به گزارش اقتصاد معاصر؛ در شرایطی که هزینه‌های زندگی کارگران در سال ۱۴۰۴ به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و نرخ تورم از کنترل خارج شده، دولت اعلام کرده که افزایش مجدد حقوق در نیمه دوم سال انجام نخواهد شد. این تصمیم در جلسه اخیر شورای عالی کار با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اتخاذ شد و به گفته نماینده کارگران، عملاً به معنای منتفی شدن ترمیم دستمزد کارگران است. با وجود اینکه حداقل حقوق کارگران در ابتدای سال ۱۴۰۴ افزایش حدود ۲۹ درصدی داشت، اما به دلیل رشد بی‌وقفه قیمت‌ها، این میزان افزایش نتوانسته قدرت خرید کارگران را حفظ کند و اکنون فاصله حقوق با سبد معیشت خانوار بیشتر از همیشه شده است.
با گذشت نیمی از سال ۱۴۰۴ و در شرایطی که تورم بالا و کاهش شدید قدرت خرید، زندگی میلیون‌ها کارگر ایرانی را تحت تأثیر قرار داده است، تصمیم نهایی دولت و وزارت کار درباره ترمیم دستمزد‌ها رسماً اعلام شد:
ترمیم مزد در سال جاری منتفی است و افزایش دوباره حقوق کارگران امکان‌پذیر نیست.
این تصمیم در جلسه شورای عالی کار با حضور احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، و نمایندگان کارگران و کارفرمایان مطرح شد و واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت.
تصویب حداقل دستمزد ۱۴۰۴ با افزایش بیش از ۴۵ درصد
در نشست شورای عالی کار، حداقل دستمزد ۱۴۰۴ با افزایش بیش از ۴۵ درصد مصوب شد. همچنین دستمزد برای کارگران سایر سطوح مزدی، با افزایش ۳۲ درصدی حقوق به علاوه مبلغ ثابت ۹٬۳۱۶٬۰۸۰ ریال ماهانه به تصویب رسید. در نهایت جزئیات حقوق سال ۱۴۰۴ به شرح زیر تصویب شد:
دستمزد روزانه: ۳٬۴۶۳٬۶۵۶ ریال
حقوق ماهانه: ۱۰۳٬۹۰۹٬۶۸۰ ریال
حق مسکن: ۹٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
بن خوار و بار: ۲۲٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
پایه سنوات ماهانه: ۲٬۸۲۰٬۰۰۰ ریال
حق اولاد (برای هر فرزند): ۱۰٬۳۹۰٬۹۶۸ ریال
حق تاهل: ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال
در سیصد و سی و پنجمین نشست شورای عالی کار حداقل دستمزد ۱۴۰۴ با افزایش بیش از ۴۵ درصد مصوب شد و حداقل پایه حقوق از ۷.۱ میلیون تومان به ۱۰.۳ میلیون تومان افزایش یافت.
برای اینکه درک بهتری از میزان حقوق سال 1404 به دست آورید، تمامی موارد مرتبط با حقوق سال 1404 را در جدول حداقل حقوق و دستمزد سال 1404 مشخص کرده‌ایم.
| اقلام حقوق | سال 1402 (بر مبنای ریال) | سال 1403 (بر مبنای ریال) | سال 1404 (بر مبنای ریال) |
|---|---|---|---|
| حداقل دستمزد روزانه | 1,769,428 | 2,388,728 | 3.463.656 |
| حداقل دستمزد ماهانه | 53,082,840 | 71,661,840 | 103.909.680 |
| مزد هر ساعت کاری | 241,286 | 325,888 | 472.531 |
| مزد هر ساعت اضافه کاری | 337,800 | 469.607 | 661.544 |
| حق مسکن | 9,000,000 | 9,000,000 | 9,000,000 |
| بن خواربار | 11,000,000 | 14,000,000 | 22,000,000 |
| پایه سنوات( افراد با حداقل 1 سال سابقه کار) | 2,100,000 | 2,100,000 | 2,820,000 |
| حق اولاد (یک فرزند) | 5,308,284 | 7,166,184 | 10.390.968 |
| حق اولاد (دو فرزند) | 10,616,568 | 14,332,368 | 20.781.936 |
| حق تاهل | – | 5,000,000 | 5,000,000 |
| کارگران متاهل بدون فرزند (با حداقل یکسال سابقه کار) | 73,082,840 | 99,661,840 | 139.909.680 |
| کارگران متاهل با یک فرزند | 80,491,124 | 108,928,024 | 153.120.648 |
| حقوق فرد مجرد بدون سابقه و فرزند (بدون کسر حق بیمه) | 73,082,840 | 94,661,840 | 134.909.680 |
با توجه به اینکه برخی از ماه‌ها 30 روز و برخی دیگر 31 روز دارند، در این قسمت تمامی جزئیات حقوق و دستمزد کارمندان را به تفکیک 30 روز و 31 روز توضیح دادیم. حق تاهل به عنوان حقی که برای اولین بار به کارمندان پرداخت می‌شود، 500 هزارتومان است و به کارمندان زن و مرد متاهل پرداخت می‌شود.
| عنوان | مبلغ (بر مبنای ریال) ماه ۳۰ روز | مبلغ (بر مبنای ریال) ماه ۳۱ روز |
|---|---|---|
| مزد 1404 قانون کار (روزانه) | 3.463.656 | 3.463.656 |
| حقوق 1404 قانون کار (ماهانه) | 103.909.680 | 107.373.336 |
| بن کارگر 1404 قانون کار | 22,۰۰۰,۰۰۰ | 22,۰۰۰,۰۰۰ |
| حق مسکن 1404 قانون کار | ۹,۰۰۰,۰۰۰ | ۹,۰۰۰,۰۰۰ |
| حق تاهل 1404 | ۵,۰۰۰,۰۰۰ | ۵,۰۰۰,۰۰۰ |
| حق اولاد یا عائله مندی برای ۱ فرزند (معادل ۳ روز حداقل مزد 1404) | 10.390.968 | 10.390.968 |
| حق اولاد یا عائله مندی برای ۲ فرزند (معادل ۶ روز حداقل مزد 1404) | 20.781.963 | 20.781.963 |
| مزد هر ساعت کار عادی | 472.531 | 472.531 |
| پایه سنوات 1404 برای هر روز (به شرط داشتن یکسال سابقه کار) | 2,820,000 | 2.914.000 |
| عیدی سال 1404 (حداقل) | 207.819.360 | 207.819.360 |
| فوق العاده هر ساعت اضافه کاری 1404 | ۵۹۲,۸۳۹ | ۵۹۲,۸۳۹ |
برای اطلاع از حق بیمه کارگری در سال 1404 باید منتظر اخبار بیشتری باشیم. اما جدول حق بیمه 1403 برای مشخص شدن سهم بیمه کارگر و کارفرما در شش ماهه اول و شش ماهه دوم سال به این شرح است.
| عنوان | ماهیانه ۳۱ روز | ماهیانه ۳۰ روز | |
| مبلغ حداقل دستمزد | 74.050.568 | 71,661,840 | |
| حق خوار و بار | ۱۴.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۴.۰۰۰.۰۰۰ | |
| حق مسکن | ۹.۰۰۰.۰۰۰ | ۹.۰۰۰.۰۰۰ | |
| بیمه سهم کارفرما (۲۰ درصد) | ۱۹.۴۱۰.۱۱۳ | ۱۸.۹۳۲.۳۶۸ | |
| بیمه بیکاری سهم کارفرما (۳ درصد) | ۲.۹.۱۱.۵۱۷ | ۲.۸۳۹.۸۵۵ | |
| جمع بیمه سهم کارفرما (۲۳ درصد) | ۲۲.۳۲۱.۶۳۰ | ۲۱.۷۷۲.۲۲۳ | |
| بیمه سهم کارگر (۷ درصد) | ۶.۷۹۳.۵۴۰ | ۶.۶۲۶.۳۲۹ | |
| جمع مبلغ بیمه پرداختنی (۳۰ درصد) | ۲۹.۱۱۵.۱۷۰ | ۲۸.۳۹۸.۵۵۲ | |
بر اساس اعلام شورای کار، حداقل دستمزد روزانه 1404 برابر با 3.463.656 ریال است. به این ترتیب حداقل حقوق ماهانه قانون کار در سال 1404 برابر با 103.909.680 ریال است. پایه سنوات ماهیانه، حق اولاد و بن کارگری یا حق مسکن در سال 1404 هم مشخص شده که در جدول پایین، قابل مشاهده است. اما شما می‌توانید تمامی این موارد را در فیش حقوقی خود مشاهده کنید. به این ترتیب کارگران متأهل و دارای سابقه کار نیز حقوق بیشتری نسبت به سال‌های قبل دریافت می‌کنند. مطابق ماده 68 قانون تامین اجتماعی، یکی از شرایط پرداخت حق اولاد آن است که بیمه‌شده حداقل سابقه پرداخت حق بیمه به مدت 720 روز کاری را داشته باشد.
در جدول زیر حداقل دستمزد کارگران در سال 1404 قابل مشاهده است:
|
شرح |
مبلغ |
|
حداقل حقوق ماهانه قانون کار در سال 1404 |
103.909.680 |
|
حداقل دستمزد روزانه 1404 |
3.463.656 |
|
بن کارگری |
22,000,000 |
|
حق مسکن |
9.000.000 |
|
حق اولاد |
10.390.968 |
|
پایه سنوات ( ماهیانه) |
2.820.000 |
احمد میدری در جلسه رسمی شورای عالی کار اعلام کرد:
«با توجه به شرایط اقتصادی و محدودیت‌های بودجه‌ای دولت، افزایش مجدد حقوق کارگران در سال جاری امکان‌پذیر نیست و موضوع ترمیم مزد منتفی است.»
این اظهارات در حالی مطرح شده که وی در اواخر مردادماه ۱۴۰۴ در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها، بر ناکافی بودن دستمزد‌ها اذعان کرده بود و وعده بررسی مجدد حقوق‌ها را داده بود؛ وعده‌ای که اکنون نقض شده است.
مطابق ماده ۴۱ قانون کار، تعیین حداقل دستمزد باید بر اساس دو معیار انجام شود:
نرخ رسمی تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی
هزینه سبد معیشت خانوار‌های کارگری
با این حال، تصمیم نهایی دولت برای عدم افزایش دوباره حقوق در نیمه دوم سال ۱۴۰۴، برخلاف این قانون و در تضاد با وعده‌های وزیر کار عنوان شده است.
محمدرضا تاجیک، نماینده کارگران در شورای عالی کار با انتقاد از تصمیم وزیر گفت:
«افزایش دوباره حقوق کارگران در سال ۱۴۰۴ منتفی شده، در حالی که خود وزیر بار‌ها وعده داده بود ترمیم مزد با توجه به افزایش تورم انجام خواهد شد.»
وی همچنین تأکید کرد که این تصمیم بدون برگزاری جلسه رسمی برای بررسی مجدد داده‌های اقتصادی و تورمی اتخاذ شده و نمایندگان کارگری در فرآیند تصمیم‌گیری نادیده گرفته شده‌اند.
با وجود افزایش اولیه دستمزد، فاصله میان حقوق کارگران و سبد معیشت منطقی همچنان بسیار زیاد است. بر اساس آخرین بررسی‌ها:
سبد معیشت خانوار کارگری در تابستان ۱۴۰۴ بیش از ۱۸ میلیون تومان برآورد شده
در حالی که حداقل حقوق مصوب کمتر می باشد.
این شکاف سنگین نشان می‌دهد که تعیین حقوق به‌صورت سالانه دیگر پاسخگوی وضعیت اقتصادی کشور نیست و ترمیم مزد میان‌ساله به یک ضرورت حیاتی تبدیل شده است.
در پی اعلام رسمی منتفی شدن افزایش حقوق، نمایندگان مجلس بار دیگر موضوع استیضاح وزیر کار را مطرح کرده‌اند. گفته می‌شود که عدم تحقق وعده‌های مزدی، بی‌توجهی به مطالبات جامعه کارگری، و اولویت دادن به فشار‌های اقتصادی دولت و کارفرمایان از جمله محور‌های اصلی این استیضاح خواهد بود.
با توجه به تصمیم قطعی دولت برای عدم افزایش مجدد دستمزد در نیمه دوم سال ۱۴۰۴، به نظر می‌رسد امیدی به ترمیم حقوق کارگران در سال جاری باقی نمانده است. این در حالی است که نرخ تورم در حال افزایش، قیمت‌ها در بازار سرسام‌آور و شکاف طبقاتی در حال گسترش است.
اگرچه دولت به بهانه فشار‌های مالی از ترمیم مزد عقب‌نشینی کرده، اما وظیفه قانونی و انسانی وزارت کار تأمین حداقل معیشت کارگران است؛ وظیفه‌ای که اکنون زیر پا گذاشته شده و میلیون‌ها کارگر را در تنگنای معیشتی رها کرده است.