به گزارش اقتصاد معاصر، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، امروز سهشنبه ۹ دی ۱۴۰۴، در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران، با تبریک ولادت حضرت مسیح (ع) و ولادت حضرت علی (ع) اظهار کرد: این روز را به پدران و مادرانی که این روزها بهشدت درگیر مسائل معیشتی هستند تبریک میگویم. ما بهخوبی میبینیم که مردم در این روزها با چه فشارهایی مواجهاند.
وی افزود: در قرآن کریم درباره پیامبر آمده است که اُذن است؛ یعنی یکی از وظایف حاکمیت این است که شنوا باشد و سخنان مردم را بهخوبی بشنود. هر جا دردی وجود دارد، فریاد هم هست و این فریاد ناشی از درد است. ما هم اعتراضها، هم تنگناها و هم بحرانها را میبینیم، میشنویم و به رسمیت میشناسیم.
سخنگوی دولت با اشاره به دستور رئیسجمهور به وزارت کشور گفت: دستور آقای رئیسجمهور برای ایجاد سازوکار گفتوگو با افرادی که اعتراض دارند، نشاندهنده این است که دولت اعتراضها را به رسمیت میشناسد. ما نهتنها تنگناها، بلکه بحرانها را نیز فرصتی برای ترمیم شرایط اجتماعی و افزایش گفتوگو در جامعه میدانیم.
مهاجرانی تاکید کرد: واکنش طبیعی به فشار اقتصادی و معیشتی، همان چیزی است که امروز در سطح جامعه مشاهده میشود. ما این موضوع را کاملا به رسمیت میشناسیم و بر حق تجمعات مسالمتآمیز که در قانون اساسی نیز تصریح شده، تأکید داریم. در عین حال، همه ما باید به انسجام ملی کشور کمک کنیم. دولت حتی صداهای تند را نیز با صبوری خواهد شنید، چرا که باور داریم مردم ایران مردمی صبور هستند و اگر صدای اعتراضشان بلند میشود، نشاندهنده فشار بالایی است که بر آنها وارد شده است.
وی ادامه داد: وظیفه دولت شنیدن این صداها و کمک به ایجاد فهم مشترک برای حل مسائل جامعه است. در همین راستا، برنامه سهسطحی توسعه اقتصادی که از ابتدای سال در دستور کار دولت قرار داشت، طراحی شد. در سطح نخست، برنامهای برای شرایط اضطراری تدوین و ابلاغ شد که هماکنون در حال اجراست. در سطح دوم، برنامهای ۱۵ماهه برای مدیریت شرایط اقتصادی کوتاهمدت با هدف ایجاد ثبات اقتصادی تهیه شد که جلسه مربوط به آن شب گذشته در بانک مرکزی با حضور رئیسجمهور و سران قوا برگزار شد. خروجی این جلسه، طرحی ۲۰بندی در راستای برنامه هفتم توسعه بود که بر ثبات و رشد اقتصادی تمرکز دارد.
سخنگوی دولت گفت: این برنامه ۲۰بندی چهار محور اصلی را پوشش میدهد؛ محور نخست بهبود معیشت، محور دوم کنترل تورم، محور سوم مدیریت بازار و محور چهارم بهبود رشد اقتصادی است. در حوزه معیشت، ابتدا باید به وضعیت موجود اشاره کنم؛ ما از شرایط فعلی دفاع نمیکنیم و آن را مطلوب نمیدانیم و وظیفه خود میدانیم که این وضعیت را بهبود ببخشیم. تورم بالایی در کشور وجود دارد و دولت کاملا به این موضوع آگاه است. صدای مردم نیز در این مدت بهروشنی گویای همین واقعیت بوده است.
وی افزود: همانطور که رسانه ملی نیز شب گذشته پوشش داد، مردم مطالبات معیشتی و صنفی دارند و به دنبال سیاسیکردن موضوعات نیستند. تورم بالای پنجاهدرصدی بهطور طبیعی موجب نارضایتی میشود. دولت از دو ماه قبل برنامههای خود را آماده کرده و این برنامهها مشخص، منسجم و دارای توالی زمانی و اقدامات مؤثر است.
مهاجرانی تصریح کرد: دولت میلیاردها دلار برای معیشت مردم هزینه میکند، اما واقعیت این است که یارانهها، بهویژه یارانههای پنهان، در نقاطی که باید اثرگذار باشند، تأثیر لازم را ندارند. به همین دلیل، با وجود هزینهکرد چندین میلیارد دلاری، بهبود محسوسی در وضعیت اقتصادی مردم مشاهده نمیشود. از این رو، دولت راهکاری را دنبال میکند که بر اساس مجوز قانون بودجه ۱۴۰۵، یارانه از ابتدای زنجیره به انتهای زنجیره منتقل شود.
وی گفت: برای جلوگیری از افت معیشت مردم و تأمین زیست شرافتمندانهای که حق مردم عزیز ماست، دو راهکار سبد کالا و اعتبار در نظر گرفته شده است که انشاءالله روز چهارشنبه، یعنی فردا، در دولت نهایی خواهد شد و پس از آن، جزئیات مربوط به نوع و میزان آن اعلام میشود.
سخنگوی دولت در ادامه با اشاره به کنترل تورم اظهار کرد: یکی از نکات بسیار مهم، جلوگیری از تشدید عوامل تورمزا است. کسری بودجه و ناترازی بانکها، از جمله اضافهبرداشت بانکها، از عوامل اصلی تورم هستند که در نهایت بانک مرکزی مجبور به جبران آنها میشود. با کنترل تخصیصها تا پایان سال، تلاش میشود این کسریها مدیریت شود. همچنین در بودجه سال آینده پیشبینی شده است که بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار میلیارد تومان صرفهجویی انجام شود که این امر به کاهش کسری بودجه و در نتیجه کاهش تورم کمک خواهد کرد.
وی افزود: در خصوص ناترازی بانکها نیز جلوگیری از استقراض از بانک مرکزی و همچنین جلوگیری از انتشار بیرویه اوراق قرضه در دستور کار قرار دارد، چرا که این اقدامات گاهی باعث برهمخوردن بازارهای مالی و بازار سرمایه میشود.
برنامهها در این زمینه در حال نهاییشدن است و پس از قطعیشدن، اطلاعرسانی خواهد شد.
مهاجرانی با اشاره به اخبار مربوط به رد کلیات بودجه در کمیسیون تلفیق گفت: پیشنهادها و نکاتی از سوی نمایندگان مطرح شد که دولت آنها را شنید. در مقابل، دولت نیز محدودیتهایی داشت که کمیسیون از آن مطلع شد. در حال حاضر رایزنیها با مجلس ادامه دارد و امیدواریم با بررسی مجدد، به توافق لازم دست پیدا کنیم.
۷۰ ردیف اعتباری از بودجه حذف شدند
مهاجرانی در خصوص بودجه و حذف برخی ردیفهای بودجهای، گفت: سازمان برنامه ۱۳۶ ردیف بودجهای را مورد بازبینی قرار داده است، ۷۰ ردیف اعتباری حذف شدند و ۶۰ ردیف اعتباری در راستای ارزیابی عملکرد در ردیف سازمانهای اصلی قرار گرفتند. یعنی طبیعتا آن سازمان اصلی متولی است که بررسی را انجام دهد که برای سنوات آتی، اگر واقعا عملکرد قابل توجهی داشتند، با بودجه حفظ میشود و اگر نه، طبیعتا در سالهای آتی بودجه آنها نیز حذف خواهد شد. فهرست ردیفهای حذفشده و ادغامشده در جداول بودجه وجود دارد که طبیعتا برای همه شما عزیزان قابل دسترس است.
وی در خصوص بودجه بخش آموزش و پرورش گفت: در واقع از سازمانهایی که بهشدت مورد توجه رئیسجمهور هستند و میزان وقتگذاری و جلسات مکرر وی نشان از همین توجه دارد، وزارت آموزش و پرورش است، لذا پنج مورد بهصورت جدی در بودجه ۱۴۰۵ مورد توجه قرار گرفته است؛ حقوق معلمان، تقویت اعتبار شیر مدارس که یکی از موضوعاتی است که بسیار درباره آن صحبت شده است، موضوع شیر مدارس برای دانشآموزان ابتدایی مدارس دولتی که طبیعتا کسانی هستند که واجد شرایط هستند برای دریافت، تقویت اعتبار حمایت از تحصیل در مناطق محروم که جلوگیری کند از تارک تحصیل شدن این بچهها و حفظ کیفیت آموزشی.
سخنگوی دولت بیان کرد: حملونقل ایاب و ذهاب دانشآموزان با توجه به این که برخی از مدارس نسبت به محل زیست دانشآموزان فاصله دارد و همچنین حملونقل دانشآموزان و اجرای طرح رتبهبندی که یکی از راهکارهای بسیار مهم در راستای کیفیتبخشی آموزشی است، بهصورت جدی مورد توجه قرار دارد.
مهاجرانی در مورد نیروهای شرکتی گفت: موضوع در واقع نیروهای شرکتی فراتر از قانون بودجه سنواتی است و طبیعتا نیاز به تصمیمگیریهایی در سایر نهادها، از جمله مجلس، دارد که با هماهنگی بین مجلس و دولت انشاءالله کار انجام خواهد شد، لذا تصمیمگیریهای تقنینی و سیاستگذاریهای مشترک بین دولت و مجلس برای این موضوع انشاءالله انجام خواهد شد.
رویکرد دولت حفظ قدرت خرید است
مهاجرانی در خصوص افزایش سالانه حقوقها و عدم تناسب عنوان نسبت تورم گفت: در سنوات گذشته، ۱۰ سال پیش، ۲۰ سال پیش، یا خانوادههایتان دریافت حقوق داشتند؛ آیا نسبت به ۲۰ سال پیش تا امروز حقوقها افزایش پیدا کرده است یا نه؟ بله، ولی آیا قدرت خرید ما افزایش پیدا کرده است؟ پاسخ همه ما در این زمینه تقریبا منفی است، لذا رویکردی که دولت دارد، رویکرد حفظ قدرت خرید است، لذا اگر دولت از افزایش بودجه یا افزایش حقوق چنددرصدی صحبت میکند، نه اینکه چشم خود را بر تورم میبندد، بلکه نگاهش بر این است که بتواند طرف تولید تورم را کنترل کند.
وی افزود: اصولا دولتها باید به اندازهای که درآمد دارند هزینه کنند، یعنی هر دولتی وقتی بیش از درآمد خودش هزینه ایجاد میکند، ممکن است در ابتدا خوشنودی برای مردم ایجاد شود، ولی در درازمدت همین اتفاقی میافتد که شاهد آن هستیم و شاهد تورمهای بالای بیست، سی درصدی و حتی بالای چهل درصدی هستیم، لذا کاری که دولت در حال انجام آن است، این است که تلاش کند کسری بودجه را در سال ۱۴۰۵ به حداقل برساند و در این زمینه در واقع سعی کند کنترل تورم را به دست بگیرد، به جهت اینکه اگر ما این کار را انجام ندهیم، فشار بیشتری بر مردم وارد خواهد شد. هدف این بودجه کاهش فشار بر مردم است و نه اینکه دولت کمتر هزینه کند، حتی اگر دولت بخواهد کمتر هزینه کند، باز فلسفه وجودی آن کاهش فشار بر مردم است.
تمام تلاش دولت بر حفظ قدرت خرید مردم و کنترل تورم است
مهاجرانی در خصوص موضوع خط فقر، گفت: به هر حال واقعیت موضوع این است که قرار نیست از مردم چیزی پنهان کنیم، زیرا آن چیزی که اعداد و ارقام نشان میدهند، مردم به مراتب بهتر از ما با سفره و سبد خرید خود درک میکنند، لذا بله، حتما این موضوع را شفافسازی خواهیم کرد، منتها همانطور که میدانید، معمولا خط فقر در پایان سال بهصورت مشخص اعلام میشود، ولی به محض این که خط فقر به من اعلام شود، مطمئن باشید که خدمت شما اعلام خواهیم کرد.
سخنگوی دولت اظهار کرد: این را نیز عرض کنم که تمام تلاش دولت بر حفظ قدرت خرید مردم و کنترل تورم است و از آنجایی که رویکرد دولت شفافیت است، در این زمینه هیچ پنهانکاری وجود ندارد. عرض کردم؛ درد یعنی باید درمان شود و فریاد یعنی دردی هست، لذا اعداد فریاد میزنند و مردم نیز برخی اوقات صدایشان بلند میشود که کاملا درست و رسمی است و هیچ مشکلی ندارد؛ ما کاملا میشنویم.
هیچگونه افزایشی در مالیات بر اقلام خوراکی ایجاد نشده است
مهاجرانی عنوان کرد: در واقع هیچگونه افزایشی در مالیات بر اقلام خوراکی ایجاد نشده است و این اقلام معاف هستند از مالیات. مضافا، حقوقهای تا ۴۰ میلیون تومان نیز از این موضوع مستثنا شدهاند.
سخنگوی دولت بیان کرد: فقر یک مفهوم چندبعدی است و تکبعدی کردن آن کار معناداری نیست. اصولا در شرایط تورم، پولدار پولدارتر و فقیر فقیرتر میشود. هدف این ماده، کمک به آن بود که چیزی که ناشی از تورم است و باعث میشود پولدارها پولدارتر شوند، گرفته و به اقشاری که نیاز بیشتری دارند، اختصاص داده شود. در واقع هیچگونه افزایشی در مالیات بر اقلام خوراکی ایجاد نشده است و این اقلام طبیعتا معاف از مالیات هستند. مضافا، حقوقهای تا ۴۰ میلیون تومان نیز از این موضوع مستثنا شدهاند.
وی افزود: فقر یک مفهوم چندبعدی است و تکبعدی کردن آن کار معناداری نیست. اصولا در شرایط تورم، پولدار پولدارتر و فقیر فقیرتر میشود. هدف این ماده، کمک به آن است که چیزی که ناشی از تورم است و باعث میشود پولدارها پولدارتر شوند، گرفته و به اقشاری که نیاز بیشتری دارند، اختصاص داده شود. دولت به دنبال آن است که ریشه افزایشهای تورم را درمان کنند و این نشاندهنده آن است که ما باید به ریشهها بپردازیم و آنها را درمان کنیم. در عین حال به صورت همزمان و موازی به حفظ معیشت خانوار دقت داشته باشیم. طبیعتا در دو سطح، کارهایی در سطح کلان صورت میگیرد؛ کنترل تورم و مهار رشد نقدینگی یکی از موضوعات بسیار مهم است که از طریق انضباط مالی دولت محقق خواهد شد و با اصلاح ساختار بودجه، انتقال فشار مالی به بازار کالا و خدمات رخ نخواهد داد.
مهاجرانی در رابطه با اقدامات دولت برای تامین معیشت مردم، عنوان کرد: از سوی دیگر، در حوزه معیشت مردم، اقدامات شامل کالا برگها و یارانههایی است که به مردم پرداخت میشود و به صورت همزمان، افزایش و تضمین عرضه کالاهای اساسی را در پی دارد. ذخایر راهبردی نیز کاملا مراقبت میشوند.
سخنگوی دولت بیان کرد: برای سال آینده نیز، موضوع حقوق کارگران طبق همان رویکرد سهجانبهگرایی که همواره وجود داشته است، نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان انشاءالله موضوع حقوق کارگران را مورد بررسی قرار خواهند داد.
دولت توجه ویژه به اقشار با درآمد پایین در دولت دارد
مهاجرانی در رابطه با کالابرگ، گفت: اقدامات در خصوص کالابرگ انجام میشود و اجرایی خواهد شد و برای سال آینده نیز با همین ۲۰ مادهای که در این خصوص راجع به آن صحبت شد از یک سو کارها انجام خواهد شد. از طرفی انشاءالله فردا در دولت مصوب خواهد شد که پرداختها بهصورت منظم انجام شود. وزیر محترم رفاه اجتماعی و حوزه مربوطهشان، این موضوع را همواره در حال بررسی و دهکبندیها بهصورت سهماهه دنبال میکنند و با توجه به شاخصهایی که برای ارتقا سطح عدالت معیشتی وجود دارد، این بررسیها در جریان است و جز مصوبات مجلس شورای اسلامی نیز هست و حق اعتراض از طریق سامانه حمایت انجام میشود و هدف دولت، حمایت و پشتیبانی از طبقات آسیبپذیر و جلوگیری از تضییع حقوق خانوارهاست.
سخنگوی دولت اظهار کرد: رویکرد دولت این است که زنجیره از ضعیفترین حلقه خواهد شکست، لذا توجه ویژه به اقشاری که از نظر درآمدی پایینتر هستند، به صورت خاص در دولت وجود دارد. این اقدامات کمک میکند به کاهش هزینههایی که گاهی بدون دلیل بر خانوارها تحمیل میشود. در این مسیر، دولت در یکی از پروژههای کلان خود نظام ارجاع را دنبال میکند و معتقد است عدالت که رئیسجمهور شعارش را دادهاند، در چهار حوزه اجرا خواهد شد؛ یکی از آنها حوزه درمان است که رئیسجمهور به شدت بر آن اصرار دارند. تسریع در پرداخت مطالبات شرکتهای دارویی و تجهیزات پزشکی، اصلاح جریان نقدینگی، کمک به مدیریت مالی زنجیره تامین و هدفمندسازی حمایتها، از جمله اقدامات مهم دولت است.
مهاجرانی عنوان در رابطه با موضوع ارز ترجیحی برای دارو، عنوان کرد: یکی از برنامهها، تداوم تخصیص ارز ترجیحی برای اغلب داروهای حیاتی و بیماریهای خاص است و این موضوع همچنان ادامه خواهد داشت. همچنین تقویت پوشش بیمهای، بازنگری در تعهدات بیمهها و اولویتدهی به داروهای ضروری و بیماریهای خاص و صعبالعلاج، جزو موضوعاتی است که در دستور دولت بوده و در حال اجراست.
ذخایر میوه شامل سیب و مرکبات در وضعیت مطلوب قرار دارد
سخنگوی دولت در رابطه با اقدامات دولت برای ماه مبارک رمضان، بیان کرد: به دلیل مناسبتها و اعیاد میزان مصرفها بیشتر است، لذا ذخایری که لازم بوده، کاملا آماده است. ذخایر میوه شامل سیب و مرکبات در وضعیت مطلوب قرار دارد و برای نگهداری میوهها در راستای رساندن آن به دست مردم با هزینه ثابت و قیمت مناسب، اقدامات لازم انجام شده است. کمیته راهبردی تنظیم بازار با محوریت وزارت جهاد کشاورزی، کار خود را دنبال میکند. در حوزه سایر اقلام نظیر سبزی و صیفیجات نیز شرایط مطلوبی وجود دارد.
در حوزه اقلام اساسی نظیر برنج، روغن و شکر وضعیت در مجموع مطلوب است؛ البته در حوزه روغن، پرشی ایجاد شده بود که موضوع مرتفع شد. به دستور وزیر جهاد کشاورزی، برای تامین گوشت قرمز بهویژه در استان تهران اقدامات مناسبی انجام شده و در حوزه پروتئینهای دامی اعم از گوشت سفید و تخممرغ نیز پیشبینیها صورت گرفته است. ستاد ویژهای برای اعیاد با تمرکز بر دسترسی مناسب و نظارت بیشتر، کار خود را انجام میدهد.
مهاجرانی در رابطه با موضوع کنار گذاشته شدن فرزین رئیس سابق بانک مرکزی و انتخاب همتی به عنوان رئیس جدید، گفت: اصولا سالهاست که در حوزه اقتصاد، مفهوم جنگ روایتها بهعنوان یکی از موضوعات بسیار مهم شناخته شده است و در کنار اقدامات مسئولین، باید به این موضوع توجه ویژه داشت. در کنار جنگ روایتها، ماموریتی که رئیس کل بانک مرکزی بهصورت ویژه دارند، بازسازی اعتماد و اصلاح کارکردهای بنیادی سیاستهای پولی است. انتظار میرود که با بازگرداندن اعتبار سیاستهای پولی به کشور، بتوانند انتظارات تورمی را کنترل کرده و هماهنگی نهادی بین اجزا ایجاد کنند که انشاءالله به بهبود وضعیت اقتصادی کمک خواهد کرد.
سخنگوی دولت در بخشی از سخنان خود از فرزین رئیس سابق بانک مرکزی بهخاطر ساماندهی بانک آینده و تلاشهایی که در دوران مسئولیت خود انجام داد سپاسگزاری کرد.
مهاجرانی در خصوص طرح «حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» در مجلس، گفت: ایرادهای بنیادینی در همین طرح وجود دارد که طبیعتا هم در حوزه مغایرتهای جدی با برخی از اصول قانون اساسی ما است، البته این متن، اولیه و پیشنهادی است و طرح صیانت ۱ و ۲ نیز در نهایت به فرجام نرسید؛ لذا باید بدانیم که دسترسی آزاد به اطلاعات حق مردم است.
مهاجرانی در خصوص طرح شائبه احتمال تورم ۳۰۰ درصدی در سال ۱۴۰۵، عنوان کرد: برای این که جنگ روایتها ما را به سمتی نبرد که دچار نوسانات اقتصادی بیشتری شویم، حتما به کمک رسانهها نیاز داریم. فراموش نکنید که جنگ چندلایه و چندبعدی است و برخی اعداد، خود آمادهسازی ذهنی ایجاد میکنند؛ لذا رسانهها باید به ما کمک کنند تا فضا آرامتر باشد. در عین حال، دولت با تمرکزی که بر کنترل نقدینگی، انضباط بودجهای و کاهش تدریجی تورم دارد، کمک میکند ساختار اقتصادی مدیریت شود. مدلهای اقتصادی که در وزارت اقتصاد و امور اقتصادی و دارایی جریان دارد، طبق اعلام خودشان، این موضوع را تایید نمیکند و بار دیگر بر نقش مهم رسانهها در کنترل و آرام کردن فضا تاکید میکنم.
افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها با اصلاح ساختاری و کوچکسازی در دولت
سخنگوی دولت در رابطه با انجام اصلاحات در ساختار دولت، بیان کرد: طبق ماده ۱۰۵ برنامه هفتم، دولت مکلف است در سطح خود را کوچک کند، لذا در وزارتخانههای جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، آموزش و پرورش، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نیرو، نفت، کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات و فرهنگ و ارشاد اسلامی، بررسیها انجام شده است. تاکنون دو وزارتخانه، شامل جهاد کشاورزی و راه و شهرسازی، سند ساختاری خود را تصویب و ابلاغ کردهاند و پیشنویس آنها در شورای عالی اداری مورد تصویب قرار گرفته است.
وی افزود: امیدوار هستیم که با اصلاح ساختاری و کوچکسازی در دولت شاهد افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای دولت باشیم.