به گزارش اقتصاد معاصر؛ داوود منظور، رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه کشورگفت: «مکانیسم ماشه در واقع به معنای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل به اقتصاد ایران است. در زمانی که برجام به تصویب رسید، قرار بود این تحریم‌ها لغو شوند، اما در عمل باقی ماندند؛ زیرا تحریم‌های ثانویه آمریکا، به‌ویژه از سال 1397، فضای روانی سنگینی برای شرکت‌های بزرگ بین‌المللی ایجاد کرده بود تا از سرمایه‌گذاری در ایران خودداری کنند. در آن زمان، به این شرکت‌ها مداوم هشدار داده می‌شد که اسنپ‌بک جدی است و ممکن است مجدداً اجرایی شود.»
وی افزود: «نااطمینانی‌هایی که آمریکایی‌ها ایجاد کرده بودند، موجب شد فضای کشور همچنان در وضعیت تحریم باقی بماند. تحریم‌های ثانویه آمریکا بسیار سخت‌گیرانه‌تر از تحریم‌های سازمان ملل است، زیرا آمریکایی‌ها تمامی فعالیت‌های اقتصادی ایران را رصد می‌کنند و شرکت‌های بزرگ را تحت کنترل دارند. آن‌ها روش‌های دور زدن تحریم را شناسایی کرده و با این شرکت‌ها برخورد سختی انجام می‌دهند. به عنوان نمونه، یک بانک فرانسوی به دلیل همکاری با ایران، 9 میلیارد دلار جریمه شد تا درس عبرتی برای سایر شرکت‌ها باشد. بنابراین اقتصاد ایران در ده سال گذشته، هیچ‌گاه شرایط آرامی را تجربه نکرده است.»
خطر تشدید فشار روانی و خریدهای هیجانی/بازنده اصلی چرخه تورم و التهاب ارزی کیست؟
رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه تأکید کرد: «در شرایط فعلی باید مراقب بود تا فضای جامعه، به‌ویژه فضای روانی، به‌درستی مدیریت شود. آنچه که اسنپ‌بک می‌تواند به همراه داشته باشد، بیشتر فشار روانی کاذبی است که ممکن است برخی رفتارهای هیجانی را در جامعه ایجاد کند.»
منظور بیان کرد: «در چنین شرایطی این انتظار بوجود می‌آید که بازارها تحت تأثیر اسنپ‌بک به سمت افزایش قیمت حرکت کنند. افزایش انتظارات تورمی باعث می‌شود مردم به بیش‌خرید روی آورند و این رفتار موجب تشدید تورم و افزایش نرخ ارز خواهد شد. در نهایت، بازنده اصلی این چرخه، خود مردم هستند. از این رو، توصیه می‌شود مردم خونسردی خود را حفظ کرده و دارایی‌های خود را با تأمل بیشتر به سمت بازارهایی هدایت کنند که در خدمت تولید و اقتصاد کشور است.»
نقش رسانه‌های معاند و دلالان داخلی/ تجربه تکراری زیان سرمایه‌های خرد
وی ادامه داد: «فضاسازی رسانه‌های معاند و دشمنان کشور با هدف تشویق مردم به ورود به بازار ارز و طلا صورت می‌گیرد. این گروه‌ها با دامن زدن به نگرانی‌های مردم، به دنبال تشنج در بازار هستند. همچنین تعدادی از دلالان داخلی با هدف نوسان‌گیری، اقدام به خرید و فروش با قیمت‌های گزاف می‌کنند.»
منظور گفت: «در آینده، زمانی که ثبات به بازار بازگردد و قیمت‌ها کاهش پیدا کند، متضرر اصلی همین مردم خواهند بود که سرمایه‌های خرد را وارد بازار ارز، طلا یا رمزارز کرده‌اند. در دوره‌های مختلف دیده‌ایم که مردم تحت تأثیر فضای روانی و سودسازی سفته‌بازان قرار گرفته و در نهایت بخشی از سرمایه خود را از دست داده‌اند. متأسفانه این تجربه بارها تکرار شده است.»
وی تصریح کرد: «در حال حاضر، بازارهای موازی ارز و طلا بازدهی قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران دارند. با وجود اجرای اسنپ‌بک، بازار سرمایه همچنان روند مثبتی را طی می‌کند و آینده این بازار نیز صعودی پیش‌بینی می‌شود، زیرا بازار سهام نسبت به سایر بازارها عقب‌ماندگی زیادی دارد. نرخ دلار مبادله‌ای که سال گذشته حدود 42 هزار تومان بود، امروز به 72 هزار تومان رسیده و نرخ دلار غیررسمی از 100 هزار تومان عبور کرده است. طبیعی است که ارزش دارایی شرکت‌های بورسی نیز متناسب با آن رشد خواهد کرد. بنابراین، به مردم توصیه می‌شود به جای خرید ارز و طلا، به سمت سرمایه‌گذاری در بورس حرکت کنند.»
رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: «بازار مسکن نیز در رکود به سر می‌برد و قیمت‌ها روند نزولی دارد؛ از این رو، این بازار هم چشم‌انداز مثبتی خواهد داشت. در صورت ایجاد ثبات در شرایط کشور، نقدینگی به سمت بازار مسکن هدایت می‌شود.»
لزوم سبد سرمایه‌گذاری متعادل/ فریب فضاسازی معاند را نخورید
او افزود: «مردم باید ترکیبی متعادل از دارایی‌ها را در سبد سرمایه‌گذاری خود نگه دارند تا ریسک به حداقل برسد و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. اگر فردی همه دارایی خود را در دارایی‌های پرریسک سرمایه‌گذاری کند و آن دارایی دچار سقوط شود، زیان سنگینی را متحمل خواهد شد.»
منظور تصریح کرد: «بدون تردید، سیاست‌گذاران کشور اقدامات موثری برای ثبات حوزه پولی و مالی انجام خواهند داد تا مردم تحت تأثیر هیجانات بازار قرار نگیرند. به عنوان مثال، در زمان وعده صادق 1 و 2 نرخ ارز جهش یافت، اما بانک مرکزی با مداخله هوشمندانه خود در بازار ارز، قیمت را به سطح قبلی بازگرداند. بنابراین، انتظار می‌رود در شرایط فعلی نیز بازارسازی در حوزه ارز و طلا تکرار شود و نرخ ارز عقب‌نشینی کند.»
معاون رئیس جمهور در دولت سیزدهم در پایان تأکید کرد: «افرادی که در شبکه‌های معاند خارج از کشور فعالیت می‌کنند، هدفی جز برهم زدن جو روانی جامعه ندارند. بنابراین، مردم نباید فریب این جریان‌های رسانه‌ای را بخورند و باید با هوشمندی، تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ کنند.»/تسنیم