گفتنی است که محاصره اعمال شده بر نوار غزه در حدود دو سال گذشته باعث شده بیشتر کالاهای اساسی از بازارها حذف شوند و ناامنی غذایی به شکلی بی‌سابقه شکل بگیرد.
بیش از ۹۵ درصد از شهروندان توان خرید خود را از دست داده‌اند، در حالی که میزان گرسنگی و بیماری افزایش یافته و سوءتغذیه به دلیل جلوگیری از ورود کمک‌ها و هدف قرار دادن دریافت‌کنندگان آنها رو به رشد است. این شرایط باعث شده حتی تهیه نیازهای ساده روزمره مثل نان و شیر بچه به مسیری پرخطر و تهدیدکننده جان تبدیل شود.
اقتصاد معاصر: آیا نهادهای خیریه کمک‌های مالی می‌دهند؟
الثوابته: برخی نهادهای محلی و بین‌المللی تلاش می‌کنند کمک‌های نقدی محدودی ارائه دهند اما این کمک‌ها فقط بخش بسیار کمی از نیازها را پوشش می‌دهد. توانایی نهادها بسیار پایین است (برآوردها نشان می‌دهد این کمک‌ها ممکن است فقط ۱ تا ۲ درصد از کل نیازها را در برخی موارد پوشش دهد) که باعث می‌شود تکیه بر کمک‌های نقدی کافی نباشد.
اقتصاد معاصر: آیا مراکز توزیع مواد غذایی همچنان تحت کنترل شرکت آمریکایی-اسرائیلی هستند؟ آیا سازمان‌های داوطلب فلسطینی توانایی توزیع سبدهای غذایی میان مردم را دارند؟ آیا مراکز توزیع غذای گرم هنوز فعال‌اند؟
الثوابته: اسرائیل و برخی شرکت‌های مرتبط با آن تلاش می‌کنند کنترل توزیع غذا در نوار غزه را در دست بگیرند، امری که شک‌های جدی درباره انصاف و شفافیت این روند ایجاد می‌کند و کمک‌های انسانی را به ابزاری برای فشار سیاسی و امنیتی تبدیل می‌کند. ما در نوار غزه تاکید می‌کنیم که مردم فلسطین حق کامل دارند کمک‌ها از طریق کانال‌های انسانی، بی‌طرف و شفاف به آنها برسد، دور از هر گونه مداخله سیاسی و امنیتی.
سازمان‌های داوطلب فلسطینی، با وجود هدف قرار گرفتن مستقیم و کمبود امکانات، همچنان تلاش‌های فداکارانه خود برای توزیع بسته‌های غذایی به هزاران خانواده را ادامه می‌دهند اما ظرفیت‌های آنها در برابر حجم فاجعه‌آمیز نیازها بسیار محدود است.
آشپزخانه‌های مردمی و مراکز توزیع غذاهای گرم هنوز در برخی مناطق فعال هستند و روزانه صدها هزار وعده غذایی ارائه می‌دهند اما هرگز نمی‌توانند همه نیازها را پوشش دهند، به ویژه در استان‌های غزه و شمال نوار که تحت محاصره شدید و کمبود منابع تقریبا کامل هستند. ما خواستار این هستیم که سازمان‌های محلی و بین‌المللی مستقل بتوانند آزادانه نقش انسانی خود را ایفا کنند و هر گونه کنترل و مانعی که مانع رسیدن غذا به هر خانواده گرسنه در غزه می‌شود، برداشته شود.
اقتصاد معاصر: وضعیت اسکان پناهجویان و ساکنان جنوب نوار غزه در مناطق مختلف چگونه است؟ چه کمبودهایی را تجربه می‌کنند؟
الثوابته: جنوب نوار غزه به توده‌ای انسانی تبدیل شده که صدها هزار آواره از شمال و مرکز به آنجا پناه برده‌اند تا از مرگ فرار کنند. مردم در آنجا در شرایطی اسفناک در چادرهای فرسوده، خانه‌های ویران یا خیابان‌ها زندگی می‌کنند، در حالی که با کمبود شدید آب، غذا، دارو، سرپناه و خدمات بهداشتی روبرو هستند. همه مراکز و تاسیسات قادر به پذیرش این حجم عظیم نیستند و بحران‌های انسانی روز به روز شدیدتر می‌شوند. آنچه رخ می‌دهد فاجعه‌ای انسانی است که نیازمند مداخله فوری و واقعی جامعه جهانی است.
اقتصاد: آیا سوخت و تجهیزات برای نیروهای دفاع مدنی رسیده است؟
الثوابته: سازمان دفاع مدنی نوار غزه در شرایط بسیار سختی کار می‌کند. تیم‌های ما شبانه‌روز با ابزار ابتدایی در حال نجات جان‌ها از زیر آوار هستند اما ما به ساده‌ترین تجهیزات دسترسی نداریم: نه سوخت برای حرکت خودروها، نه ماشین‌آلات سنگین برای برداشتن آوار، نه ابزار نجات پیشرفته و بسیاری از دفاتر و اعضای ما هدف قرار گرفته‌اند.
با وجود همه این‌ها، تیم‌های دفاع مدنی با شجاعت بی‌نظیر به وظایف خود ادامه می‌دهند اما با امکاناتی بسیار محدود و واقعیت این است که جامعه جهانی ما را فقط گذاشته تا در برابر وحشتناک‌ترین بحران‌های انسانی بدون حتی ابتدایی‌ترین تجهیزات نجات مقابله کنیم.
اقتصاد معاصر: نظر شما درباره طرح پیشنهادی ترامپ برای آتش بس در نوار غزه و پیامدهای اقتصادی آن چیست؟
الثوابته: ما بر ضرورت تقویت وحدت ملی فلسطینیان و رد هرگونه طرح برای آوارگی یا پاکسازی قضیه فلسطین تاکید می‌کنیم و از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم تا فورا برای توقف آتش‌بس، بازگشایی دائمی گذرگاه‌ها به روی کمک‌ها و تامین حفاظت بین‌المللی برای غیرنظامیان اقدام کند. از همین‌رو هر گونه طرح آتش‌بس در نوار غزه باید به بازگشایی کامل گذرگاه‌ها و رفع کامل محاصره نوار غزه منجر شود.
همچنین باید ابزارهای عدالت بین‌المللی برای محاکمه رهبران اشغالگر به خاطر جنایات نسل‌کشی فراهم شود، زیرا هرگونه تردید بین‌المللی در این زمینه، فاجعه انسانی را تشدید کرده و به معنای مشارکت در این جنایت است.