به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بازار سرمایه ایران در آستانه تجربهای تازه قرار دارد؛ پذیرهنویسی صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر نقره به زودی آغاز میشود؛ ابزاری نوین که میتواند مسیر سرمایهگذاری در یکی از مهمترین فلزات جهان را برای سرمایهگذاران ایرانی هموار کند.
نقره، فلزی که سالها در سایه طلا قرار داشت، حالا با ترکیبی از نقش سرمایهای و کاربرد صنعتی بار دیگر به کانون توجه بازارهای جهانی بازگشته است. برخلاف طلا که عمدتا به عنوان ذخیره ارزش و پناهگاه امن شناخته میشود، نقره جایگاهی دوگانه دارد. این فلز علاوه بر سرمایهگذاری، در صنایع مهمی مانند الکترونیک، پنلهای خورشیدی، خودروهای برقی، تجهیزات پزشکی و زیرساختهای دیجیتال نقش کلیدی ایفا میکند. همین ویژگی باعث شده قیمت نقره به شدت به رشد اقتصادی و تحولات فناوری حساس باشد. در سالهای اخیر و همزمان با رشد انرژیهای پاک و فناوریهای نو، تقاضای صنعتی نقره افزایش یافته و این فلز دوباره به یکی از گزینههای جذاب سرمایهگذاری تبدیل شده است.
تاریخچه صندوقهای نقره در جهان
سرمایهگذاری مدرن در نقره از سال ۲۰۰۶ وارد مرحلهای جدید شد؛ زمانی که نخستین صندوق قابل معامله نقره با نام iShares Silver Trust (SLV) در بورس نیویورک راهاندازی شد. این صندوق به سرمایهگذاران اجازه داد بدون خرید و نگهداری فیزیکی شمش، از نوسانات قیمت جهانی نقره بهرهمند شوند.
پس از موفقیت SLV، صندوقهای مشابهی در آمریکا، اروپا و کانادا شکل گرفتند و نقره به تدریج وارد پرتفوی سرمایهگذاران خرد و نهادی شد. در بحران مالی ۲۰۰۸ و سالهای بعد، صندوقهای نقره نقش مهمی در جذب سرمایه ایفا کردند و حتی در مقاطعی بازدهی بالاتری نسبت به طلا ثبت کردند؛ هرچند نوسان آنها نیز به مراتب بیشتر بود.
صندوق نقره در ایران
صندوق نقره در بورس ایران از نوع صندوقهای کالایی قابل معامله (ETF) خواهد بود. دارایی اصلی این صندوقها معمولا شامل گواهی سپرده شمش نقره و بخشی نقد برای حفظ نقدشوندگی است. سرمایهگذاران با خرید واحدهای صندوق، به صورت غیرمستقیم مالک نقره میشوند؛ بدون دغدغه نگهداری فیزیکی، بیمه یا ریسک سرقت. پس از پایان پذیرهنویسی، واحدهای صندوق در بازار قابل معامله خواهند بود؛ مشابه صندوقهای طلا که طی سالهای اخیر با استقبال گسترده مواجه شدهاند.
مزایای صندوق نقره
مهمترین مزیت صندوق نقره، دسترسی آسان و شفاف به بازار این فلز است. سرمایهگذاران میتوانند با مبالغ نسبتا کم، در نقره سرمایهگذاری کنند و از قیمت جهانی آن منتفع شوند. از سوی دیگر، نقره میتواند به تنوعبخشی پرتفوی کمک کند؛ به ویژه برای سرمایهگذارانی که تاکنون طلا، سهام یا اوراق با درآمد ثابت در سبد خود داشتهاند. ترکیب نقره با این داراییها میتواند ریسک کلی پرتفوی را در برخی شرایط کاهش دهد.
ریسکها و معایب
نقره فلزی پرنوسانتر از طلاست. قیمت آن به شدت تحت تاثیر شرایط اقتصادی، رکود یا رونق صنعتی و سیاستهای پولی جهانی قرار دارد. در دورههایی که تقاضای صنعتی کاهش مییابد، نقره میتواند افتهای سنگینتری نسبت به طلا تجربه کند.
در بازار ایران نیز، در ماههای ابتدایی راهاندازی صندوق، ریسک نقدشوندگی و کیفیت بازارگردانی اهمیت بالایی دارد. تجربه صندوقهای طلا نشان داده بازارگردان قوی نقش تعیینکنندهای در موفقیت این ابزارها دارد.
مقایسه صندوق نقره و صندوق طلا
به طور خلاصه، طلا دارایی کمریسکتر و پناهگاه امنتر محسوب میشود، در حالی که نقره ظرفیت بازده بالاتر همراه با ریسک بیشتر دارد. طلا معمولا در دورههای بحران و نااطمینانی میدرخشد اما نقره در دورههای رشد اقتصادی و صنعتی میتواند عملکرد بهتری داشته باشد. به همین دلیل، بسیاری از تحلیلگران توصیه میکنند نقره مکمل طلا در سبد سرمایهگذاری باشد، نه جایگزین کامل آن.
بازدهی نقره در یک سال گذشته
بررسی بازارهای جهانی نشان میدهد نقره در یک سال گذشته بازدهی قابل توجهی ثبت کرده و در مقاطعی حتی از طلا پیشی گرفته است. رشد تقاضای صنعتی، انتظارات تورمی و محدودیت عرضه از جمله عواملی بودهاند که از قیمت این فلز حمایت کردهاند. البته این رشد با نوسانات شدید همراه بوده و نشان میدهد نقره برای سرمایهگذاران صبور و آگاه مناسبتر است.
در مجموع باید گفت ورود صندوق نقره به بورس ایران را میتوان گامی مهم در توسعه ابزارهای مالی کالایی دانست. این صندوق فرصتی تازه برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا در فلزی استراتژیک با کارکرد دوگانه سرمایهای و صنعتی مشارکت کنند. با این حال، نقره دارایی پرنوسانی است و سرمایهگذاری در آن نیازمند نگاه میانمدت، مدیریت ریسک و پرهیز از هیجان است. اگر این ابزار با شفافیت، بازارگردانی مناسب و آموزش کافی همراه شود، میتواند به تدریج جایگاه خود را در سبد سرمایهگذاران ایرانی پیدا کند؛ درست همان مسیری که صندوقهای نقره سالها پیش در بازارهای جهانی طی کردند.