به گزارش اقتصاد معاصر؛ اصغر ابوالحسنی، قائم مقام بانک مرکزی در تشریح دلایل نوسان نرخ ارز گفت: دلایل نوسان نرخ ارز در روز‌های اخیر هم دلایل خارجی و هم دلایل داخلی دارد. دلایل خارجی نوسانات نرخ ارز شامل رخداد‌های سیاسی و امنیتی در کشور است و در عوامل داخلی نیز می‌توان به عامل انتظارات تورمی اشاره کرد.

اصغر ابوالحسنی افزود: در این خصوص بانک مرکزی برای مدیریت نوسان بازار ابزارهایی، چون تعمیق بازار اسکناس، ایجاد صندوق درآمد ثابت ارزی و صندوق پروژه ارزی، توسعه اوراق سلف ارزی و اوراق گواهی ارزی، بازار آتی ارز و گواهی سپرده ریالی ارز را فعال کرد تا با استفاده از این ابزار‌ها نرخ شناور مدیریت‌شده را اعمال کند.

قائم مقام بانک مرکزی در مراسم تجلیل از آثار پژوهشی و پژوهشگران منتخب حوزه پول و بانک ضمن برشمردن دلایل داخلی و خارجی افزایش نرخ ارز توضیح داد: دلایل نوسان نرخ ارز در روز‌های اخیر هم دلایل خارجی و هم دلایل داخلی دارد.

اصغر ابوالحسنی افزود: دلایل خارجی نوسانات نرخ ارز به اتفاقات بعد از ریاست جمهوری ترامپ برمی‌گردد. وقتی ترامپ در آمریکا به ریاست جمهوری رسید اعلام کرد که قصد حمایت از کریپتوکارنسی‌ها را دارد و این موجب شد که این بخش رشد شدیدی پیدا کند، اما وقتی سرکار آمد مشخص شد که این صحبت‌ها نادرست بوده است و بنابراین با کاهش ارزش این بازار مواجه شدیم و به عنوان مثال بیت‌کوین تا کانال ۸۰ هزار دلار نیز ریزش داشت. در داخل کشور نیز برخی به این حوزه ورود پیدا کرده بودند که در روز‌های اخیر با ریزش بازار کریپتوکارنسی پول خود را خارج کرده‌اند و بخشی از این پول وارد بازار ارز شد و نوسانات آن را شکل داد.

قائم مقام بانک مرکزی بیان کرد: یک اقدام دیگر ترامپ این بود که اعلام کرد جنگ‌ها را به پایان می‌رساند که این کار را نیز نتوانست انجام دهد و این موجب رشد شدید انس طلای جهانی شد. با افزایش انس طلای جهانی، طلا و سکه در داخل نیز افزایش پیدا کرد و با توجه به اثر حباب سکه و قیمت آن بر بازار ارز شاهد نوسان بازار ارز بودیم. یکی از مسائل اثرگذار بر این حوزه واردات گسترده طلا از سوی بانک‌های مرکزی جهان است که بانک مرکزی ما هم این اقدام را انجام داد و بخشی از طلای وارد شده را برای مدیریت بازار‌ها در بستر مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه کرد.

اصغر ابوالحسنی افزود: همزمان با این مسائل در خارج از کشور، در داخل نیز با جنگ ۱۲ روزه و اسنپ‌بک مواجه بودیم که بر نوسانات بازار ارز اثرگذار بوده است و مسائل انتقال ارز و سایر مشکلات نیز وجود داشت که اثرگذار بود.

قائم مقام بانک مرکزی خاطرنشان کرد: در ۴۰ ماه قبل از جنگ دولت هیچ نیازی به تنخواه نداشت، اما دولت بعد از جنگ برای اولین بار از بانک مرکزی تنخواه گرفت که این پول با یک ضریب فزاینده در اقتصاد اثر می‌گذارد. از طرفی نسبت پول به شبه پول یا همان سیالیت پول نیز افزایش پیدا کرده است که این نیز بر بازار ارز اثرگذار بوده است.

اصغر ابوالحسنی افزود: کنار این مسائل حذف نرخ ارز ترجیحی و افزایش نرخ آن مطرح شد و حتی با اینکه نرخ بالاتر هنوز اعمال نشده بود، اما بر انتظارات فعالان اقتصادی اثر گذاشت.

قائم مقام بانک مرکزی یادآور شد: کنار تمام این مسائل اصلاح قیمت انرژی را نیز داشتیم که با اینکه عدد آن آنچنان بالا نبود، اما اثرات انتظاراتی آن بسیار بزرگتر بود. این مسائل منجر به ایجاد تلاطم در بازار ارز شد و بازار‌های ارز با نوسان مواجه شدند.

این مقام مسئول توضیح داد: بالای ۸۰ درصد ارز تالار اول مربوط به کالای سرمایه‌ای و مواد اولیه بود و وقتی صحبت از افزایش نرخ آن شد، با کاهش عرضه صادرکنندگان مواجه شدیم و از طرفی واردکننده سعی داشت هر چه سریع‌تر ارز بگیرد و این را می‌توان در سطح ثبت سفارش‌ها بررسی کرد. این مسئله منجر شد که در عرضه و تقاضای ارز ناترازی و نبود تعادل شکل بگیرد و با مشکلاتی مواجه شویم. با این اتفاق محدودیت عرضه ارز و از طرفی افزایش تقاضا را داشتیم که این مسائل دست به دست هم داد که بازار ارز دچار نوسان شود.

به گفته اصغر ابوالحسنی، بانک مرکزی تلاش می‌کند که بر اساس قانون، نرخ ارز را در حالت شناور مدیریت شده نگه دارد. در سطح جامعه این تفکر شکل گرفته که نرخ‌ها افزایش پیدا می‌کند و این تفکر بر تمام بازار‌ها اثرگذار خواهد بود و منجر به ایجاد انتظارات تورمی می‌شود. ما در بانک مرکزی کماکان بازار ارز ترجیحی و بازار اول را داریم و پنج اقدام دیگر را نیز می‌خواهیم ایجاد کنیم.

قائم مقام بانک مرکزی در تبیین اقدامات بانک مرکزی برای تعمیق بازار ارز و کنترل پایدار نوسانات گفت: تعمیق بازار اسکناس، ایجاد صندوق درآمد ثابت ارزی و صندوق پروژه ارزی، توسعه اوراق سلف ارزی و اوراق گواهی ارزی، بازار آتی ارز و گواهی سپرده ریالی ارز از جمله ابزار‌هایی است که قصد داریم آنها را در بازار ارز فعال کنیم و با این ابزار‌ها نرخ شناور مدیریت‌شده را اعمال کنیم.

اصغر ابوالحسنی در پایان تأکید کرد: دولت وقتی کسری بودجه داشته باشد و این کسری از طریق پول تامین شود، شاهد افزایش تورم و نوسانات نرخ ارز خواهیم بود. در هشت ماهه اول امسال ۸۰ درصد از اوراق جبران کسری بودجه دولت ناشی از جنگ را بانک‌ها خریداری کرده‌اند که با توجه به اینکه بانک‌ها منابع کافی ندارند این میزان منجر به استقراض از بانک مرکزی شده است و این احتمال وجود دارد که بانک مرکزی نتواند تا پایان سال این اوراق را تسویه کند که این مسئله بر تورم و نرخ ارز اثر گذاشته است./صداوسیما