احد آزادی‌خواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصاد معاصر در پاسخ به پرسشی در موضوع نحوه نظارت مجلس با توجه به رشد سرسام‌آور بهای کالاهای اساسی و قیمت نهاده‌های دامی نسبت به سال گذشته و کمبود نهاده در بازار، اظهار داشت: طبیعتا در بازار امروز کشورمان، گرانی کالاهای اساسی به یک موضوع جدی تبدیل شده و مردم، به ویژه دهک‌های پایین جامعه، از این وضعیت ناراضی هستند.
وی تاکید کرد: البته باید میان گرانی و گران‌فروشی تفاوت قائل شد؛ چراکه گران‌فروشی قابل برخورد است اما گرانی به معنای افزایش واقعی هزینه‌های تولید است. به عنوان مثال مرغدار اعلام می‌کند که بر اساس هزینه‌های نیروی کار، بیمه تامین اجتماعی و سایر مخارج، امکان عرضه ارزان‌تر از قیمت فعلی را ندارد. این مساله نگران‌کننده است و طبیعتا تهیه کالا برای دهک‌های پایین جامعه دشوارتر می‌شود.
وی افزود: گرانی هرچند سخت، راه‌حل دارد اما نبود کالا نگران‌کننده‌تر است، در حال حاضر، کمبود نهاده‌های دامی موجب نگرانی نسبت به آینده بازار شده است زیرا ممکن است تامین کالا با چالش روبه‌رو شود. کمبود نهاده‌های دامی به شدت تولیدکنندگان، مرغداران و دامداران را تحت فشار قرار داده و این مساله متاثر از چند عامل است. یکی از مهم‌ترین عوامل، عدم تامین به موقع ارز و مشکلات در فرآیند تخصیص آن است. در حال حاضر، با وجود تقسیم وظایف بین دستگاه‌های اجرایی، تصمیم نهایی در خصوص تخصیص ارز را بانک مرکزی اتخاذ می‌کند. البته بنا بر اطلاعاتی که در اختیار دارم، کشور از نظر ذخایر ارزی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و مشکل کمبود ارز وجود ندارد.
آزادی‌خواه گفت: بانک مرکزی باید در تخصیص ارز دقت و سخت‌گیری بیشتری داشته باشد که البته در حال انجام است، ارزی که پیش‌تر برای برخی کالاهای غیرضروری تخصیص می‌یافت، نباید ادامه پیدا کند. برای مثال بانک مرکزی به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه، تخصیص ارز برای واردات گوشت را متوقف کرد که از نظر من، اقدامی درست و قابل تقدیر بود؛ زیرا گوشت وارداتی فقط در برخی کلان‌شهر‌ها توزیع می‌شد و سایر نقاط کشور از آن بی‌بهره بودند. با این حال، بانک مرکزی باید تامین ارز کالاهای اساسی را در اولویت اول خود قرار دهد. خوشبختانه در روز‌های اخیر با استفاده از ارز حاصل از فروش نفت، امکان واردات کالاهای اساسی و نهاده‌ها فراهم شده است.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: یکی از مشکلات اساسی ما، وجود رانت در زنجیره تامین کالاهای اساسی است. وقتی ارز کشور برای واردات نهاده اختصاص می‌یابد تا در نهایت به دست مردم برسد باید مورد رصد باشد؛ نباید مافیا و شبکه فساد، کالا را صادر کرده و از این طریق سود نامشروع ببرند. در برخی مقاطع که اکنون وجود ندارد، شاهد بودیم که تخم‌مرغ از کشور صادر می‌شد، در حالی که مرغدار نهاده یارانه‌ای دریافت کرده بود و ارز هم برای خودش باقی می‌ماند. این نوع رفتار‌ها به ضرر مردم است و باید کنترل شود.
وی تصریح کرد: لازم است سامانه بازارگاه اصلاح شود تا تولیدکنندگان بتوانند مستقیما از واردکنندگان کالا خریداری کنند و واسطه‌گری و دلالی در این مسیر حذف شود. وزیر جهاد نیز به این نتیجه رسیده که عوامل فروش بازارگاه باید جمع شود تا تولیدکننده بتواند مستقیم از واردکننده خرید کند.
وی درباره نظارت بر وضعیت جوجه‌ریزی گفت: در کمیته دام‌پروریِ کمیسیون کشاورزی جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده است. بخش خصوصی نیز آمادگی لازم را برای انجام جوجه‌ریزی دارد و همه مسائل را به اصطلاح آنالیز کرده‌ایم اما شرط اصلی، تامین به موقع نهاده است. اگر نهاده ظرف یکی دو هفته آینده به دست تولیدکنندگان نرسد، احتمال بروز چالش جدی در تامین مرغ بازار وجود دارد. در حال حاضر، به نظر می‌رسد هیچ‌یک از نهاد‌های مسؤول، اعم از وزارت جهاد کشاورزی یا بانک مرکزی، برنامه موثری برای رفع فوری این مشکل ندارند.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس خبر داد: در آخرین جلسه‌ای که دو روز پیش برگزار شد، مقرر گردید پس از تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی، نهاده‌های دامی موجود در بنادر که در انتظار ترخیص هستند، وارد کشور شوند تا این مشکل حل شود. ما امیدواریم این روند سریع‌تر انجام شود زیرا هرگونه تاخیر در این زمینه خساراتی به کشور وارد می‌کند که جبران آن بسیار سخت خواهد بود. طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، از ابتدای سال تاکنون کمتر از ۵ میلیارد دلار ارز برای کالاهای اساسی تامین شده که در مقایسه با دو سال گذشته کاهش قابل توجه‌ای دارد. اگر بانک مرکزی در هفته آینده بتواند ارز مورد نیاز را تامین کند، نهاده‌ها وارد بازار خواهند شد.