به گزارش اقتصاد معاصر؛ افت خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا در شرایطی رخ داد که در هفته گذشته نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی، افت ۲.۱۴ درصدی داشت.
نرخ دلار هم در بازارهای داخلی و به صورت هفتگی تقریبا ثابت ماند، گواهی شمش طلا نیز مانند دلار روند با ثباتی را تجربه کرد و گواهی سکه طلا رشد ۱.۶ درصدی را در مجموع هفته تجربه کرد.
افت ۲.۱۴ درصدی اونس جهانی
در بازه زمانی ۳ تا ۱۰ اردیبهشت، قیمت اونس جهانی طلا دستخوش نوساناتی شد که در مجموع به کاهش ۵۱ دلاری معادل ۲.۱۴ درصد انجامید؛ به‌طوری‌که از سطح ۲۳۸۱ دلار در ۳ اردیبهشت به ۲۳۳۰ دلار در ۱۰ اردیبهشت رسید.
این روند نزولی، در عین حال که نوسانات روزانه متعددی را تجربه کرد، نشان‌دهنده نوعی تردید و بی‌اعتمادی در بازار نسبت به تحولات اقتصادی و سیاسی جهانی بود.
نوسانات این دوره تا حد زیادی تحت تأثیر فضای کلی اقتصاد جهانی قرار داشت. یکی از عوامل کلیدی، انتظارات فزاینده درباره ادامه سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو آمریکا بود.
با انتشار داده‌های قوی‌تر از انتظار از بازار کار ایالات متحده و نشانه‌هایی از پایداری فشارهای تورمی، تحلیل‌گران احتمال افزایش دوباره نرخ بهره را محتمل دانستند؛ این امر باعث افزایش بازدهی اوراق خزانه‌داری و در نتیجه کاهش جذابیت دارایی‌هایی مانند طلا شد که سودی به همراه ندارند.
در کنار سیاست‌های پولی، تقویت نسبی ارزش دلار آمریکا در بازارهای جهانی نیز نقش مهمی در فشار نزولی بر قیمت طلا ایفا کرد. دلار قوی‌تر خرید طلا را برای خریداران غیردلاری گران‌تر می‌کند و تقاضا را کاهش می‌دهد.
همچنین، تنش‌های ژئوپولیتیک در خاورمیانه و شرق آسیا اگرچه در مقاطعی به جهش‌های موقتی قیمت منجر شد، اما به دلیل فقدان تحولات بحرانی جدید، نتوانستند روند نزولی غالب بازار را معکوس کنند.
افزون بر این، داده‌های اقتصادی منتشرشده از چین و اروپا، از جمله کاهش رشد تولید صنعتی و افت تقاضای مصرف‌کننده، بر نگرانی‌ها نسبت به کندی رشد اقتصاد جهانی دامن زد.
این موضوع نه‌تنها به کاهش انتظارات تورمی در سطح جهان انجامید، بلکه باعث عقب‌نشینی سرمایه‌گذاران از بازار فلزات گران‌بها به سمت دارایی‌های نقدشونده‌تر شد.
در مجموع، روند قیمت اونس طلا از ۳ تا ۱۰ اردیبهشت بازتابی از نااطمینانی‌های سیاست پولی، نوسانات ارزی، و تصویر ضعیف‌تر از رشد اقتصادی جهان بود؛ عواملی که همچنان در هفته‌های پیش رو نیز می‌توانند بر مسیر قیمت طلا تأثیرگذار باشند.
نوسان محدود دلار
در بازه زمانی ۳ تا ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴، قیمت دلار در بازار آزاد ایران نوساناتی قابل‌توجه را تجربه کرد. قیمت در ۳ اردیبهشت حدود ۸۰,۸۰۰ تومان بود و در ۱۰ اردیبهشت با نرخ ۸۱,۵۰۰ تومان بسته شد. این روند نوسانی، با وجود افت اولیه تا کف ۷۹,۶۰۰ تومان در ۵ اردیبهشت، در نهایت به افزایش ۷۰۰ تومانی معادل ۰.۸۷٪ منجر شد.
در روزهای میانی، بازار شاهد جهش قابل‌توجهی بود؛ به‌ویژه در ۷ اردیبهشت که قیمت دلار به سقف ۸۴,۵۰۰ تومان رسید. این افزایش بیش از ۴,۹۰۰ تومان نسبت به کف هفته (۵ اردیبهشت) معادل ۶.۱۶ درصد رشد در ۲ روز بود.
با این حال، این رشد پایدار نماند و دلار مجدداً وارد فاز نزولی شد، تا اینکه در ۹ اردیبهشت به حدود ۸۰,۵۰۰ تومان برگشت. روز بعد، اندکی بهبود یافت و با ۸۱,۵۰۰ تومان به کار خود پایان داد.
در این بازه زمانی، بازار تحت تأثیر گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره پیشرفت یا بن‌بست در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در دوحه قرار داشت. هرگونه خبر مثبت درباره ازسرگیری مذاکرات یا گشایش احتمالی در توافقات برجام، موجب کاهش نرخ دلار می‌شود و بالعکس، هر نشانه‌ای از شکست یا توقف گفت‌وگوها، به افزایش نرخ منجر می‌شود. جهش دلار در ۷ اردیبهشت احتمالاً بازتابی از ناامیدی یا تردید بازار نسبت به آینده مذاکرات بود.
همچنین با توجه به کسری بودجه ساختاری دولت، افزایش حجم نقدینگی و عدم‌قطعیت در منابع ارزی (به‌ویژه صادرات نفت)، بخشی از افزایش نرخ دلار نیز به عوامل بنیادین داخلی مرتبط است.
انتظارات تورمی در بازار داخلی، با تأثیر گرفتن از روند قیمت‌ها در بازار طلا، خودرو و مسکن نیز می‌تواند بر تقاضای احتیاطی دلار دامن بزند.
نوسانات ناگهانی در بازار ارز طی این دوره ممکن است در واکنش به شایعات یا اخبار فضای مجازی رخ داده باشد، به‌ویژه در نزدیکی تعطیلات یا در غیاب اطلاع‌رسانی شفاف دولتی.
این امر باعث شده تا رفتار بازار بیشتر به‌جای عوامل بنیادی، از انتظارات و هیجانات روانی پیروی کند.
قیمت دلار در بازار آزاد ایران طی بازه ۳ تا ۱۰ اردیبهشت با نوسانات روزانه و واکنش به اخبار سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی همراه بود.
در حالی که در مجموع رشد حدود ۰.۸۷درصدی را ثبت کرده، اما نوسانات درون‌هفتگی تا مرز ۶ درصد نیز پیش رفت. این روند بار دیگر بر نقش تعیین‌کننده انتظارات در اقتصاد ایران و وابستگی نرخ ارز به تحولات ژئوپولیتیکی و سیاست‌های ارزی تأکید دارد.
رشد ۱.۶ درصدی ارزش گواهی سکه
در بازه زمانی ۳ تا ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴، قیمت گواهی سکه طلا نوسانات قابل‌توجهی را تجربه کرد. قیمت از ۶۹,۰۳۳,۵۳۳ ریال در ۳ اردیبهشت به سقف ۷۳۰,۳۶۴,۸۷۳ ریال در ۷ اردیبهشت رسید و سپس به ۷۰۱,۰۴۷,۴۷۱ ریال در ۱۰ اردیبهشت کاهش یافت.
این روند به‌معنای رشد ۹.۴۲٪ از ابتدای هفته تا ۷ اردیبهشت و سپس افت ۳.۹۹٪ از سقف تا پایان هفته است. در مجموع، قیمت در پایان هفته نسبت به ابتدای آن ۱.۶٪ رشد داشته است.
این افزایش اولیه احتمالاً تحت‌تأثیر نوسانات قیمت جهانی طلا و نرخ ارز در بازار داخلی بوده است؛ به‌ویژه جهش قیمت دلار آزاد در بازه مشابه (به‌خصوص در ۷ اردیبهشت) که انتظارات تورمی را تقویت و تقاضا برای دارایی‌های طلا-پایه را افزایش داده است.
با این حال، افت قیمت پس از سقف می‌تواند نشان‌دهنده تعدیل هیجانات یا اشباع خرید در بازار باشد.
از سوی دیگر، بررسی نمودار ارزش معاملات گواهی سکه نشان می‌دهد بیش‌ترین فعالیت بازار در ابتدای هفته (به‌ویژه ۶ اردیبهشت) متمرکز بوده است.
پس از آن، با نزدیک شدن به اوج قیمتی در ۷ اردیبهشت، ارزش معاملات کاهش یافته و به سطوح پایین‌تری رسیده است.
در روزهای ۹ و ۱۰ اردیبهشت نیز با کاهش قیمت، مجدداً ارزش معاملات به‌نسبت بالا باقی مانده که می‌تواند نشان‌دهنده ورود معامله‌گران با دیدگاه اصلاح قیمت یا خروج از موقعیت‌های خرید قبلی باشد.
در مجموع، بازار گواهی سکه طلا در این هفته از نوسانات ارز، قیمت جهانی طلا، و انتظارات تورمی داخلی تأثیر گرفته و رفتار سرمایه‌گذاران نشان‌دهنده حساسیت بالا به تحولات کلان اقتصادی و سیاسی است.
تطابق نسبی پیک قیمتی با کاهش ارزش معاملات، نشانه‌ای از ورود بازار به فاز احتیاط و تثبیت پس از رشد هیجانی می‌تواند تلقی شود.
ثبات در شمش طلا
قیمت گواهی شمش طلا از ۸,۴۰۹,۸۷۶ ریال در ۳ اردیبهشت به اوج ۸,۸۲۳,۵۲۲ ریال در ۷ اردیبهشت رسید که نشان‌دهنده افزایش قابل‌توجهی معادل ۴.۹۱٪ طی چهار روز بود.
این رشد قیمتی احتمالاً در واکنش به جهش قیمت دلار آزاد و اونس جهانی طلا در همین بازه زمانی رخ داده است.
پس از این قله، قیمت وارد مسیر اصلاحی شد و تا ۹ اردیبهشت به ۸,۳۷۱,۲۵۳ ریال کاهش یافت (افت ۵.۱۲٪ از اوج). در نهایت در ۱۰ اردیبهشت با اندکی بهبود، به ۸,۴۰۹,۲۷۵ ریال بازگشت که با قیمت ابتدایی هفته تقریباً برابر بود، و کل تغییر هفتگی را به حدود صفر رساند (۰.۰۱ درصد کاهش).
ارزش معاملات نیز نوسان مشابهی داشت. در ابتدای هفته (۳ اردیبهشت) ارزش معاملات حدود ۴۸۰ میلیارد ریال بود و تا ۶ اردیبهشت به ۵۳۳ میلیارد ریال افزایش یافت.
این رشد هم‌زمان با شروع روند صعودی قیمت است. اما در روزهای ۷ تا ۸ اردیبهشت با رسیدن به قله قیمتی و آغاز اصلاح، ارزش معاملات کاهش شدید یافت و به کف ۳۰۰ میلیارد ریال رسید.
سپس با ورود خریداران یا بازیگران جدید در پی افت قیمت، ارزش معاملات دوباره احیا شد و در روزهای ۹ و ۱۰ اردیبهشت به حدود ۵۲۰ میلیارد ریال رسید.
نوسان قیمتی گواهی شمش طلا بازتابی از شرایط کلان حاکم بر بازارهای داخلی و بین‌المللی بود، به‌ویژه در واکنش به رشد نرخ دلار آزاد، گمانه‌زنی درباره آینده مذاکرات ایران و آمریکا، و همچنین نوسانات اونس جهانی طلا.
روند ارزش معاملات نشان می‌دهد افزایش قیمت تا سطحی مشخص، با کاهش تقاضا و مشارکت همراه شد، اما افت قیمت باعث بازگشت نسبی حجم معاملات شد؛ وضعیتی که می‌تواند نشان‌دهنده ورود خریداران با دیدگاه اصلاح قیمتی یا دید بلندمدت‌تر باشد.
در کنار گواهی سکه، دلار آزاد و اونس جهانی، گواهی شمش طلا نیز در حال تبدیل شدن به ابزاری برای سنجش انتظارات تورمی و ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران در بازارهای طلاپایه ایران است.
خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا
بر اساس داده‌های مرکز نظارت بر صندوق‌های سرمایه گذاری سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا در بازه زمانی ۳ تا ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ نزدیک به ۲.۴ درصد افت داشته و در مجموع به حدود ۱۴۶ همت رسیده است.
بر این اساس، خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا ۳.۶ همت افت را در این بازه زمانی تجربه کرده است.
سهم از بازار
طبق این گزارش، صندوق عیار مفید با ۳۳ درصد بیش‌ترین سهم را از بازار صندوق‌های طلا به خود اختصاص داده است.
صندوق لوتوس با ۲۰ درصد، کهربا ۱۰، زرین آگاه ۶ درصد، زرین کاردان ۵ درصد و دنای زاگرس و طلای کیان با ۴ درصد بیش‌ترین سهم را از خالص ارزش دارایی صندوق‌های طلا را به خود اختصاص داده‌اند.