به گزارش اقتصاد معاصر؛ در یادداشت الطاقه آمده است دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، در فوریه گذشته سیاست موسوم به «فشار حداکثری» بر ایران را احیا کرده، که شامل تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت این کشور است تا سیاست سخت واشنگتن در قبال ایران را که در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ وجود داشت، دوباره اعمال کند.
به نوشته این رسانه، اما نفت ایران توانسته است تحریم‌های اعمال شده توسط آمریکا در سال ۲۰۲۴ را دور بزند، به طوری که در واقع تحریم ها علیه برخی کشورها از جمله ایران و روسیه تاکنون نتوانسته اند به نتایج واقعی دست یابند.
دکتر انس الحاجی، کارشناس اقتصاد انرژی، مشاور تحریریه وبگاه الطاقه توضیح داده که تولید نفت در ایران در سال گذشته(۲۰۲۴) به بالاترین سطح خود از زمان اجرای تحریم‌ها در سال ۲۰۱۹ رسید یعنی به سه میلیون و ۲۵۷ هزار بشکه در روز رسیده بود.
این کارشناس افزود: با توجه به شکست تحریم‌های نفتی ایران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال تشدید این تحریم‌هاست که از سال ۲۰۱۸ ( به دنبال خروج آمریکا از برجام) اعمال شده است اما گفته می شود در دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، به سختی دوره ترامپ نبوده است.
بر اساس این یادداشت، الحجی در قسمت جدیدی از برنامه «بینش انرژی» سایت الطاقه با عنوان «بازارهای نفت و گاز... مهمترین رویدادهای سال ۲۰۲۴ و انتظارات سال ۲۰۲۵» به موضوع صادرات نفت ایران پرداخته است.
انس الحجی گفته که ترامپ نفتکش‌های ایرانی و غیر آن را تحریم کرده، اما این ایده‌ها با شکست مواجه می‌شود، زیرا ایران به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد و سال ۲۰۲۵ مانند سال ۲۰۱۸ نیست که شاهد اعمال تحریم‌ها بودیم.
وی تصریح کرد: تهران در سال ۲۰۱۸ به بیش از ۲۰ کشور جهان نفت صادر می‌کرد در حالی که پرداخت‌ها از این کشورها از طریق سیستم مالی بین المللی تحت کنترل ایالات متحده آمریکا انجام می‌شد.
این کارشناس که نویسنده ایندیپندنت عربی و استاد دانشگاه در اوهایو آمریکا نیز است، افزود: سپس از ۲۰۱۹ برخی از این کشورها از ترس دونالد ترامپ واردات نفت ایران را به طور کامل متوقف کردند، اما برخی کشورها برای واردات نفت از ایران مشکلی نداشتند، زیرا تحریم‌ها شامل صادرات نفت ایران نبود، بلکه پرداختی به ایران مشمول تحریم‌ها بود.
به عقیده وی، بنابراین، کشورها می‌توانستند بدون مشکل نفت ایران را وارد کنند، اما مشکل در پرداخت آن بود، از همین رو در صورت واردات نفت از تهران، حساب بانکی به نام ایران باز و پول به نفع ایران در آن واریز می‌شد، اما این پول مسدود بود و ایران نمی‌توانست آن را به دست آورد تا وقتی که توافقی بر سر آن حاصل شود.
الحجی تاکید کرد: پس از توقف واردات نفت ایران توسط برخی کشورها در سال ۲۰۱۹، ایران نتوانست بازار جایگزینی پیدا کند، بنابراین تولید و صادرات کاهش یافت، به طوری که تولید بیش از یک میلیون بشکه در روز و صادرات نیز حدود دو میلیون بشکه در روز کاهش یافت.( در حالی که قبل از تحریم های ترامپ در می ۲۰۱۸ فروش نفت ایران از روزانه ۲.۷۷۴ میلیون بشکه فراتر رفته بود)
این کارشناس افزود: ترامپ و کسانی که رویای افزایش قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه را دارند می‌گویند که این اتفاق قطع صادرات نفت ایران دوباره می‌افتد، اما این اتفاق نمی‌افتد، زیرا کشورهایی که نفت ایران را وارد می‌کردند، صادرات نفت به آنها توسط خود تهران متوقف شده است.
انس الحجی در توضیح این موضوع گفت: در دوره اول ترامپ تولید و صادرات نفت برای ایران گران تمام می شد، اما یک سنت هم نصیبش نمی شد، زیرا این کشورها پول را می گرفتند و در حساب بانکی می‌گذاشتند و مسدود می‌شد، بنابراین دولت ایران تصمیم گرفت تولید و صادرات را متوقف کند.
این کارشناس اقتصادهای انرژی تصریح کرد: تنها کشوری که ایران می‌تواند نفت به آن صادر کند، چین است، چرا که سیستم مالی تهران و پکن تابع سیستم مالی جهانی تحت کنترل آمریکا نیست و بنابراین مبادلات بین آنها تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت.
افزود: دو مشکل در رابطه با کاهش تولید و صادرات ایران در سال ۲۰۱۹ وجود داشت که در حال حاضر وجود ندارد، اول اینکه وقتی کشورها واردات نفت از ایران را متوقف کردند و تهران صادرات خود به برخی کشورها را متوقف کرد، سعی کرد آن را به چین ارسال کند. با این حال، پالایشگاه‌های چین به آنها گفته بودند که این نوع نفت‌ها قابل استفاده نیستند، زیرا برای آنها مناسب نیست، بنابراین ایران مجبور شد برخی از میادینی را که انواع خاصی از نفت تولید می‌کردند که مناسب پالایشگاه‌های چینی نبود، ببندد.
مشکل دوم این بود که میادین بسیار قدیمی وجود داشت و تولید در آنها گران تمام می شد زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور سابق آمریکا توافق هسته‌ای را با ایران منعقد کرد، مقداری از پول‌های بلوکه شده را آزاد کرد و به ایران داد و ایران بخشی از آن را در میادین جدید سرمایه گذاری کرد و مهندسان تصمیم گرفتند که میادین قدیمی را ببندند. البته این یک طرح قدیمی از سال ۲۰۱۵ بود و به طور اتفاقی در سال ۲۰۱۹ به دنبال اعمال تحریم‌های نفتی ترامپ علیه ایران اجرایی شد؛ در حالی که برخی تصور می‌کردند که این کاهش تولید نفت ایران به دلیل تحریم‌ها بوده است، در حالی که این کاهش به دلیل برنامه مهندسین ایرانی بوده است که در زمینه‌هایی سرمایه گذاری کردند که انواع نفت متناسب با نیاز چینی‌ها را تولید کنند.
این کارشناس تاکید کرد: بنابراین، دولت آمریکا در حال حاضر نمی تواند آنچه را که در سال ۲۰۱۹ به دست آورده است، اجرا یا تکرار کند. نکته دیگری که در رابطه با گزارش های رسانه ها باید به آن توجه کرد این است که چین نقش عمده ای در واردات انواع ممنوعه نفت اعم از نفت. ایرانی، روسی و ونزوئلایی ایفا می کند و از ابزارهای اداری مهمی در مدیریت ناوگان مورد استفاده خود استفاده کرده است.
اما به گفته الحجی، یک بازی حقوقی وجود دارد که پکن در حال انجام آن است، زیرا دو نوع شرکت چینی وجود دارد: شرکت‌های بزرگ معروفی که سهام آنها در بازارهای جهانی معامله می‌شود و اینها از بانک‌های جهانی وام می‌گیرند و نفت را از بازارهای مختلف وارد می‌کنند و به فروش می‌رسانند که بیش از ۵۰ بازار در سراسر جهان است، این شرکت ها با تحریم های تازه ترامپ نگران می‌شوند چون اگر به طور مستقیم از ایران نفت بگیرند آمریکا و کشورهای اروپایی می‌توانند آنها را تحت پیگرد قانونی قرار دهند و دارایی هایشان را مصادره کنند.
این کارشناس افزود: اما چین در حال غلبه بر این مشکل است، زیرا دولت این کشور به این شرکت‌ها اطلاع داده است که نفت روسیه یا ایران را مستقیماً خریداری نکنند، به طوری که شرکت‌های خصوصی چینی با پالایشگاه‌های کوچک مستقل که ارتباطی با بازارهای خارجی یا معاملات خارجی ندارند، خرید را انجام می‌دهند، سپس آن را به شرکت‌های بزرگ در داخل می‌فروشند./ فارس