به گزارش اقتصاد معاصر؛ سود سهام عدالت ۱۴۰۴ کی واریز میشود؟ این سوالی است که دارندگان سهام عدالت در پی پاسخ آن هستند. با گذشت چند ماه از آغاز سال ۱۴۰۴، هنوز بخش قابل‌توجهی از سود سهام عدالت مربوط به عملکرد مالی سال ۱۴۰۲ به حساب مشمولان واریز نشده است. در اسفندماه سال گذشته، مرحله نخست این سود به‌صورت غیرهم‌زمان به حساب دارندگان سهام عدالت واریز شد اما بخش دوم آن همچنان بلاتکلیف باقی مانده است. به گفته مسئولان سازمان بورس، علت اصلی تأخیر در پرداخت مرحله دوم، بدحسابی برخی شرکت‌های سرمایه‌پذیر است که سود مصوب را هنوز به حساب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز نکرده‌اند.
با وجود اینکه هنوز زمان قطعی و رسمی برای واریز مرحله دوم سود سهام عدالت ۱۴۰۴ اعلام نشده، اما برخی منابع آگاه و خبرهای غیررسمی از احتمال پرداخت این سود در تیر یا مردادماه خبر می‌دهند. اگر این پیش‌بینی‌ها به واقعیت بپیوندد، این نخستین‌بار پس از سال ۱۴۰۰ است که سود سهام عدالت در فصل تابستان پرداخت میشود. طبق سابقه سال‌های گذشته، معمولاً این سود در ماه‌های پاییز یا اسفند واریز می‌شد، اما در صورت تحقق پرداخت تابستانی، می‌توان آن را تغییری در روند سنتی دولت و سازمان بورس دانست.
در حال حاضر همه چیز به تسویه کامل شرکت‌های سرمایه‌پذیر با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بستگی دارد. در صورت واریز کامل سود از سوی این شرکت‌ها، پرداخت مرحله دوم در کمتر از یک ماه قابل انجام خواهد بود. با توجه به پیگیری‌های انجام‌شده، احتمال دارد خبر قطعی و رسمی طی روزها یا هفته‌های آینده منتشر شود.
در مرحله اول پرداخت سود سهام عدالت در اسفند ۱۴۰۳، دارندگان سهام ۴۹۲ هزار تومانی حدود ۷۴۴ هزار تومان و دارندگان سهام یک‌میلیونی حدود ۱ میلیون و ۵۱۳ هزار تومان دریافت کردند. این ارقام تنها بخشی از سود مصوب مجامع شرکت‌ها برای سال مالی ۱۴۰۲ بود و بخش باقی‌مانده هنوز تسویه نشده است.
برآوردها نشان می‌دهد که مجموع مطالبات برخی مشمولان، با احتساب سود واریز نشده سال ۱۴۰۲ و بخشی از سود ۱۴۰۳، به بیش از ۲ میلیون تومان رسیده است. اگر شرکت‌های بدهکار سود باقی‌مانده را پرداخت کنند، انتظار می‌رود در مرحله دوم نیز رقم‌هایی قابل‌توجه به حساب مشمولان واریز شود. البته مبلغ دقیق واریزی در مرحله دوم هنوز مشخص نیست و به میزان سودهای دریافت‌شده توسط شرکت سپرده‌گذاری وابسته است.
در مرحله نخست پرداخت سود سهام عدالت، مبالغ واریزی بر اساس ارزش اولیه سهام مشمولان متفاوت بود. افراد دارای برگه سهام با ارزش اولیه ۴۹۲ هزار تومان در اسفندماه ۱۴۰۳، مبلغی در حدود ۷۴۴ هزار تومان دریافت کردند. همچنین دارندگان سهام یک‌میلیونی نیز حدود یک‌میلیون و ۵۱۳ هزار تومان سود دریافت کردند.
این مبالغ تنها بخشی از سود مصوب سال ۱۴۰۲ را تشکیل می‌داد و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وعده داده بود که باقی‌مانده آن در مرحله دوم به حساب مشمولان واریز شود. جدول زیر میزان سود واریزشده را در مرحله اول بر اساس ارزش اولیه سهام نشان می‌دهد:
| ارزش اولیه سهام عدالت | مبلغ سود پرداختی در اسفند ۱۴۰۳ |
|---|---|
| ۴۹۲ هزار تومان | حدود ۷۴۴ هزار تومان |
| ۵۳۲ هزار تومان | حدود ۸۰۵ هزار تومان |
| یک میلیون تومان | حدود ۱ میلیون و ۵۱۳ هزار تومان |
بررسی‌های میدانی و گزارش‌های دریافتی از کاربران سامانه سهام عدالت و نرم‌افزارهای مربوط به سجام نشان می‌دهد که در برخی موارد، مجموع سودهای واریز نشده سال ۱۴۰۲ و همچنین بخشی از مطالبات مربوط به سال ۱۴۰۳، رقم‌هایی بالای دو میلیون تومان را شامل میشود.
این در حالی است که در دو سال اخیر وعده‌هایی برای به‌روزرسانی پرداخت سود سهام عدالت به‌صورت منظم‌تر داده شده بود، اما به دلیل عدم همکاری برخی شرکت‌های سرمایه‌پذیر، همچنان تأخیرهایی در واریز بخش‌های باقی‌مانده وجود دارد.
ولی‌اله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، اخیراً اعلام کرده که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، مسئول مستقیم پیگیری و تسویه سود با شرکت‌های سرمایه‌پذیر است. به گفته او، هنوز برخی از این شرکت‌ها سود مصوب مجامع خود را واریز نکرده‌اند و همین موضوع، مانع از تسویه نهایی با مشمولان سهام عدالت شده است.
او همچنین خاطرنشان کرد: «در صورت تکمیل واریز سود شرکت‌ها به حساب سپرده‌گذاری، مرحله دوم به‌سرعت اجرایی خواهد شد، اما تا زمانی که وجوه کامل در حساب نرسد، امکان پرداخت وجود ندارد.»
در حالی که هنوز زمان دقیق و رسمی برای واریز مرحله دوم سود سهام عدالت اعلام نشده، برخی منابع آگاه از احتمال انجام آن در تیر یا مردادماه امسال خبر داده‌اند. این در حالی است که در سال‌های گذشته نیز تجربه پرداخت‌هایی در تیرماه وجود داشته، هرچند اغلب پرداخت‌ها به نیمه دوم سال موکول شده‌اند.
برای نمونه، در سال ۱۴۰۰ بخشی از سود سهام عدالت در تیرماه پرداخت شد. بنابراین، اگر امسال نیز مرحله دوم در تابستان واریز شود، می‌توان آن را تغییر مهمی در رویه سنتی سازمان بورس و دولت در این زمینه دانست.
نگاهی به روند واریز سود سهام عدالت طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که پرداخت‌ها عمدتاً در اسفندماه یا فصل پاییز انجام شده‌اند. جدول زیر روند پرداخت سود را در سال‌های گذشته نشان می‌دهد:
| سال مالی | زمان تقریبی پرداخت | توضیحات |
|---|---|---|
| ۱۳۹۹ | اسفند ۱۴۰۰ | پرداخت کامل در یک مرحله |
| ۱۴۰۰ | تیر و اسفند ۱۴۰۱ | پرداخت در دو مرحله |
| ۱۴۰۱ | اسفند ۱۴۰۲ | پرداخت ناقص در یک مرحله |
| ۱۴۰۲ | اسفند ۱۴۰۳ (مرحله اول) | مرحله دوم هنوز پرداخت نشده |
با توجه به اظهارات مسئولان و شرایط موجود، می‌توان انتظار داشت که در صورت همکاری شرکت‌های بدهکار، مرحله دوم سود تا پیش از پایان تابستان پرداخت شود. مشمولان برای اطلاع از وضعیت سود خود می‌توانند از طریق سامانه‌های رسمی مانند:
سامانه سجام
سامانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی
اپلیکیشن‌هایی مانند «سهام‌یاب» یا «آپ»
اقدام به استعلام مانده سود و وضعیت پرداخت کنند.
پرسشی که ذهن بسیاری از مشمولان را درگیر کرده این است که چرا سود سهام عدالت طی یک مرحله و به‌صورت کامل واریز نمی‌شود. پاسخ این است که ساختار سهام عدالت به‌گونه‌ای است که مجموعه‌ای از شرکت‌های دولتی و نیمه‌دولتی، سرمایه‌پذیر این سهام هستند. هر شرکت در زمان مشخصی مجمع عمومی برگزار کرده و میزان سود را تصویب می‌کند. اگر شرکتی سود خود را واریز نکند، آن بخش از سود سهام عدالت نیز به مشمولان نمی‌رسد.
در حقیقت، شرکت سپرده‌گذاری تنها پس از جمع‌آوری کامل سودها، امکان واریز به حساب افراد را خواهد داشت. این در حالی است که برخی شرکت‌ها تا ماه‌ها پس از مجمع نیز سود خود را واریز نمی‌کنند.
بسیاری از سهام‌داران سهام عدالت خواستار آن هستند که جدول شفاف‌تری از شرکت‌های بدهکار، میزان سودهای وصول‌شده و زمان‌بندی احتمالی پرداخت منتشر شود. این مطالبه، می‌تواند به ایجاد اعتماد عمومی بیشتر و کاهش ابهام‌های موجود کمک کند.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان نیز پیشنهاد داده‌اند که پرداخت سود سهام عدالت همانند سودهای بازار سرمایه، به‌صورت ماهانه یا سه‌ماهه انجام شود تا از فشار ناگهانی بر منابع مالی دولت کاسته شود.
با توجه به تأیید رسمی پرداخت مرحله نخست، وعده‌های مقامات سازمان بورس و پیگیری‌های رسانه‌ای، به‌نظر می‌رسد احتمال پرداخت مرحله دوم سود سهام عدالت در تابستان ۱۴۰۴ وجود دارد. با این حال، تحقق این وعده وابسته به همکاری شرکت‌های سرمایه‌پذیر است.
در شرایط فعلی، بهترین اقدام برای مشمولان، پیگیری وضعیت سود از طریق سامانه‌های رسمی، حفظ اطلاعات حساب بانکی ثبت‌شده و آماده‌سازی برای دریافت احتمالی سود در ماه‌های آینده است. سود سهام عدالت همچنان یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی اقشار کم‌درآمد و متوسط محسوب میشود و تسریع در پرداخت آن می‌تواند نقش مؤثری در کاهش فشارهای معیشتی داشته باشد.