به گزارش اقتصاد معاصر؛در روزهای اخیر، اخبار متعددی درباره اجرای طرح قیمت گازوئیل سه نرخی در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شد. این گمانه‌زنی‌ها باعث ایجاد نگرانی در میان رانندگان، فعالان حوزه حملونقل و صنایع مصرف‌کننده گازوئیل شد. اما آیا نرخ جدید گازوئیل حقیقت دارد یا تنها یک شایعه بی‌اساس است؟
اخبار مربوط به سه نرخی شدن قیمت گازوئیل، به سرعت در فضای مجازی پخش شد و بسیاری را نسبت به احتمال تغییرات گسترده در سیاست‌های سوخت کشور نگران کرد. براساس اطلاعات منتشر شده هیات وزیران تغییر نرخ گازوئیل را به صورت سه‌نرخی تصویب کرد. مطابق این مصوبه، قیمت یارانه‌ای همچنان بدون تغییر سهمیه باقی می‌ماند. همچنین به جز نرخ یارانه‌ای، یک نرخ نیمه‌یارانه‌ای به‌عنوان نرخ دوم و یک نرخ آزاد به عنوان نرخ سوم، تعیین شد.
بر اساس آنچه در برخی کانال‌های غیررسمی منتشر شد، دولت قصد دارد گازوئیل را به‌صورت سه نرخی عرضه کند:
گازوئیل یارانه‌ای با کارت سوخت
گازوئیل آزاد با کارت سوخت
گازوئیل آزاد بدون کارت سوخت
در اردیبهشت ۱۴۰۴، هیئت وزیران با هدف بهینه‌سازی مصرف سوخت و کاهش قاچاق، نظام سه‌نرخی برای گازوئیل را تصویب کرد. بر اساس این مصوبه، گازوئیل به سه صورت سهمیه‌ای، نیمه‌یارانه‌ای و آزاد عرضه می‌شود. این تصمیم در راستای اصلاح ساختار یارانه‌ها و مدیریت بهتر منابع انرژی کشور اتخاذ شده است .
طبق مصوبه هیئت وزیران، گازوئیل با سه نرخ سهمیه‌ای، نیمه‌یارانه‌ای و آزاد عرضه خواهد شد اما تاکنون زمان دقیق اجرای این طرح و قیمت آن مشخص نشده است.
هیئت وزیران تغییر نرخ گازوئیل را به صورت سه‌نرخی مصوب کرد، به‌گونه‌ای که قیمت سهمیه‌ای همچنان باقی بماند. یک نرخ نیمه‌یارانه‌ای به عنوان نرخ دوم و یک نرخ آزاد به عنوان نرخ سوم، برای گازوئیل تعیین شد.
زمان و قیمت دقیق گازوئیل هنوز مشخص نشده است، اما می‌توان گمانه‌زنی‌هایی در این مورد انجام داد.
مطابق ماده 71 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اجازه دارد که قیمت فرآورده‌های نفتی به جز نفتگاز، نفت سفید، نفت کوره، بنزین و گاز طبیعی مصرفی داخل کشور را براساس قیمتهای جهانی و با رعایت صرفه و صلاح کشور تعیین و به فروش برساند.
با توجه به موضوع بیان‌شده نیاز است که به صورت‌های مالی پالایشگاه‌های موجود در کدال نگاهی انداخته شود.
مطابق اطلاعات صورت مالي ميان‌دوره‌ای شش ماهه منتهی به شهریور 1403 شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند، قیمت هر لیتر گازوئیل تا شهریور 1403، 24 هزار و 900 تومان بوده است.
اگر این رقم مبنای محاسبه قیمت خرید گازوئیل از پالایشگاه‌ها باشد، نرخ سوم گازوئیل حدود 25 هزار تومان و نرخ دوم که 50 درصد قیمت خرید گازوئیل از پالایشگاه‌هاست، به‌طور تقریبی 12 هزار و 500 تومان می‌شود.
لازم به ذکر است که در حال حاضر، نرخ آزاد گازوئیل 600 تومان است، اما مشخص نیست که قیمت گازوئیل خریداری‌شده در پالایشگاه‌ها به‌طور میانگین چقدر است و شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، گاروئیل را با چه قیمتی خریداری می‌کند.
هیات وزیران روز هشتم آبان سال 1403، تصویب کرد که دریافت سوخت نفتگاز مازاد بر سهمیه با درخواست متقاضی و با قیمت خرید نفتگاز از پالایشگاه‌ها، در سقف 300 تا 600 لیتر در ماه، امکان‌پذیر است.
همچنین شرکت پخش موظف است سوخت مورد نیاز وسایل نقلیه سواری نفت‌گازسوز را به نرخ خرید نفتگاز از پالایشگاه‌ها و از طریق سامانه هوشمند سوخت عرضه کند. در صورتی که ناوگان بین شهرها تردد داشته باشد، ملاک تخصیص سهمیه سوخت، اسناد حمل صادرشده از سازمان است.
موضوع فروش گازوئیل به نرخ خرید آن از پالایشگاه‌ها در این مصوبه مطابق ماده 46 قانون برنامه هفتم توسعه مطرح شد.
همچنین، 12 دی ماه سال گذشته نامه‌ای منتشر شد که معاونت حملونقل راهداری و حملونقل جاده‌ای لرستان عنوان کرد تمامی کارت‌های سوخت ناوگان حملونقل در تمام حوزه‌ها طبق روال قبل و با همان نرخ قبلی ارائه می‌شود، اما اگر ناوگان حملونقل نیاز به سوخت مازاد بر سهمیه خود داشته باشند، باید از سهمیه آزاد با نرخ جدید 28 هزار و 500 تومان استفاده کنند.
این موضوع در کنار تغییر نمایشگرهای جایگاه‌های سوخت، گمانه‌زنی‌ها در مورد افزایش قیمت گازوئیل را بالا برد. روز دوم دی سال گذشته، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی طی ابلاغیه‌ای جایگاه‌داران را ملزم کرد تا پایان ماه دی اقدام به تغییر نمایشگرهای جایگاه‌ها و ایجاد قابلیت نمایش قیمت کل به هشت رقم را عملی کنند.
جایگاه‌دارها ملزم بودند که نمایشگرهای دیسپنسرها و تلمبه‌ها با اولویت ویژه دیسپنسرهای نفتگاز یا همان گازوئیل را به نمایشگرهایی با قابلیت نمایش قیمت کل حداقل هشت رقم و قیمت واحد ۶ رقم تبدیل کنند.
در همان زمان با توجه به بالاگرفتن اعتراضات و گمانه‌زنی‌ها نسبت به افزایش نرخ گازوئیل، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اطلاعیه‌ای در 16 دی منتشر کرد.
شرکت پخش فرآورده‌های نفتی مدعی شد: در پی انتشار اخباری مبنی بر افزایش قریب‌الوقوع قیمت نفتگاز مازاد بر سهمیه بخش حملونقل در رسانه‌ها و فضای مجازی، به اطلاع هموطنان گرامی می‌رساند هرگونه گمانه‌زنی و شایعه افزایش قیمت نفتگاز به نقل از هر دستگاه اجرایی یا مسئولین غیرمرتبط مورد تایید نیست و بنا نیست قیمت نفتگاز افزایش یابد.
آن‌طور که ایسنا گزارش داده، این موضوع هنوز به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ نشده است. فرآیند به این صورت است که پس از هماهنگی با وزارت کشور، قیمت و زمان اجرای آن تعیین و سپس به شرکت ملی پخش اعلام می‌شود.
همچنین لازم به ذکر است که قیمت و زمان اجرای این مصوبه نیز مشخص نیست. با توجه به مشخص نبودن قیمت خرید گازوئیل از پالایشگاه‌ها، باید منتظر ماند و دید قرار است گازوئیل با چه قیمتی به مردم عرضه شود؟