به گزارش اقتصاد معاصر؛ در سال ۱۴۰۵، موضوع مبلغ عیدی ۱۴۰۵ و اختلاف میان مبلغ عیدی کارمندان و مبلغ عیدی کارگران به یکی از مهمترین بحثهای پایان سال تبدیل شده است. افزایش هزینههای خانوار، تغییرات دستمزدی و ابهام در زمان واریز عیدی ۱۴۰۵ باعث شده پیگیری رقم دقیق این پرداخت سالانه در مرکز توجه کارگران و کارمندان قرار بگیرد؛ بهویژه اینکه تفاوت فرمول محاسبه عیدی میان دو گروه، بار دیگر مسئله عدالت پرداخت را به چالش کشیده است.
زمان واریز عیدی ۱۴۰۵ برای کارمندان معمولاً در اسفندماه انجام میشود و دستگاههای اجرایی طبق بخشنامههای سازمان برنامه و بودجه پرداخت را انجام میدهند.
زمان واریز عیدی ۱۴۰۵ برای کارگران نیز طبق قانون کار باید حداکثر تا پایان سال و پیش از تعطیلات نوروز صورت گیرد. در بیشتر واحدهای تولیدی و خدماتی، پرداخت بین بهمن تا نیمه اسفند انجام میشود. به نظر میرسد زمان واریز عیدی ۱۴۰۵ نیز مطابق همین رویه خواهد بود.
مبلغ عیدی کارمندان طبق قانون از سوی هیأت وزیران تعیین میشود و مبلغ عیدی ۱۴۰۵ نیز مانند سالهای گذشته بهصورت «یک رقم ثابت» برای تمام کارکنان دولت تعیین خواهد شد. در این روش، پایه حقوق، رتبه شغلی یا سابقه خدمت تأثیری در مبلغ عیدی کارمندان ندارد و همه کارکنان دستگاههای اجرایی بهصورت یکسان رقم مصوب را دریافت میکنند. همین ساختار ثابت، یکی از دلایل اصلی اختلاف میان مبلغ عیدی کارمندان و مبلغ عیدی کارگران است.
بر اساس قانون کار، مبلغ عیدی کارگران براساس مزد روزانه تعیین میشود. مبلغ عیدی ۱۴۰۵ برای کارگران باید حداقل معادل ۶۰ روز مزد پایه و حداکثر ۹۰ روز مزد پایه باشد. چنانچه کارگری کمتر از یک سال کار کرده باشد، مبلغ عیدی کارگران بر اساس تعداد روزهای حضور در کارگاه محاسبه میشود. در این محاسبه، پایه سنوات و مزایای مستمر نیز جزو مزد مبنا محسوب میشوند. همین فرمول باعث افزایش چشمگیر مبلغ عیدی کارگران در مقایسه با مبلغ عیدی کارمندان میشود.
تا این لحظه، مبلغ عیدی کارمندان ۱۴۰۵ بهصورت رسمی اعلام نشده است. سال گذشته مبلغ عیدی کارمندان حدود ۳ میلیون تومان بود و احتمالاً مبلغ عیدی ۱۴۰۵ نیز با توجه به نرخ تورم افزایش پیدا میکند. علاوه بر این، گروهی از کارکنان دولت با راهاندازی کارزار اعتراضی، خواهان تغییر فرمول و نزدیک شدن مبلغ عیدی کارمندان به مبنای فرمول عیدی کارگران شدهاند. اما تا امروز مقدار دقیق مبلغ عیدی ۱۴۰۵ برای کارمندان نهایی نیست و منتظر تصویب رسمی دولت باقی مانده است.
با توجه به حداقل دستمزد روزانه سال ۱۴۰۴ که ۳٬۴۶۳٬۶۵۶ ریال تعیین شده است، مبلغ عیدی ۱۴۰۵ برای کارگران به شکل زیر محاسبه میشود:
حداقل مبلغ عیدی کارگران ۱۴۰۵: حدود ۲۰ میلیون و ۷۸۱ هزار تومان
حداکثر مبلغ عیدی کارگران ۱۴۰۵: حدود ۳۱ میلیون و ۱۷۲ هزار تومان
این اختلاف قابلتوجه میان مبلغ عیدی کارگران و مبلغ عیدی کارمندان در سال ۱۴۰۵، یکی از اصلیترین محورهای انتقاد و مطالبهگری در فضای عمومی بوده است.