به گزارش اقتصاد معاصر؛ "برق رفت، تقصیر ما که نیست!" این عبارت، خلاصه فعالیت‌های رسانه‌ای این روزهای وزارت نفت و وزارت نیرو علیه همدیگر است. شرایطی که تا امروز در هیچ دولتی شاهد آن نبودیم اما در دولت فعلی، به‌نظر می‌رسد وزرای نفت و نیرو در یک کشمکش چراغ‌خاموش، به‌جای پرداختن به مسائل در جلسات هیئت وزیران و یا جلسات دوجانبه و سخن از یک تریبون به عنوان نقطه نظر واحد دولت، هرکدام به دنبال متهم کردن دیگری در شرایط فعلی است.
آنچه شب گذشته با تشدید خاموشی‌ها در کلانشهرها بروز کرد و بلافاصله یک مصاحبه و اعلام نظر مسئول صنعت برق، با انتشار جوابیه وزارت نفت مواجه شد، این سوال را مطرح می‌کند که مگر وزرای نفت و نیرو هر دو در یک دولت مشغول فعالیت نیستند؟! این‌همه تقابل و عدم هماهنگی پس برای چیست؟
در اینکه در روزها و شب‌های فعلی، همه کارکنان صنعت برق در بخش‌های مختلف تولید (نیروگاه‌ها)، انتقال و توزیع، همه کارکنان صنعت گاز در بخش‌های بالادستی تولید گاز و پالایش آن و همچنین انتقال و توزیع و همه کارکنان صنعت پالایش و پخش در بخش تولید (پالایشگاه‌ها) و بخش انتقال و توزیع در حال فعالیت شبانه‌روزی و تلاش مستمر برای تأمین نیاز سوخت زمستانه در بخش‌های مختلف خانگی، نیروگاه‌ها و ... هستند، شکی نیست.
در اینکه مدیران صنعت برق، صنعت گاز و صنعت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی که همه تصمیمات و اقدامات آنها در تأمین برق پایدار اثرگذار است، نیز تلاش خود را معطوف بهره‌وری حداکثری کرده‌اند، ابهامی وجود ندارد.
اما آنچه مورد ابهام و سوال است، تقابل دو وزارتخانه در بیان و تشریح مسائل به جای تعامل در جلسات و بیان سخن واحد است. آنچه در جامعه نمود پیدا کرده، دعوای زرگری وزارت نیرو و نفت، فرار از مسئولیت‌ها و متهم کردن مردم به پرمصرفی در شرایط فعلی است که جامعه به‌هیچ وجه پذیرای این رویه دولت چهاردهم نیست.
پایین بودن سطح ذخایر گازوئیل نیروگاه‌ها دلیل اصلی اعمال خاموشی‌ها در پاییز امسال بود. به‌علت ناترازی موجود گاز در فصول سرد سال، نیروگاه‌ها به‌دلیل افزایش مصرف گاز بخش خانگی، در گازرسانی دچار محدودیت می‌شوند و ناچار به استفاده از سوخت مایع به‌عنوان سوخت جایگزین هستند، ازاین‌رو می‌بایست در فصل گرم سال، ذخایر سوخت مایع نیروگاه‌ها تا حد قابل‌قبولی پُر شود تا نیروگاه‌ها بتوانند در شرایط کسری تخصیص گاز، با تکیه بر ذخایر سوخت مایع، تولید برق پایداری در زمستان داشته باشند.
اما چند مسئله موجب شد که نیروگاه‌ها در فصل سرد امسال نتوانند به ذخایر سوخت مایع تکیه کنند و با وجود رشد تحویل روزانه سوخت مایع به نیروگاه‌ها در ایام سرد سال، باز هم سوخت معادل کافی برای بخش نیروگاهی کشور به‌منظور تولید برق پایدار محیا نباشد.
عدم تحویل و ذخیره‌سازی مناسب گازوئیل نیروگاهی در تابستان
کسری تحویل گاز به نیروگاه‌ها در نیمه نخست سال
عدم مصرف حداکثری مازوت در نیروگاه‌ها در تابستان برخلاف مصوبات بالادستی
عدم تعمیرات به‌موقع پالایشگاه‌های گازی در نیمه نخست سال و ادامه دار شدن تعمیرات تا میانه پاییز
صدور دیرهنگام مجوز واردات گازوئیل در پاییز برای جبران کسری‌های تابستان
پاشنه آشیلی به‌نام "پرمصرفی و شدت بالای مصرف در بخش خانگی"
آنچه در زمستان امسال می‌توانست در شرایطی که تولید و تزریق گاز به شبکه، رکوردهای متعدد را به‌ثبت می رساند و تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها رشد بی‌سابقه داشت، موجب پایداری تأمین برق شود، مدیریت مصرف در بخش خانگی بود که به‌دلیل عدم توجه مشترکان پرمصرف، عدم وجود کنتورهای هوشمند برای رصد و جلوگیری از پرمصرفی و فرهنگ غلط مصرف انرژی در ساختمان‌ها (مسکونی، تجاری و اداری)، در کنار ساختمان‌هایی با هدررفت بالای انرژی و وسایل پرمصرفی که راندمان مصارف آنها بالاست، همه و همه موجب شد در بخش مصرف با وجود رونمایی از پویش "دو درجه کمتر" و توجه بخشی از مشترکان به این پویش، باز هم رکوردشکنی مصرف گاز در بخش خانگی، تمامی برنامه ها را برهم بزند و پایداری تأمین برق به چالش کشیده شود.
در چنین شرایطی که بخشی از آن به زمستانِ امسال تحمیل شده و بخشی دیگر می‌تواند با مدیریت بهینه از سوی دو وزیر و وزارتخانههای متبوعشان، کنترل شود؛ اینکه دو وزارتخانه دعوای رسانه‌ای دارند و کشمکش دو وزیر به جامعه کشیده می‌شود، اصلا نشانه خوبی برای مدیریت بخش انرژی در دولت چهاردهم نیست.
به نظر می‌رسد همگرایی بیشتر بین وزارت نفت و نیرو یک ضرورت مغفول در دولت فعلی است و این دو وزارتخانه باید با پذیرش سهم خود در بروز خاموشی‌های زمستانه (فارغ از زمان بندی و بخش‌بندی پایان و شروع دولت در میانه سال جاری) به‌همگرایی بیشتر در مسائل ذی‌ربط برسند.
در موضوع خاموشی‌ها، آنچه می‌تواند جامعه را نسبت به آن توجیه و همراه کند، شفاف‌سازی و صداقت است؛ آنچه که در مسئله مازوت‌سوزی از دولت ندیدیم. ابتدا به گونه‌ای اعلام شد که خاموشی‌های امسال به خاطر جلوگیری از مازوت‌سوزی و به‌خاطر تلاش برای کاهش آلایندگی هواست؛ اما آنچه در عمل اتفاق افتاد، بیشترین میزان مازوت‌سوزی در سال‌های اخیر بود؛ حتی پلمب مخازن نیروگاه‌های نزدیک شهرها نیز در پاییز امسال باز شد؛ تا مازوت سوزی حداکثری صورت گیرد.
و آنچه می‌تواند از عدم هماهنگی وزارت نفت و نیرو حاصل شود و یا از عدم مدیریت بهینه صنعت برق بروز کند، این است که زمان بروز خاموشی‌ها به‌طور کامل اطلاع رسانی نمی‌شود. آنچه مردم در روز گذشته و روزهای قبل به‌شدت نسبت به آن انتقاد داشتند، بروز خاموشی‌های یک تا چند ساعته، بدون اعلام قبلی بود./ تسنیم