به گزارش اقتصاد معاصر؛ حمید زارع، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشوربا اشاره به ثبت جهانی انجیر استهبان به عنوان میراث کشاورزی ایران، افزود: این انجیرستان ها نماد سنتی کشاورزی سازگار با شرایط سخت اقلیمی ایران هستند اما آنچه ثبت جهانی این میراث را در سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ممکن ساخت، تلاش‌های علمی و تحقیقاتی چندساله بود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور اظهارداشت: در مسیر آمادگی برای بازدید نماینده فائو یکی از کمیته‌های ۶گانه تشکیل شد، کمیته علمی و فنی بود که مسئولیت آن به رئیس وقت ایستگاه تحقیقات انجیر استهبان واگذار و با تائید و ابلاغ فرمانداری استهبان رسمیت یافت.
وی تصریح کرد: این کمیته متشکل از نمایندگان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، ایستگاه تحقیقات انجیر استهبان دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه دولتی استهبان، دانشگاه پیام‌نور، دانشگاه فنی امام حسین، مرکز رشد و فناوری، و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بود؛ مجموعه‌ای چندرشته‌ای که هم‌افزایی دانش، تجربه و ظرفیت علمی منطقه را در جهت معرفی نظام کشاورزی انجیر دیم به طور کامل رقم زد.
زارع درباره وظایف این کمیته طی جلسات مستمر و منظم در قالب شش محور اصلی گفت: برنامه‌ریزی دقیق برای اجرای بازدید نماینده فائو، تهیه محتوای علمی و اجرایی در زمینه کاشت، داشت و برداشت انجیر، معرفی کامل مراحل پس از برداشت از جمله بسته‌بندی و فرآوری محصول، بررسی ارتباط اقتصادی میان تولید انجیر و صنایع برانجیر با معیشت مردم منطقه، تبیین نقش انجیر و فرآورده‌های آن در ارزآوری و تجارت بین‌المللی، برآورد و تحلیل هزینه و درآمد هر هکتار باغ انجیر با رویکرد اقتصادی ـ پژوهشی بوده است.
وی تصریح کرد: ثمره تلاش اعضا گردآوری و ترجمه مجموعه‌ای جامع از داده‌ها و یافته‌های علمی بود که به‌صورت پوسترهای تخصصی، فیلم‌های آموزشی و مستندات چندزبانه در ایستگاه تحقیقاتی آماده و در زمان بازدید رسمی و راستی آزمائی، با استقبال نماینده فائو به نمایش درآمد؛ اقدامی که به شکلی روشن، توان علمی داخلی و ظرفیت پژوهش‌های میدانی ایران را در مسیر جهانی شدن میراث کشاورزی استهبان نمایان ساخت. دستاوردی که با استقبال و تأیید نهایی نماینده GIAHS همراه بود.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی کشور افزود: بدین‌ترتیب نقش پررنگ تحقیقات و ایستگاه تحقیقاتی انجیر استهبان در ثبت جهانی این میراث کشاورزی منحصر به‌فرد، نمونه‌ای موفق از تبدیل دانش و پژوهش به برند ملی و جهانی برای ایران به شمار می‌آید.
بنابراین گزارش، ابتکار «نظام‌های میراثی کشاورزی مهم جهانی» یا GIAHS از سال ۲۰۰۵ توسط سازمان فائو پایه‌گذاری شد. این برنامه با هدف شناسایی و معرفی نظام‌های کشاورزی شکل گرفت که در برابر تغییرات اقلیمی، فشارهای اقتصادی و اجتماعی تاب‌آور مانده و همزمان نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی، حفظ معیشت روستایی و پاسداشت دانش بومی ایفا کنند.
هدف از ثبت این نظام‌ها، جلب توجه جهانی برای حفاظت، احیا و بهره‌برداری پایدار از نظام‌های کشاورزی سنتی است که توانسته‌اند در برابر تغییرات اقلیمی طی قرن‌ها دوام بیاورند و نقش مهمی در امنیت غذایی، تنوع زیستی و همچنین در معیشت محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی بجا آورند.
در سال ۲۰۲۳ نیز سه نظام دیگر شامل «نظام میراثی باغات انجیر دیم استهبان»، «نظام باغات سنتی گردو تویسرکان» و «نظام میراثی باغات سنتی قزوین» نیز در فهرست جهانی فائو به ثبت رسیدند و چند روز پیش گواهی ثبت این نظام‌ها به نمایندگان جوامع محلی ایران در رم اعطا شد. کشورهای ثبت شده در فهرست قیاس بسترهای لازم برای اجرای برنامه های مربوط به ثبت محصول نیست بلکه درباره ساختار و حفظ و نگهداری از نظام های میراثی کشارزی است.
در مجموع ۱۰۲ نظام میراثی کشاورزی مهم جهانی در ۲۹ کشور در ثبت رسیده‌اند و کشور چین با ۲۵ نظام ثبت‌شده، ژاپن با ۱۷ نظام، کره جنوبی با ۹ نظام در صدر و ایران نیز به همراه اسپانیا با شش نظام میراثی ثبت‌شده در جایگاه نخست تا چهارم جهانی قرار دارند.