به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بازار سهام ایران طی یک دهه گذشته نشان داده  پیش از آنکه تغییرات تورم در آمار رسمی مشاهده شود، شاخص‌ها مسیر خود را بر اساس انتظارات فعالان اقتصادی تنظیم می‌کنند. اکنون نیز کاهش نرخ بهره حقیقی منفی، موتور اصلی رشد بازار سرمایه است.

کارشناسان معتقدند بورس تهران در چهار ماه اخیر بار دیگر نشان داده که بیش از هر عامل دیگری نسبت به انتظارات تورمی و سیاست‌های پولی واکنش نشان می‌دهد. کاهش نرخ بهره حقیقی، که فاصله تورم از نرخ اوراق دولتی را افزایش داده است، «قفل» رکود بازار سهام را باز کرده است. این روند جریان نقدینگی را از بازار پول به سمت سهام هدایت کرده است.

رابطه تاریخی میان نرخ بهره حقیقی و شاخص کل نشان می‌دهد هرگاه نرخ بهره حقیقی منفی‌ شده، بازار سهام وارد فاز صعودی شده و با کاهش فاصله تورم و نرخ بهره، فشار فروش افزایش یافته است. این الگو در سال‌های اخیر بارها تکرار شده و اکنون نیز نشانه‌های مشابهی در حال شکل‌گیری است. همچنین کاهش نسبی ریسک‌های سیاسی و تقویت نرخ دلار، به‌ویژه برای شرکت‌های کامودیتی‌ محور، تامین‌ کننده روند صعودی شاخص‌ها بوده است. 

برخی کارشناسان معتقدند افزایش نرخ ارز موجب رشد درآمد ریالی شرکت‌های دلاری و بهبود حاشیه سود آن‌ها شده و در کنار نرخ بهره حقیقی منفی، ترکیبی قدرتمند برای ادامه رونق بازار ایجاد کرده است.

ارزش‌گذاری بازار سهام نیز تحت تاثیر این عوامل تغییر کرده است؛ بازار سهام با نسبت P/E بیش از ۷.۶ واحد معامله می‌شود. این رقم ممکن است در نگاه نخست بالا به نظر برسد اما در شرایط نرخ بهره حقیقی منفی و انتظارات تورمی بالا، کاملا توجیه‌پذیر است. این در حالی است که افزایش P/E بازار نه به معنای حباب قیمتی، بلکه ناشی از کاهش نرخ تنزیل واقعی و تغییر متغیرهای کلان است.

با این حال، این کارشناسان تاکید می‌کنند معادلات سیاسی همچنان اثرگذار است و تحولات ناگهانی می‌تواند مسیر انتظارات و جریان نقدینگی را تغییر دهد. از این رو تا زمانی که  سیاست‌گذار پولی نتواند شکاف میان نرخ تورم و نرخ بهره را کاهش دهد و ریسک‌های سیاسی کنترل نشوند، بورس تهران می‌تواند مسیر صعودی خود را ادامه دهد، هرچند اصلاح‌های مقطعی اجتناب‌ناپذیرند.