به گزارش اقتصاد معاصر؛حذف یارانه غذای دانشجویی خبر مهمی است که واکنش های بسیاری را در پی داشته است. حذف یارانه غذای دانشجویی در روزهای اخیر به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات در فضای دانشگاهی کشور تبدیل شده است. در حالی که برخی گزارش‌ها از حذف این یارانه در بودجه سال آینده خبر می‌دهند، مقامات وزارت علوم و سازمان امور دانشجویان این مسئله را تکذیب کرده‌اند. اما واقعیت چیست؟ آیا دانشجویان باید نگران افزایش هزینه‌های تغذیه خود باشند؟ در این گزارش، ابعاد مختلف این موضوع را بررسی می‌کنیم.
حسین امام‌علی‌پور، مدیرکل طرح و برنامه سازمان امور دانشجویان کشور، در گفت‌وگویی اظهار داشت که یارانه غذای دانشجویان حذف نشده و همچنان در قالب بودجه دانشگاه‌ها دیده می‌شود. او اعلام کرد که تغییرات در نحوه اختصاص این بودجه از سال ۱۴۰۲ آغاز شده و باعث برداشت نادرست درباره حذف یارانه شده است.
با این حال، برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که مرکز پژوهش‌های مجلس در بررسی‌های خود اعلام کرده است که در بودجه ۱۴۰۴، یارانه مستقلی برای تغذیه دانشجویان در نظر گرفته نشده است. این موضوع باعث نگرانی‌هایی در میان دانشگاه‌ها و دانشجویان شده است.
حذف یارانه غذای دانشجویی به یکی از دغدغه‌های اصلی دانشجویان تبدیل شده است. در حالی که مسئولان این خبر را تکذیب کرده‌اند، گزارش‌های منتشر شده و بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که در لایحه بودجه ۱۴۰۴، ردیف مستقلی برای تأمین یارانه تغذیه دانشجویان در نظر گرفته نشده است. این مسئله باعث نگرانی دانشجویان و مسئولان دانشگاهی شده است.
سعید حبیبا، معاون وزیر علوم، درباره فرآیند تخصیص یارانه تغذیه دانشجویی از سال ۱۳۹۷ تاکنون توضیح داده است. طبق گفته‌های وی، از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ دولت از محل هدفمندی یارانه‌ها مبالغی را برای کمک به تغذیه دانشجویان وزارت علوم و وزارت بهداشت در نظر می‌گرفت. این مبالغ به صورت زیر بوده است:
| سال | مبلغ تخصیصی (میلیارد تومان) |
|---|---|
| ۱۳۹۷ | ۲۰۰ |
| ۱۳۹۸ | ۳۰۰ |
| ۱۳۹۹ | ۴۰۰ |
| ۱۴۰۰ | ۵۰۰ |
| ۱۴۰۱ | بیش از ۵۰۰ |
روند تخصیص این یارانه‌ها تا سال ۱۴۰۱ ادامه داشت، اما در این سال تغییری اساسی در نحوه پرداخت آن صورت گرفت.
در سال ۱۴۰۱، با توافق مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه، تصمیم گرفته شد که اعتبارات کمک تغذیه دانشجویان مستقیماً به دانشگاه‌ها پرداخت شود و سازمان امور دانشجویان از این فرآیند حذف گردد. این تغییر با موافقت مسئولان وقت سازمان امور دانشجویان همراه بود. از سال ۱۴۰۲، بودجه تغذیه دانشجویان به عنوان بخشی از «خدمات دانشجویی» در بودجه دانشگاه‌ها لحاظ شد و تخصیص آن مستقیماً از سوی سازمان برنامه و بودجه به حساب دانشگاه‌ها واریز شد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرده که در لایحه بودجه ۱۴۰۴، هیچ اعتباری برای یارانه تغذیه دانشجویی در نظر گرفته نشده است. این گزارش باعث نگرانی گسترده‌ای در بین دانشجویان شده، اما مقامات وزارت علوم و وزارت بهداشت این ادعا را رد کرده‌اند. حسین امام‌علی‌پور، مدیرکل طرح و برنامه سازمان امور دانشجویان، در گفت‌وگویی با خبرگزاری تسنیم اظهار داشت که یارانه غذای دانشجویی حذف نشده است. او تأکید کرد که تغییر در نحوه تخصیص بودجه نباید به عنوان حذف یارانه تعبیر شود.
طبق اعلام مسئولان وزارت علوم، هزینه پرداختی دانشجویان برای هر پرس غذا به شرح زیر است:
| نوع غذا | مبلغ پرداختی توسط دانشجو (تومان) | هزینه واقعی غذا (تومان) |
| غذای گران‌قیمت | ۱۵,۰۰۰ | ۱۲۰,۰۰۰ |
| غذای متوسط | ۱۲,۰۰۰ | ۱۰۰,۰۰۰ |
| غذای ارزان‌قیمت | ۷,۵۰۰ | ۹۰,۰۰۰ |
این جدول نشان می‌دهد که دولت همچنان بخش عمده‌ای از هزینه غذای دانشجویی را تأمین می‌کند.
با وجود تکذیب رسمی خبر حذف یارانه تغذیه، گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که این احتمال همچنان وجود دارد. در صورت اجرای این تصمیم، پیامدهای زیر قابل پیش‌بینی است:
در صورت حذف یارانه، دانشجویان مجبور خواهند شد هزینه کامل غذای سلف را پرداخت کنند که می‌تواند فشار اقتصادی شدیدی به آنها وارد کند.
دانشگاه‌ها ممکن است مجبور شوند از بودجه‌های آموزشی و پژوهشی برای تأمین هزینه‌های تغذیه استفاده کنند که می‌تواند به کاهش کیفیت آموزش و تحقیقات منجر شود.
تجربه نشان داده که هرگونه تغییر در سیاست‌های رفاهی دانشجویان می‌تواند منجر به اعتراضات گسترده شود. در سال‌های گذشته نیز، افزایش قیمت غذا یا کاهش خدمات رفاهی موجب نارضایتی شدید در بین دانشجویان شده بود.
در پی انتشار گزارش‌هایی مبنی بر عدم تخصیص بودجه تغذیه در سال ۱۴۰۴، مدیرکل روابط عمومی معاونت دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای این خبر را تکذیب کرد. وی تأکید کرد که دولت همچنان متعهد به حمایت از تغذیه دانشجویان است و تغییرات اخیر تنها در نحوه تخصیص بودجه بوده است.
در حالی که مقامات رسمی اعلام کرده‌اند که یارانه تغذیه دانشجویی حذف نشده است، گزارش‌های منتشرشده نگرانی‌هایی را در بین دانشجویان و دانشگاه‌ها ایجاد کرده است. تغییرات در نحوه تخصیص بودجه از سال ۱۴۰۲ باعث سوءبرداشت‌هایی شده که باید با شفاف‌سازی بیشتر از سوی مسئولان برطرف شود. هنوز مشخص نیست که در نهایت چه تصمیمی در این زمینه اتخاذ خواهد شد، اما آنچه مسلم است، این است که هر تغییری در این حوزه می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر دانشجویان و سیستم آموزش عالی کشور داشته باشد.
۱. شفاف‌سازی بیشتر از سوی مسئولان: لازم است مسئولان وزارت علوم و وزارت بهداشت توضیحات دقیق‌تری درباره وضعیت بودجه تغذیه دانشجویی ارائه دهند.
۲. بررسی مجدد بودجه توسط مجلس: با توجه به اهمیت تغذیه دانشجویان، مجلس شورای اسلامی باید بررسی دقیق‌تری روی این موضوع داشته باشد.
۳. ایجاد راهکارهای جایگزین: در صورت کاهش بودجه، می‌توان به دنبال راهکارهایی مانند افزایش مشارکت خیرین و استفاده از منابع غیردولتی برای تأمین هزینه‌های تغذیه دانشجویان بود.
در روزهای آینده باید دید که آیا این موضوع در جلسات بودجه‌ای دولت و مجلس مورد بازنگری قرار خواهد گرفت یا خیر. بدون شک، دانشجویان و دانشگاه‌ها انتظار شفاف‌سازی بیشتر در این زمینه را دارند.