به گزارش اقتصاد معاصر؛ طرح نوسازی ناوگان موتورسیکلت کشور با محوریت ثبت نام موتور سیکلت فرسوده از امروز رسماً آغاز شده و مالکان می‌توانند با ورود به سامانه رسمی، درخواست اسقاط و جایگزینی را ثبت کنند. این طرح پس از سال‌ها توقف در سیاست‌های اسقاط، اکنون به‌صورت سازمان‌یافته اجرا می‌شود.
براساس اعلام مسئولان، در طرح تعویض موتور سیکلت فرسوده همه راکبان دارای موتورسیکلت قدیمی می‌توانند شرکت کنند و به‌صورت کلید به کلید، موتور جدید خود را تحویل بگیرند. این فرایند شامل ارائه تسهیلات، یارانه اسقاط و امکان انتخاب مدل‌های جدید است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد تمرکز این طرح، کاهش آلودگی هوا در کلان‌شهرها، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و مدیریت ناوگان فرسوده است. به همین دلیل، ثبت نام موتور سیکلت فرسوده در سه شهر تهران، اصفهان و شیراز با اولویت بیشتری دنبال می‌شود و سامانه رسمی nnhk.ir برای این فرایند فعال شده‌اند.
شروع اجرای ثبت نام موتور سیکلت فرسوده، نقطه عطفی در سیاست‌های نوسازی ناوگان موتوری کشور محسوب می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد حدود ۱۴ میلیون موتورسیکلت در کشور تردد دارد و از این تعداد، بیش از ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه در دسته فرسوده یا در مرز فرسودگی قرار گرفته‌اند. این حجم بزرگ از ناوگان فرسوده، مصرف سوخت و آلایندگی چشمگیری ایجاد کرده و ضرورت تدوین طرح تعویض موتور سیکلت فرسوده را دوچندان کرده است.
مسئولان سازمان گسترش و نوسازی اعلام کرده‌اند که پس از سال‌ها توقف، فرایند اسقاط از سر گرفته شده و با تعریف تسهیلات و یارانه‌های ویژه، اجرای طرح به مرحله نهایی رسیده است. ثبت‌نام از طریق سامانه nnhk و بخش خدمات اسقاط در وب‌سایت nnhk.ir انجام می‌شود و این سامانه تنها مرجع قانونی برای شرکت در طرح اعلام شده است.
پایه تعریف این برنامه گسترده، کاهش مصرف سالانه سه میلیارد لیتر بنزین توسط موتورسیکلت‌های فرسوده و کاهش آلایندگی معادل بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار خودروی سواری است. این آمار به‌خوبی نشان می‌دهد که اجرای طرح تعویض موتور سیکلت فرسوده با نو می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت هوا، کاهش فشار سوخت و مدیریت مصرف ملی داشته باشد.
در چارچوب مقررات اعلام‌شده، موتورسیکلت‌های بنزینی با بیش از شش سال کارکرد و موتورسیکلت‌های برقی با بیش از ۱۵ سال سن، مشمول طرح می‌شوند. براساس آیین‌نامه اجرایی و ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو، اولویت اصلی با موتورسیکلت‌های دارای بیش از شش سال کارکرد و متعلق به کلان‌شهرهای آلوده است.
البته محدودیتی برای شرکت کسانی که عمر موتورسیکلت‌شان کمتر است وجود ندارد، اما این دسته از مالکان امکان دریافت تسهیلات را نخواهند داشت و تنها مجاز به ثبت تقاضا برای اسقاط هستند.
در حال حاضر سامانه nnhk.ir برای ورود اطلاعات مالک، مدارک وسیله و ثبت درخواست فعال است. براساس اطلاعات منتشرشده، تاکنون بیش از ۱۲ هزار نفر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و فرایند اصلی از روز شنبه برای همه مالکان قابل اجراست.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این طرح، در نظر گرفتن تسهیلات ویژه برای متقاضیان است. برای جایگزینی موتورسیکلت فرسوده با مدل بنزینی، ۱۲۰ میلیون تومان تسهیلات بدون سود و با بازپرداخت ۳۶ ماهه تعیین شده است. همچنین برای جایگزینی موتور بنزینی با مدل برقی، ۱۵۰ میلیون تومان تسهیلات در نظر گرفته شده که از جذابیت بالایی برخوردار است.
یارانه اسقاط نیز براساس نوع موتور و مدل جایگزین پرداخت می‌شود. برای نمونه، جایگزینی با مدل بنزینی شامل حدود ۸ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان یارانه اسقاط می‌شود و برای جایگزینی با مدل برقی، یارانه صرفه‌جویی انرژی حدود ۲۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان پرداخت خواهد شد. این مشوق‌ها در کنار وام بدون سود، توان مالی خانوارها را برای خرید موتور جدید افزایش می‌دهد.
شیوه اجرای طرح مبتنی بر روش «کلید به کلید» است. به این معنا که مالک موتورسیکلت قدیمی مجبور نیست مدت طولانی بدون وسیله بماند. پس از تحویل موتور فرسوده، بلافاصله موتور جدید تحویل می‌شود و تمامی مراحل پذیرش، صدور گواهی اسقاط و واگذاری وسیله جایگزین در کوتاه‌ترین زمان انجام خواهد شد.
این موضوع به‌ویژه برای موتورسوارانی که از موتور به‌عنوان ابزار کار استفاده می‌کنند اهمیت زیادی دارد، زیرا ممکن است حتی یک روز بدون وسیله نقلیه برای آنها مشکل‌ساز شود. در این طرح تمامی مراحل به‌صورت یکپارچه توسط کارشناسان ستاد نوسازی مدیریت می‌شود.
در کلان‌شهر تهران حدود سه میلیون موتورسیکلت فرسوده در تردد هستند و براساس محاسبات، هر موتور فرسوده معادل حدود ۲ هزار دلار در مصرف انرژی سالانه بار اضافی ایجاد می‌کند. این آمار نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی اجرای طرح و جلوگیری از هدررفت منابع ملی است.
تهران، اصفهان و شیراز بیشترین تمرکز ناوگان فرسوده را دارند. آلودگی شدید این کلان‌شهرها، سیاست‌گذاران را وادار کرده که اجرای طرح در این سه شهر با سرعت و اولویت بیشتری انجام شود. از همین رو، ثبت نام در سامانه رسمی nnhk برای این مناطق با ظرفیت بیشتری دنبال می‌شود.
با افزایش توجه عمومی به طرح تعویض موتور سیکلت فرسوده، برخی سایت‌های جعلی در حال فعالیت هستند. مسئولان ستاد نوسازی تاکید کرده‌اند که فرآیند ثبت‌نام کاملاً رایگان است و هیچ‌گونه هزینه‌ای از متقاضی دریافت نمی‌شود. هرگونه پرداخت وجه یا ثبت‌نام در سایت‌های متفرقه، کلاهبرداری محسوب می‌شود.
تنها مرجع رسمی ثبت‌نام برای ثبت نام موتور سیکلت فرسوده سامانه nnhk.ir است و کاربران باید از ورود اطلاعات در سایت‌ها یا پیام‌رسان‌های ناشناس به‌شدت خودداری کنند.
برای تسریع روند نوسازی، تولیدکنندگان داخلی موتور سیکلت در کنار ستاد نوسازی مستقر شده‌اند تا متقاضیان بتوانند مدل‌های مختلف موتورسیکلت‌های برقی و بنزینی را مشاهده و انتخاب کنند. این همکاری به یکپارچه‌سازی روند ثبت‌نام، انتخاب مدل، اسقاط و تحویل کمک کرده است.
نمایشگاهی دائمی از مدل‌های جدید نیز در ستاد نوسازی ایجاد شده که در آن تولیدکنندگان به معرفی ویژگی‌ها، مصرف سوخت، قدرت موتور، نوع باتری و میزان آلایندگی محصولات خود می‌پردازند. این اقدام باعث شده انتخاب متقاضیان هوشمندانه‌تر و متناسب با نیاز واقعی آنها باشد.
هدف اصلی طرح، کاهش آلایندگی، صرفه‌جویی در مصرف سوخت، و ساماندهی ناوگان موتوری کشور است. طبق برآوردها، تنها موتورهای فرسوده سالانه سه میلیارد لیتر بنزین مصرف می‌کنند و همین میزان، فشار زیادی بر تامین سوخت و شبکه انرژی کشور وارد می‌کند.
با نوسازی ناوگان، میزان آلودگی به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. موتورهای فرسوده معادل چند برابر خودروهای سواری آلودگی تولید می‌کنند و سهم بزرگی در آلودگی هوا دارند. نوسازی آنها می‌تواند کیفیت زندگی شهروندان در کلان‌شهرها را به‌طور قابل ملاحظه‌ای بهبود دهد.