سید عبدالکریم هاشمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار اقتصاد معاصر در ارتباط با دلایل عدم توسعه سواحل مکران اظهار داشت: متاسفانه دیدگاه دولتها در توسعه مناطق پیرامونی کشور، بیشتر به پروژههای بسیار بزرگ معطوف است. یعنی دولتها اقدام به حمایت از پروژههایی که اندازه کمتری دارند، نمیکنند. برای مثال، اگر طرحهایی کوچکتر وجود داشته باشد، گفته میشود که امکان پذیر است اما در عمل حمایتی از آنها نمیشود. به طور مثال خط انتقال گاز کشیده میشود که خوب است یا خط انتقال نفت کشیده میشود که خوب است و هیچ کس هم اذعان به بد بودن این موارد ندارد، همچنین در برخی موارد، پایانهها ساخته میشود یا پالایشگاههایی که شروع به ساخت آنها کردهاند. اینها کارهایی هستند که هیچ اشکالی در آنها دیده نمیشود اما به همین صورت پروژههایی مثل شهرهای جدید که باید زیرساخت آنها شروع شود و به تدریج مسکن مورد نیاز افرادی که قرار است در آنجا کار کنند، تامین شود، هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
وی افزود: صنایع مختلفی مثل پتروشیمی، فولاد و پالایشگاهها باید به این مناطق منتقل شوند و برای افرادی که قرار است در این صنایع کار کنند، نیاز بوده تا مسکن ایجاد شود. با این حال به دلایلی مثل بیتوجهی به توسعه این مناطق، این مسائل پیگیری نمیشود.
هاشمی ادامه داد: بی توجهی به نقاط پیرامونی و دور افتاده کشور دلیل اصلی عقب ماندن مکران است، چراکه این بیتوجهی به دلیل تمرکزگرایی خواهد بود. برای نمونه اگر چنین طرحهایی در تهران بود، حتما اجرا میشد ولی در این مناطق دور افتاده، چون هیچ فردی به آنجا نمیآید، به آن توجه نمیشود. سیستم پیگیری مسؤولان ضعیف است و در واقع سیستم تامین مالی نیز در این زمینه به درستی عمل نمیکند. افراد نیز بر اساس علاقهمندیهای خود تصمیم میگیرند.
وی تصریح کرد: در رابطه با فعالیتهای ستاد توسعه سواحل مکران، باید بگویم که هیچ تحرک موثری مشاهده نمیشود. در گذشته طرحهایی برای راهاندازی پروژهها وجود داشت که قطع شد و همینطور یک مرحله دیگر از کار انجام نپذیرفت. گفته میشود که دولت باید در این زمینه پای کار بیاید و شهرداریها و سایر مسؤولان مربوطه اقدام کنند. در واقع باید در تک تک شهرستانهای سواحل مکران، یک بندرگاه بزرگ ساخته شود. این بندرگاهها میتواند بر اساس نیازهای اقتصادی مختلف مانند بندرهای تجاری یا صیادی احداث شوند و در نهایت، توسعه مکران شکل بگیرد. علاوه بر این، توسعه شهرستانها و روستاهای ساحلی و زیرساختهای آنها هم باید در اولویت قرار گیرد.
هاشمی گفت: اگر قرار است که تمرکززدایی از تهران صورت بگیرد، باید شهرها آباد شوند تا مردم میل به حضور در چنین مناطقی را داشته باشند. شهرها و روستاهای ساحلی ما در زیرساخت بسیار ضعیف هستند. اگر تقویت زیرساخت انجام شود و زیباسازی نیز صورت بگیرد، این موضوع به اشتغال و اسکان مردم در این مناطق کمک میکند. در واقع هدف از تمرکززدایی از تهران این بوده که جمعیتهای مختلف از سایر نقاط کشور به این مناطق منتقل شده و برای اسکان جمعیت در این مکانها توجه بیشتری شود.
نماینده مردم هرمزگان در ارتباط با مساله انتقال کارخانهها به سواحل مکران گفت: پیشرفت این مساله کمتر از ۱۰ درصد است. مساله انتقال کارخانهها نیز باید در راستای تمرکززدایی و هزینهزدایی پیش برود. امروزه در استانهای اصفهان، کرمان و یزد به جای اینکه کارخانهها را به سواحل انتقال دهند، سرمایهگذاری را برای تامین منابع آب کارخانههای این استانها در مرکز کشور انجام میدهند. این روش نه تنها بسیار هزینهبر است، بلکه وقت زیادی هم تلف میکند. تقریبا هزینهای هزار برابری داشته و یکی از عوامل کسری بودجه خواهد بود. از اینرو، آب به منطقههای کویری، چون مبارکه و سیرجان منتقل میشود تا توسعه پیدا کنند، در حالی که این کار میتوانست در سواحل مکران، با هزینه بسیار کمتری انجام شود.
وی عنوان کرد: این شرایط در حالی پیش آمده که برای انتقال صنایع باید هزینههای کمتری صرف شود. نهادهای مختلف هم باید در نظر بگیرند که سرمایهگذاری در ساخت پروژههای مسکن نیز به همین شکل باید در مناطق کمبرخوردار انجام گیرد تا چنین مشکلاتی رفع شوند.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ارتباط با پیگیری در مورد پروژههای ساخت شهرکهای ساحلی و مسکن در مکران بیان کرد: در حال حاضر نه جواب قاطعی دریافت کردهایم، نه گامی جدی برداشته شده است. جوابی هم ندارند که بدهند. برای انجام این تمرکززدایی، باید وزارتخانههای مختلف با سرعت وارد میدان شوند و اقدامات عملی انجام دهند. چه خوب است که رئیس جمهور و وزرای مربوطه چند بار در سال به طور مستقیم و بیتشریفات به این مناطق سفر کنند و پیگیر اجرای این طرحها باشند.
وی با ابراز تاسف از عدم توجه به توسعه سواحل پرظرفیت و زیبای مکران گفت: متاسفانه درصد پیشرفت کارها آنطور که باید باشد، نیست. هنوز همه موارد در مراحل ابتدایی قرار دارد و با اهداف اصلی توسعه سواحل مکران فاصله زیادی است. بسیاری از پروژهها با وجود مصوبات در مرحله اجرا قرار نگرفتهاند و برنامههای جزئیات آنها خیلی کم پیشرفت داشتهاند. به صورت درصدی باید بگوییم که فقط ۱۰ درصد پیشرفت در مدت تصویب این مساله اتفاق افتاده است.