به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ مرحله نخست آتشبس ۴۲ روزه بین حماس و اسرائیل در اول مارس (یازدهم اسفندماه) به پایان رسید. این آتشبس از نوزدهم ژانویه (۳۰ دیماه) اجرایی شده بود اما نتانیاهو از آغاز مرحله دوم توافق مربوط به آن، شانه خالی کرد و به تعهدات مرحله اول درباره تداوم کمکرسانیها هم پایبند نبوده است.
اسرائیل از هشتم مارس، یعنی فقط یک هفته پس از پایان مرحله نخست آتشبس، با بستن گذرگاهها مردم را در ماه مبارک رمضان در تنگنای معیشتی قرار داده است. اسرائیل بازگشایی گذرگاهها را منوط به آزادی ۵۹ اسیر اسرائیلی قرار داده که ۲۴ نفر آنها در قید حیات هستند، در حالی که طرف فلسطینی بر مبادله آنها با شماری از جمع ۹ هزار و ۵۰۰ اسیر فلسطینی تاکید دارد که در زندانهای رژیم صهیونیستی تحت شکنجه، گرسنگی و سهلانگاری پزشکی به سر میبرند.
رژیم صهیونیستی با پشتیبانی آمریکا از هفتم اکتبر ۲۰۲۳، با تجاوز نظامی به نوار غزه دستکم ۱۶۰ هزار نفر را شهید و مجروح کرده که بیشترشان زن و کودک هستند؛ افزون بر ۱۴ هزار نفر دیگر که مفقودالاثر شدهاند.
در خصوص اوضاع اقتصادی نوار غزه، با بسته شدن کامل گذرگاهها با عاصم النبیه، سخنگوی شهرداری غزه گفتوگو کردیم که متن کامل آن در ادامه آمده است.
اسرائیل از آب و غذا به عنوان سلاح علیه غیرنظامیان بی گناه به کار می گیرد تا فاجعه انسانی در غزه را بدتر کند. در روزهای نخست بسته شدن گذرگاهها هنوز در انبارها ذخایری از مواد غذایی باقیمانده بود اما یک هفتهای است که دیگر چیزی باقی نمانده و وزارتخانههای اقتصاد و توسعه اجتماعی هم امکان توزیع سبدهای غذایی بین خانوادههای نیازمند را ندارند.
از سوی دیگر به دلیل وارد نشدن سوخت نیز نانواییها تعطیل شده و فقط تعداد معدودی از آنها حدود سه ساعت در روز فعال هستند، در حالی که در مدت آتشبس ۴۲ روزه بیشترشان در همه مدت روز فعال بودند.
با اقدام رژیم اشغالگر در به بار آوردن فاجعه محیط زیستی ناشی از تخریب زیرساختها و تاسیسات حیاتی معیشت مردم هم سخت شده و در حال حاضر به دلیل ممانعت رژیم اشغالگر از رسیدن ادوات و تجهیزات برای ترمیم شبکههای آب فقط ۴۰ درصد شهر غزه به آب شهری دسترسی دارند. از سوی دیگر بیش از ۱۷۰ هزار تن زباله و آوار ناشی از خرابیهای به بار آمده از حملات اسرائیل در جای جای شهر انباشته شده اما ماشینآلات و ادوات لازم برای خارج کردن آن از شهر و رساندن به مکانهای دفن زباله وارد نشده است.
از همینرو این انباشت زبالهها خود موجب بروز فاجعه زیست محیطی شده است. رژیم صهیونیستی بیش از ۸۵ درصد از تجهیزات و ادواتی را که شهرداری برای رسیدگی به شهر در اختیار داشت در حملات و بمبارانهای خود نابود کرد. شهرداری غزه بارها از نهادهای بینالمللی خواسته تا رژیم اشغالگر را برای اجازه دادن به ورود ادوات برای ترمیم شبکههای آب و برق تحت فشار قرار بدهند اما تاکنون نتیجهای نداشته است.
وزیران خارجه کشورهای عربی چهارشنبه گذشته (۲۲ اسفندماه ۱۴۰۳) در دوحه جزئیات طرح عربی برای بازسازی نوار غزه را به استیون ویتکاف فرستاده ترامپ به خاورمیانه ارائه کردند. در این نشست وزیران خارجه قطر، اردن، عربستان، وزیر مشاور امور خارجه امارات و حسین الشیخ، رئیس کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین حضور داشتند و همگی به همراه ویتکاف توافق کردند که این طرح مشترک عربی اساس کار و تلاشها برای پیشبرد بازسازی غزه قرار گیرد.
ما خواهان تسریع در روند برگزاری یک نشست بینالمللی برای بازسازی غزه و اقدام برای اجرای مرحله به مرحله طرح عربی هستیم، به خصوص مرحله نخست شش ماهه آن که میتواند برای دست کم ۳۰۰ هزار خانوادهای که سرپناه خود را از دست دادهاند، سرپناهی فراهم کرده و اجازه ورود خانههای پیشساخته داده شود.
۸۵ درصد از منابع آب شیرین غزه کاملا در حملات اسرائیل نابود شده است. ۲۹۶ دستگاه تصفیه آب از کار افتادهاند که البته ۹۰ درصد آنها تخریب شده است. ۷۰ درصد از منابع آب شرب غزه به دلیل توقف کار ایستگاه های تصفیه آب از کار افتادند. از همینرو دو میلیون فلسطینی به دلیل مصرف آب آلوده در معرض سونامی بیماریهای گوارشی هستند.
اسرائیل هم تهدید کرده یک ایستگاه تصفیه آب در مرکز نوار غزه در شهر درالبلح را با قطع برق آنجا متوقف خواهد کرد که در این صورت ۷۰ درصد منبع آب شیرین این منطقه از بین میرود.
اسرائیل ۱۴ روز است که اجازه ورود هیچ نوع کالای تجاری یا کمکهای بشردوستانه به نوار غزه را نداده است. این روزها مصادف با ماه مبارک رمضان است که مردم غزه روزهدار هستند اما سفره افطار آنها خالی است.
در مورد کمکهای بشردوستانه، رژیم اشغالگر به طور کامل از ورود آن جلوگیری میکند و ذخایر غذایی نزد نهادهای بشردوستانه به طور کامل تمام شده و ساکنان غزه مجبورند به آنچه در خانهها مانده، اکتفا کنند؛ چیزی که به سختی برای رفع نیازهای آنها کافی است. بخش بهداشت و درمان غزه در وضعیت فروپاشی کامل قرار دارد و داروهای ضروری در حال اتمام است و تجهیزات پزشکی مورد نیاز برای نجات بیماران در دسترس نیست.
در واقع امر اوضاع فاجعه بار است و قیمتها هر روز در بازارها بیشتر از روز قبل میشود. بازارهای نوار غزه قبل از برقراری آتشبس در نوزدهم ژانویه خالی از هر کالای اساسی بود. از همینرو هر آنچه در یک ماه آتشبس به غزه رسید، کفاف نیازهای مردم را نمیدهد.
در حال حاضر کالاهایی هم که در بازارها وجود دارد، دوباره با موج گرانی جدید مواجه است. در حالی که پولی هم برای شهروندان به منظور خرید آن باقی نمانده است. امیدواریم این محاصره تازه غزه طولانی نشود. فعلا مسؤولین دولت فلسطین در نوار غزه تا اندازهای توانستهاند قیمتها را کنترل کنند.
قیمت گازوئیل به نسبت دوره آتشبس دو برابر شده و از ۲۵ شکل به ۵۰ شکل رسیده است. چون در مدت آتشبس روزانه دست کم ۱۰ کامیون سوخت برای تاسیسات حیاتی یا بیرون کشیدن آب از چاهها میرسید اما با قطع شدن آن، پیدا کردن سوخت در بازار سیاه دشوار و گران تمام میشود. بسیاری از نانواییهای غزه هم به دلیل نبود سوخت تعطیل شدهاند. در واقع در نبود هیچ برقی در اسرائیل، توربینهای باقیمانده در غزه به سوخت برای روشنایی یا راهاندازی دستگاههای حیاتی نیاز دارند که با محاصره غزه دوباره اوضاع مصیبت بار شده است.
اسرائیل برای تعمیق بحران انسانی و گرسنگی در نوار غزه دو روز پیش چهار شهروند فلسطینی را که در حال جمع آوری هیزم برا تهیه آتش بودند بمباران کرده و به شهادت رساند و روز گذشته نیز نیز یک جمع نیروهای پشتیبان نهادهای امدادرسانی را به همراه دو خبرنگار که در حال پوشش امدادرسانی بودند هدف گرفت.
خانوادهها در نوار غزه به دلیل تخریب گسترده دهها هزار خانه با بحران مسکن شدیدی مواجه هستند که منجر به افزایش سرسامآور قیمتهای اجاره برای معدود آپارتمانها و املاک باقیمانده در این منطقه شده است.
بحران گرانی اجاره بها پس از برقراری آتشبس در ماه ژانویه بدتر شد. بیش از۶۰۰ هزار نفر از اهالی شمال نوار غزه که به جنوب آواره شده بودند، به خانههای ویران شده و غیرقابل سکونت خود در نوار غزه و استانهای شمالی بازگشتند اما متاسفانه خیلیهایشان با ویرانی خانههایشان مواجه شدند و سرپناهی ندارند.
از همینرو برخی از مالکان با افزایش قیمتها به سطوح بیسابقهای از این نیاز مردم سوءاستفاده کردهاند. از همینرو پیدا کردن مسکن مناسب به یک چالش بزرگ تبدیل شده است.
قبل از جنگ، میانگین اجاره بها برای یک آپارتمان کوچک در شهر غزه بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ دلار در ماه متغیر بود اما با وقوع جنگ و تخریب بیش از ۸۰ درصد خانهها، قیمتها به طور سرسامآوری افزایش یافته است، به طوری که برخی از آپارتمانها اجاره بهای هر ماه بین هزار تا دو هزار دلار در ماه دارند که معادل حقوق چند ماه بسیاری از خانوادههای فلسطینی است. به دنبال تهدیدهای اسرائیل، اکثر مردم از شمال غزه به جنوب آواره شدند و خانههایشان را ترک کردند. حالا برخی مالکان اجاره بهای همه یک سالی که مستاجران خانه را ترک کرده بودند از انها میخواهند و این دور از انصاف است و در حال حاضر در شهر غزه حتی خانهای که بخشی از آن در حملات اسرائیل تخریب شده باشد و یک اتاق و سالن و حمام و دستشویی داشته باشد، اجاره بهای آن ماهانه از ۲۵۰ دلار به ۸۰۰ دلار رسیده است. از همینرو با وجود اینکه خیلی از خانوادهها از وضعیت اسکان در مدارس و پناهگاهها یا در چادرها خسته شدهاند و کماکان شبها سرد است و امکان پرداخت چنین اجاره بهایی را ندارند اما مالکان میگویند چون مشتری پیدا میشود، حاضر نیستند ارزانتر اجاره دهند.
صحنه غزه را میتوان در دو کلمه خلاصه کرد. مسابقه با زمان به سوی یک فاجعه انسانی قریب الوقوع. مردم فلسطین در نوار غزه هر روز برای بقا تلاش میکنند، در حالی که اشغالگران به سیاست قحطی خود ادامه میدهند، در تلاشی آشکار برای نابودی زندگی در داخل غزه، در میان سکوت شرم آور بینالمللی که اجازه میدهد، این جنایت بدون مجازات بماند. ما با یک فاجعه انسانی بیسابقه روبهرو هستیم که لکه ننگی بر پیشانی دنیایی است که در برابر این جرایم سکوت اختیار کرده است.
تاکید حماس در مذاکرات آتشبس بر رفع محاصره نوار غزه است و هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد. در واقع اسرائیل تعهدات مرحله نخست آتشبس ۴۲ روزه را با رعایت نکردن پروتکل انسانی نقض کرده است. رژیم صهیونیستی گمان میکند با استفاده از ابزار محاصره غزه میتواند که اراده ملت فلسطین را برای مقاومت و ماندن در سرزمینشان در هم شکند، در حالی که مردم به مقاومت و مبارزه تا دستیابی به حقوق برحق خود ادامه میدهند.
اسرائیل، آب و غذا به عنوان سلاح علیه غیرنظامیان بیگناه به کار میگیرد تا فاجعه انسانی در غزه را بدتر کند.