به گزارش اقتصاد معاصر از سازمان برنامه و بودجه، ایوب غفاری وایقان اعلام‌کرد: پس از سه سال کار گسترده در خصوص تدوین، بررسی و تصویب برنامه هفتم پیشرفت کشور، این برنامه در تیرماه سال ۱۴۰۳ رسماً جهت اجرا ابلاغ شد و اکنون سازمان در مسیر اجرایی‌سازی احکام و آیین‌نامه‌های تکلیفی آن قرار گرفته است.
این مقام مسئول در توضیح روند انجام این فرآیند افزود: پس از ابلاغ قانون برنامه، در مراحل اولیه لازم بود وظایف هر یک از دستگاه‌های اجرایی و امور بخشی و فرابخشی سازمان مشخص و احصا شود. در این راستا با محوریت امور برنامه‌ریزی و هماهنگی سایر امورهای بخشی و فرابخشی، جلسات متعددی برگزار شد و بر اساس شکست کاری از احکام برنامه هفتم، امور ما راهبری تدوین ۱۴ آیین‌نامه تکلیفی در بخش‌های آب، کشاورزی و محیط زیست را بر عهده گرفت که باید برای تصویب به دولت ارائه می‌شد.
وی یادآور شد: یکی از کارهای مهم ما در سال ۱۴۰۳، همین تدوین ۱۴ آیین‌نامه اجرایی برای احکام برنامه هفتم پیشرفت بود که تا امروز ۱۲ مورد تهیه شده، بسیاری از آنها پس از بررسی در دولت ابلاغ گردیده و بخش دیگر نیز در کمیسیون‌های دولت است.
معاون سازمان برنامه و بودجه اظهار داشت: از میان آیین‌نامه‌های مهم، چند مورد شاخص به تصویب دولت رسیده یا در حال بررسی است؛ از جمله آیین‌نامه صیانت از آب‌های زیرزمینی برای جلوگیری از اضافه‌برداشت آب از چاه‌های مجاز، ساماندهی تردد و فعالیت شرکت‌های حفاری چاه و مصلوب‌المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز حفرشده تاکنون.
وی ادامه‌داد: آیین‌نامه دیگر مربوط به ایجاد بازار آب نامتعارف است که هدف آن حمایت از سرمایه‌گذاری در این حوزه و استفاده صنایع بزرگ آب‌بر از آب نامتعارف و بازتخصیص آب مورد استفاده آنهاست. همچنین آیین‌نامه‌ای درباره استفاده از اعتبارات مصوب طرح‌های شبکه‌های آبیاری اصلی و فرعی، به عنوان کمک فنی، اعتباری و سرمایه‌گذاری تدوین شده است.
غفاری وایقان خاطرنشان کرد: از دیگر آیین‌نامه‌ها می‌توان به شناسنامه‌دار شدن محصولات خام کشاورزی، تعیین مصادیق طرح‌های بزرگ برای ارزیابی اثرات محیط‌زیستی، تعیین مصادیق طرح‌های کلان توسعه‌ای برای ارزیابی راهبردی محیط‌زیستی و نیز تعیین تعرفه واحدهای خدمات نظارت بر میزان آلایندگی واحدهای آلاینده اشاره کرد که همه آنها طبق احکام برنامه هفتم تهیه شده‌اند و بخشی از آنها در مرحله ابلاغ یا رسیدگی هستند.
معاون امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: کار مهم دیگر ما در سال ۱۴۰۳، اجرایی‌سازی احکام اولویت‌دار برنامه هفتم بود که در آن با دستگاه‌های اجرایی مرتبط جلسات مختلفی برگزار شد. از جمله جلسات مهم پایش و اندازه‌گیری منابع آب، هماهنگی استفاده از امکانات سامانه‌های موجود جهت ایجاد سامانه‌های تکلیفی بین سازمان نقشه‌برداری کشور، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی.
وی اضافه کرد: برنامه‌ریزی و تدوین برنامه الگوی کشت از موارد مهم احکام برنامه بود که اجرای آن را پیگیری کردیم. همچنین در بخش مالی، افزایش اعتبارات طرح‌های اولویت‌دار آب و خاک از جمله طرح تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی با رشد اعتباری نزدیک به دو برابر، و طرح‌های آبخیزداری با بهره‌مندی از بند "ج" تبصره ۷ قانون بودجه ۱۴۰۴ که سه درصد از منابع استقراض دولت از صندوق توسعه ملی را اختصاص می‌دهد.
معاون امور آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه گفت: در سال ۱۴۰۴ بر اساس اهداف برنامه هفتم، ۲ هدف بزرگ در این حوزه پیش‌بینی شده است؛ نخست، افزایش ضریب وزنی خودکفایی تولید محصولات اساسی کشاورزی به ۹۰ درصد و دوم، افزایش ضریب خودکفایی تولید ذرت و دانه‌های روغنی.
وی افزود: از سوی دیگر باید برداشت منابع آب سطحی و زیرزمینی برای مصارف کشاورزی را به ۶۵ میلیارد مترمکعب در سال کاهش دهیم؛ در حالی که در حال حاضر متوسط برداشت حدود ۸۲ میلیارد مترمکعب است. بنابراین تا پایان برنامه باید ۱۷ میلیارد مترمکعب از این میزان کاهش یابد.
غفاری وایقان یادآور شد: این اهداف ما را ناگزیر می‌کند تا افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی را با استفاده از نوآوری‌ها، فناوری‌ها، آموزش، ترویج و اصلاح الگوی کشت و روش‌های نرم‌افزاری دنبال کنیم.
وی به اصلاح ساختارهای بخشی اشاره و اظهارکرد: پیگیری اصلاح ساختار بخش آب وزارت نیرو بر اساس بند (الف) ماده ۳۸ قانون برنامه، با هدف مدیریت بر مبنای مرزهای حوزه‌های آبریز و رفع تعارض منافع شرکتی در دستور کار قرار دارد. همچنین اصلاح ساختار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با هدف توسعه و انتشار فناوری و نوآوری در این حوزه پیگیری خواهد شد.
وی تاکید کرد: کاهش برداشت از آب‌های زیرزمینی، تعادل‌بخشی و مدیریت پدیده فرونشست زمین از محورهای اساسی فعالیت‌های سال ۱۴۰۴ است. علاوه بر این، برنامه‌ریزی برای تأمین پایدار آب شرب شهرها و مراکز جمعیتی از برنامه‌های متعدد ما در سال جاری و سال‌های بعد خواهد بود.
معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: در حال حاضر دو بسته اجرایی رفع ناترازی آب و مهار آب‌های مرزی و مشترک بر اساس مواد ۱۱۹ و ۴۸ برنامه هفتم در دست تدوین است که باید طی یک ماه آینده نهایی شود.
غفاری وایقان افزود: در حوزه معاونت برنامه‌ریزی امور آب و کشاورزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر طرح‌های آب و خاک نواحی مرزی کشور نیز پیگیری می‌شود. در این طرح‌ها تامین آب و اجرای شبکه‌های آبیاری برای ۲۲۷ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مرزی در دستور کار است.
وی توضیح داد: در سال‌های ۹۳ تا ۹۸ بخش عمده طرح‌های مهار آب و خاک مرزی اجرا شد و حدود ۱۰۰ هزار هکتار شبکه آبیاری کشی به بهره‌برداری رسید. در نیمه دوم سال ۱۴۰۲، با عنایت مقام معظم رهبری و اختصاص اعتبارات صندوق توسعه ملی، مجوز تکمیل این طرح‌ها صادر شد. بخش عمده آنها در سال ۱۴۰۳ اجرا شد و مابقی نیز در سال ۱۴۰۴ ادامه دارد تا ان‌شاءالله تا پایان شهریور یا پایان سال جاری، حداکثر بهره‌برداری محقق شود.