به گزارش اقتصاد معاصر؛ بورس کالای ایران به عنوان یکی از نهادهای مالی پیشرو در کشور، نقش بسزایی در توسعه بازار سرمایه و تسهیل فرآیند تامین مالی برای شرکت‌های تولیدی و صنعتی ایفا کرده است.
یکی از ابزارهای نوین و موثری که در این مسیر مورد استفاده و استقبال بالای صنایع مختلف قرار گرفته، اوراق سلف موازی استاندارد است. این اوراق به عنوان یکی از ابزارهای مالی اسلامی، توانسته است با ایجاد بستری امن و شفاف، نیازهای مالی شرکت‌ها را به شیوه‌ای کارآمد برطرف کند.
طبق گفته سونیا یاسی، رئیس اداره اوراق تامین مالی بورس کالای ایران، از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون بیش از ۴۴ درخواست انتشار اوراق، برای تامین مالی بنگاه‌های تولیدی متوسط و بزرگ در سطح کشور مطرح شده که رقم آن بالغ بر ۲۲ همت است.
برآورد می‌شود این مقدار تا انتهای سال جاری افزایش یابد.
براساس آمار اعلامی، از این تعداد ۲۵ شرکت از بخش صنعت و معدن، ۱۳ شرکت بخش پتروشیمی و ۶ شرکت بخش کشاورزی بوده‌اند که حدود ۱۲ همت از آنها پذیرش نهایی را دریافت کرده و مابقی اوراق نیز تا پایان سال جاری پذیرش خواهند شد.
هم‌چنین، از ابتدای سال تاکنون بالغ بر ۲ همت از کل اوراق پذیرش شده منتشر شده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری این مبلغ به حدود ۱۰ همت افزایش یابد.
در سال ۱۴۰۳، بورس کالای ایران با ایجاد بستر مناسب برای انتشار ۲.۲۵ همت اوراق سلف موازی استاندارد، گام بلندی در جهت تامین مالی شرکت‌های فعال در صنایع مختلف برداشته است. این گزارش به بررسی جزئیات و آمار معاملات این ابزار مالی می‌پردازد.
تعداد شرکت ها و مبلغ تامین مالی شده در بورس کالای ایران به شرح زیر است:
طبق آمارهای موجود، از میزان ۲۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال اوراق سلف استانداردی که در بورس کالا منتشر شده، سهم بخش پتروشیمی (شیمیایی) ۱۱ هزار میلیارد ریال، بخش صنعتی ۵ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال، بخش کشاورزی ۳ هزار میلیارد ریال و بخش غذایی ۳هزار میلیارد ریال بوده است.
اوراق سلف موازی استاندارد نوعی ابزار مالی است که بر اساس قرارداد سلف طراحی شده است. در این قرارداد، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که کالای مشخصی را در آینده و با قیمت معین معامله کنند. این اوراق به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا با پیش‌فروش محصولات خود، منابع مالی مورد نیاز برای توسعه فعالیت‌هایشان را تامین کنند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران نیز با خرید این اوراق، از سود این اوراق بهره‌مند می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، تامین مالی شرکت‌های تولیدی و صنعتی است. چراکه بسیاری از این شرکت‌ها با مشکلات نقدینگی مواجه هستند و دسترسی به منابع مالی ارزان‌قیمت برای آنها دشوار است. اوراق سلف موازی استاندارد با ایجاد امکان پیش‌فروش محصولات، به این شرکت‌ها کمک می کند تا بدون نیاز به وام‌های بانکی با بهره‌های بالا، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند. این امر به ویژه برای شرکت‌های فعال در حوزه‌های کشاورزی، پتروشیمی و فلزات اساسی بسیار حیاتی بوده است.
یکی از چالش‌های اصلی شرکت‌های تولیدی، نوسان قیمت کالاها در بازار است. اوراق سلف موازی استاندارد با قفل کردن قیمت کالاها در زمان معامله، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از ریسک نوسانات قیمت در آینده در امان بمانند. این موضوع به شرکت‌ها اطمینان خاطر می‌دهد که می‌توانند با برنامه‌ریزی دقیق‌تری به فعالیت‌های خود ادامه دهند.
انتشار اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا، فرصتی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است تا در بازار کالاها مشارکت کنند. این اوراق به دلیل ماهیت شفاف و قابل اعتماد، توانسته است سرمایه‌گذاران جدیدی را به بازار جذب کند. این موضوع نه تنها به افزایش نقدشوندگی بازار کمک کرده، بلکه باعث شده است تا شرکت‌ها بتوانند با هزینه کمتری منابع مالی خود را تامین کنند.
با تامین مالی شرکت‌های تولیدی، بسیاری از این واحدها توانسته‌اند فعالیت‌های خود را گسترش دهند. این موضوع به افزایش تولید ناخالص داخلی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید منجر شده است. در شرایطی که اقتصاد کشور با چالش‌هایی مانند بیکاری و رکود مواجه است، چنین اقداماتی می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کمک کند.
با توجه به مشکلات و محدودیت های شبکه بانکی کشور در بخش تسهیلات به صنایع، انتشار اوراق سلف موازی استاندارد به عنوان یک ابزار مالی جایگزین، فشار بر سیستم بانکی را کاهش داده است. این موضوع به بانک‌ها اجازه می‌دهد تا منابع خود را به بخش‌های دیگر اقتصاد اختصاص دهند و از این طریق به رشد اقتصادی کمک کنند.
معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از طریق سازوکار معاملاتی بورس کالا و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می شود که این موضوع شفافیت معاملات را افزایش و ریسک اعتباری ناشر را کاهش می‌دهد. از این رو، خریداران می‌توانند با اطمینان خاطر از امنیت و سلامت معاملات، اقدام به خرید این اوراق کنند. به این ترتیب، به واسطه شفافیت معاملاتی حاکم بر سازوکار بورس کالا، تامین مالی بنگاه های تولیدی از بستر شفاف بورس می‌تواند به جهش تولید از طریق جذب سرمایه‌گذاران بیشتر و توسعه بازار سرمایه ایران منجر شود.