باقر قرمزچشمه، عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری در گفتوگو با خبرنگار اقتصاد معاصر با اشاره به نقش مهم پژوهشکده در ارائه اطلاعات پایه اظهار داشت: اطلسهای سیل، فرسایش و ظرفیت آبی از مهمترین پروژههای پژوهشکده در سالهای اخیر بودهاند. این اطلسها با اولویتبندی مناطق پرخطر و تعیین ظرفیت منابع آبی، ابزاری کلیدی برای تصمیمگیری مدیران در حوزه حفاظت از منابع آب و خاک محسوب میشوند. این اطلاعات به طور کامل در سایت پژوهشکده در دسترس هستند.
قرمزچشمه درباره فعالیتهای الگویی پژوهشکده توضیح داد: یکی از موفقترین پروژهها، طرح احیای اراضی تخریبیافته در دامنههای زاگرس جنوبی است که با هدف ایجاد کمربند سبز در ارتفاعات تهران اجرا شده است. این طرح که با بازدید و تایید مسوولان همراه بوده، توانسته با کشت گونههایی همچون بادام، زرشک، انگور و گل محمدی، علاوه بر احیای پوشش گیاهی، بهرهوری اقتصادی قابل توجهی ایجاد کند.
مدیر گروه هیدرولوژی و توسعه منابع آب همچنین به پروژه احیای اراضی کوهستانی در غرب کرج اشاره کرد و افزود: این پروژه که با مشارکت شرکت دارویی برکت اجرا شده، توانسته است علاوه بر جلوگیری از خسارات ناشی از سیلاب، فضای سبز مطلوبی ایجاد کند. اکنون این منطقه به باغات و درختکاریهای پربازده تبدیل شده است.
قرمزچشمه با تاکید بر بحران گرد وغبار اظهار داشت: در سال ۱۳۹۶، پژوهشکده در استان خوزستان و محدوده هندیجان وارد عمل شد. با انجام اقدامات آبخیزداری و احیای پوشش گیاهی در ۵۰۰ هکتار از اراضی، توانستیم کانونهای گردوغبار را تثبیت کنیم و شرایط زیستمحیطی منطقه را بهبود دهیم؛ پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری علاوه بر اقدامات پیشین، بر پخش سیلاب و آبخوانداری به عنوان یکی از رویکردهای مهم در تغذیه سفرههای زیرزمینی و کاهش خسارات ناشی از سیلاب تاکید دارد.
عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، با اشاره به اهمیت این موضوع اظهار داشت: تغییر کاربری اراضی در مناطق آبرفتی باعث کاهش تغذیه آبخوانها و افزایش سیلابهای خسارتزا در پاییندست شده است. پژوهشکده از سال ۱۳۷۵، اقدامات گستردهای در زمینه پخش سیلاب بر آبخوانها آغاز کرده و در سالهای اخیر نتایج مثبتی به دست آمده است. این پروژهها نه فقط میتوانند از هدررفت آب جلوگیری کنند، بلکه تغذیه منابع زیرزمینی را نیز بهبود ببخشند.
وی همچنین به فعالیتهای پژوهشکده در زمینه پایش و پیشآگاهی خشکسالی اشاره کرد و افزود: در استان لرستان، پژوهشکده با اجرای طرح پایلوت مدیریت خشکسالی کشاورزی، سامانهای جامع طراحی کرده است. این سامانه که شامل مدلسازی و نرمافزارهای مرتبط است، ابزار مناسبی برای مدیریت مخاطرات خشکسالی در اختیار کاربران قرار میدهد.
قرمزچشمه در این خصوص توضیح داد: تیمهای پژوهشکده در زمان وقوع سیلاب، با ارائه گزارشهای تحلیلی و کارشناسی، دستگاههای اجرایی را در مدیریت این بحرانها یاری میدهند. این گزارشها علاوه بر ارسال به مراجع ذیربط، در وبگاه پژوهشکده منتشر شده و به صورت رایگان در اختیار عموم مردم قرار دارد.