به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بازار سرمایه ایران در ادامه روند نزولی سنگینی که طی روزهای اخیر در پیش گرفته، امروز نیز با افت قابل توجهی مواجه شد. شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات با کاهش ۵۷ هزار واحدی، به سطح ۲ میلیون و ۷۳۱ هزار واحد عقب‌نشینی کرد. این افت در شرایطی رقم خورده که طی چهار روز کاری گذشته، شاخص کل در مجموع بیش از ۲۵۳ هزار واحد کاهش یافته است؛ ریزشی که علاوه بر ثبت رکورد جدید در کاهش‌های متوالی، موجی از نگرانی و بی‌اعتمادی را در میان فعالان بازار دامن زده است.
هم‌زمان با افت شاخص کل، شاخص هم‌وزن نیز که نمایانگر عملکرد عمومی‌تر بازار و شرکت‌های کوچک‌تر است، امروز با کاهش یک‌درصدی به عدد ۸۶۱ هزار و ۸۱۴ واحد رسید. هم‌گرایی کاهشی این دو شاخص حاکی از آن است که فشار فروش فقط بر دوش شرکت‌های بزرگ و شاخص‌ساز نبوده و کلیت بازار سهام، از کوچک‌ترین نمادها تا بزرگ‌ترین صنایع، با افت قیمتی مواجه شده‌اند.
نکته قابل تامل در معاملات امروز آن بود که بیش از ۹۶ درصد نمادهای بورسی در محدوده منفی قرار گرفتند؛ آماری که به روشنی بیانگر عمق فضای هیجانی و بی‌اعتمادی در بازار است. این در حالی است که بسیاری از نمادهای بنیادی، با وجود برخورداری از وضعیت مالی مطلوب، با صف‌های فروش سنگین مواجه شدند؛ وضعیتی که بیش از آنکه ناشی از شرایط واقعی باشد، ناشی از احساسات منفی و تصمیمات هیجانی سهامداران تلقی می‌شود.
با وجود آنکه نماگرهای اصلی تصویر کم‌رمق و قرمزی از وضعیت کلی بازار ترسیم می‌کنند اما افزایش نسبی ارزش معاملات خرد به بیش از ۱۱ هزار و ۷۱۰ میلیارد تومان در معاملات امروز، از تقویت سطح فعالیت‌ها در برخی نمادها حکایت دارد. این موضوع را می توان نشانه‌ای از شکل‌گیری تدریجی تقابل میان خریداران و فروشندگان تلقی کرد؛ به ویژه در نمادهایی که به محدوده‌های جذاب قیمتی رسیده‌اند.
با این حال، آمارها از تداوم روند خروج سرمایه حقیقی نیز خبر می‌دهند. در جریان معاملات امروز، بیش از ۶۵۰۷ میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از بازار خارج شد. این خروج گسترده بیانگر ادامه‌دار بودن فضای تردید و نااطمینانی در میان سرمایه‌گذاران است؛ فضایی که باعث شده بخشی از سرمایه‌ها به سمت ابزارهای مالی کم‌ریسک‌تر همچون صندوق‌های درآمد ثابت هدایت شوند.
ورود ۳۷۵ میلیارد تومان نقدینگی به صندوق‌های درآمد ثابت در معاملات امروز نیز موید همین رویکرد محافظه‌کارانه است. این صندوق‌ها در شرایط پرریسک بازار، به عنوان پناهگاه امن سرمایه‌ها تلقی می‌شوند و ترجیح سرمایه‌گذاران برای حفظ نقدینگی در فضای کم‌نوسان را نشان می‌دهند.
در سوی مقابل، ارزش صف‌های فروش امروز به ۱۹ هزار و ۴۲۷ میلیارد تومان رسید. این رقم با وجود کاهش نسبت به روزهای گذشته، همچنان در سطحی بالاست و نمی‌توان آن را نشانه خروج بازار از شرایط هیجانی دانست. در برخی نمادها، به ویژه سهم‌هایی که پیش‌تر اصلاح‌های سنگین‌تری را تجربه کرده‌اند، از شدت صف‌ها کاسته شده که می‌تواند ناشی از افت تدریجی هیجان و چرخش محتاطانه رفتار معامله‌گران باشد.
بررسی کلی شرایط بازار سرمایه حاکی از آن است که بورس تهران همچنان درگیر شوک روانی ناشی از تحولات سیاسی، اقتصادی و امنیتی روزهای اخیر است. به اعتقاد تحلیل‌گران، بخش بزرگی از فشار فروش موجود در بازار، نه از جنس واقعیت‌های اقتصادی، بلکه حاصل ذهنیت ترس‌آلود و تصمیم‌گیری هیجانی سرمایه‌گذاران است. همین مساله موجب شده سهامداران در سطوح پایین قیمتی نیز حاضر به فروش دارایی‌های خود باشند و فضای کلی بازار را با التهاب همراه سازند.
با این وجود، شرایط بازار از امروز به بعد ممکن است به سمت ثبات نسبی حرکت کند و اصلاح سنگین و چندروزه قیمت بسیاری از نمادها، از منظر تکنیکالی و بنیادین، موقعیت‌هایی برای بازگشت تقاضا فراهم کرده است؛ به ویژه آنکه در روز جاری، نشانه‌هایی از افزایش اقدامات حمایتی از سوی نهادهای بازارگردان و حقوقی‌ها در برخی نمادهای بزرگ مشاهده شد.
بازارساز در تلاش است که کف روانی و فنی شاخص کل در محدوده ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار واحدی را حفظ کند. امروز نیز خریدهایی در همین راستا انجام شد. این سطح از حمایت‌ها در شرایطی در حال اجراست که بازار سرمایه طی ماه‌های گذشته به یکی از مهم‌ترین ابزارهای تامین مالی دولت تبدیل شده و از جایگاه استراتژیک‌تری در سیاست‌گذاری اقتصادی برخوردار شده است. بنابراین حفظ ثبات در این بازار نه فقط دغدغه فعالان اقتصادی، بلکه از اولویت‌های کلان اقتصادی دولت نیز محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی، کارشناسان توصیه می‌کنند سرمایه‌گذاران از رفتارهای هیجانی و حضور در صف‌های فروش نمادهایی که افت قابل توجهی داشته‌اند، اجتناب کنند؛ چرا که احتمال بازگشت بخشی از تقاضا و بهبود نسبی فضای معاملاتی، در کوتاه‌مدت وجود دارد، به ویژه در نمادهایی که اصلاح قیمتی زیادی را پشت سر گذاشته و اکنون در سطوح جذابی قرار دارند.
در مجموع، گرچه بازار سرمایه همچنان درگیر ابهامات داخلی و خارجی و اخبار متناقض است اما با تداوم حمایت حقوقی‌ها، تثبیت نسبی بازار ارز و فروکش کردن هیجان‌های روانی، می‌توان به شکل‌گیری تدریجی آرامش و بازگشت نسبی اعتماد در میان سهامداران امیدوار بود.