محمد رستمی، سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس در گفتوگو با اقتصاد معاصر اظهار داشت: کشور ما ظرفیتهای عظیمی در حوزه صنایع و تولید دارد که مثل فنر فشرده، آماده آزادسازی هستند. اگر این ظرفیتها آزاد شوند، نگرانیهایی مثل پیشی گرفتن کشورهای رقیب از ایران، موضوعیت خود را از دست میدهد.
وی ادامه داد: اما مشکل اینجاست که بسیاری از ظرفیتهای کشور سالهاست دستنخورده مانده است. هنگام تنظیم بودجه میبینیم با کسری ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومانی مواجه میشویم و برای جبران آن به سمت روشهایی مثل چاپ پول حرکت میکنیم که تورمزا و مخرب است. در حالی که با چهار اقدام مشخص، میتوان نه فقط کسری بودجه را جبران کرد، بلکه دو برابر آن درآمد ایجاد کرد.
رستمی نوسازی ناوگان حملونقل فرسوده را یکی از ابزارهای درآمدزایی برای کشورعنوان کرد و افزود: در کشور حدود ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی سنگین فرسوده داریم، اگر هر کدام سالانه حدود ۵۰ هزار کیلومتر حرکت کنند و مصرفشان به طور متوسط ۴۰ لیتر در هر صد کیلومتر گازوئیل باشد، با قیمت جهانی گازوئیل (حدود ۷۰ هزار تومان)، سالانه رقمی نزدیک به ۴۲۰ هزار میلیارد تومان سوخت مصرف میکنند.
سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس ادامه داد: امروز برخی تولیدکنندههای داخلی کشندههایی تولید میکند که مصرفشان ۱۹ لیتر در صد کیلومتر است در حالی برخی از کشندههای فعلی مصرف ۶۰ تا ۷۰ لیتر سوخت در صد کیلومتر دارند که دو تا سه برابر مصرف استاندارد است؛ اگر دولت تنها یکدهم هزینه سوخت هدررفته را به صورت تسهیلات جایگزین برای نوسازی اختصاص دهد، یعنی حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان، میتوان ناوگان را نوسازی کرد.
به گفته رستمی این کار مصرف سوخت را کاهش میدهد، آلودگی را کم میکند و هم امکان صادرات بخش زیادی از گازوئیل صرفهجوییشده را فراهم میسازد که ارزش ارزی آن میتواند بخش مهمی از کسری بودجه را پوشش دهد.
وی جلوگیری از قاچاق سوخت را یکی دیگر از ابزارهای درآمدزایی و کاهش کسری بودجه عنوان کرد و گفت: روزانه ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل قاچاق میشود. با ضرب این عدد در قیمت ۷۰ هزار تومان و در نظر گرفتن ۳۶۵ روز سال، ارزش این قاچاق سالانه حدود ۵۱۱ هزار میلیارد تومان یعنی نزدیک به ۵۰۰ همت است.
به گفته سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس روشهای قاچاق از نصب مخزن در روستاها و انتقال با لوله به دریا برای سوخترسانی به لنجها تا استفاده از صندوق عقب خودروهای سواری، شدیدا پیچیده شده است. اگر تنها بخشی از این حجم قاچاق کنترل شود، درآمد حاصل از جلوگیری آن معادل درآمد چند وزارتخانه است.
وی تبدیل نیروگاههای گازی به سیکل ترکیبی را از دیگر ابزارهای درآمدزایی و کاهش کسری بودجه معرفی کرد و افزود: در اروپا نیروگاه گازی تکواحده تقریبا وجود ندارد. حتی برای تولید ۲۰ مگاوات برق روی یک سکوی نفتی نیز نیروگاه را بهصورت سیکل ترکیبی اجرا میکنند تا راندمان آن بالا باشد اما در ایران حدود ۱۵ هزار مگاوات واحد گازی بهصورت تکواحده در مدار داریم. هر واحد در هر ثانیه ۵۰۰ کیلوگرم هوای داغ با دمای ۵۵۰ درجه را وارد اتمسفر میکند؛ انرژی آماده بازیافت که رها میشود. اگر این انرژی با نصب بویلر بازیافت حرارتی و توربین بخار به کار گرفته شود، میتوان ۷۵۰۰ مگاوات برق جدید بدون مصرف سوخت اضافی تولید کرد.
به گفته سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس صرفهجویی انرژی حاصل، معادل ارزش حرارتی ۲۰ میلیارد لیتر گازوئیل است. اگر نسبت مصرف را ۴۰ درصد گازوئیل و ۶۰ درصد گاز فرض کنیم، ارزش صرفهجویی حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود، یعنی بخشی عظیم از سرمایه ملی را عملا دود میکنیم.
وی چهارمین ابزار کاهش کسری بودجه و درآمدزایی را بازیابی گازهای سوزاندهشده در مشعلها (فلرها) دانست و اضافه کرد: روزانه حدود ۵۰ میلیون مترمکعب گاز در مشعلها سوزانده میشود. این گاز میتواند خوراک پتروشیمیها، ورودی نیروگاهها یا سوخت صنایع باشد. اگر قیمت هر مترمکعب را ۱۵ سنت محاسبه کنیم، ارزش سالانه گاز سوزانده شده حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است. در بسیاری از کشورهای صنعتی، سوزاندن گاز همراه نفت تقریبا به صفر رسیده اما در ایران همچنان شاهد سوزاندن حجم بزرگی از انرژی هستیم.
رستمی یادآور شد: در نتیجه از محل نوسازی ناوگان حملونقل ۴۰۰ همت، جلوگیری از قاچاق سوخت ۵۰۰ همت، افزایش راندمان نیروگاهها ۷۰۰ همت و جلوگیری از هدررفت گاز فلرها ۳۰۰ همت جمعا حدود ۲۰۰۰ همت صرفهجویی میشود که رقم بزرگی است.
به گفته سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس کسری بودجه حدود هزار همت است، با مدیریت همین چهار موضوع، میتوان دو برابر این رقم را جبران کرد. با این منابع کارهای زیادی میتوان انجام داد؛ حال این فقط بخش انرژی است. هنوز درباره بنزین و فرصتهای دیگر صحبت نکردهام. اگر کشور تصمیم بگیرد مدیریت علمی و صنعتمحور را جدی بگیرد، میتوان در مدت کوتاهی مسیر توسعه را تغییر داد.