مبلغ جریمه طرح زوج و فرد تهران ۱۴۰۴ طبق اعلام پلیس راهور و کارگروه اضطرار آلودگی هوا مشخص شد و اجرای طرح از درب منزل به عنوان سختگیرانهترین مرحله محدودیت‌های ترددی پایتخت فعال شده است. این طرح همزمان با افزایش آلودگی هوا و توقف فروش مجوز روزانه طرح ترافیک اجرا می‌شود.
به دنبال اجرای این محدودیت‌ها، بسیاری از شهروندان می‌پرسند جریمه طرح زوج و فرد چقدر است و آیا تردد در محدوده‌های دیگر نیز شامل محدودیت می‌شود یا خیر. پلیس به صراحت اعلام کرده که خروج از منزل برخلاف پلاک مجاز، مستقیماً جریمه خواهد داشت و هیچ استثنایی برای تردد آزادانه وجود ندارد.
در کنار اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل، اقدامات تکمیلی حوزه محیط زیست و راهور شامل برخورد با خودروهای دودزا، ابطال برگه معاینه فنی، توقف فعالیت مهدهای کودک و ممنوعیت فروش مجوز روزانه طرح در دستور کار قرار گرفته است تا اثرگذاری محدودیت‌ها افزایش یابد.
براساس اعلام رسمی پلیس راهور تهران بزرگ، مبلغ جریمه طرح زوج و فرد تهران ۱۴۰۴ برای خودروهایی که برخلاف ضوابط طرح از منزل خارج شوند ۲۰۰ هزار تومان است. این مبلغ به‌صورت قطعی و بدون اعمال تخفیف یا تعلیق برای پلاک‌هایی که مطابق روز زوج یا فرد نباشند ثبت خواهد شد. اعلام این رقم در شرایطی صورت گرفته که بسیاری از شهروندان به دلیل افزایش آلودگی هوا مجبور به کاهش تردد هستند و اجرای این محدودیت نقش مهمی در کنترل شرایط دارد.
در همین رابطه، با توجه به پرسش‌های پرتکرار شهروندان درباره اینکه جریمه طرح زوج و فرد چقدر است، پلیس تأکید کرده که این جریمه تنها مربوط به خروج از منزل است و در مرحله فعلی محدودیت، مبنای کنترل، محل شروع حرکت خودرو محسوب می‌شود نه صرفاً ورود به محدوده‌های شهری. به همین دلیل تخلف در اولین لحظه خروج خودرو از پارکینگ ثبت می‌شود.
نکته مهم این است که اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل باعث شده که بحث جریمه زوج و فرد از درب منزل به یکی از موضوعات اصلی شهروندان تبدیل شود. در این شیوه کنترل، خودرو براساس رقم آخر پلاک و روز هفته مجاز یا غیرمجاز به تردد شناخته می‌شود و پلیس بدون نیاز به حضور در محدوده مرکزی شهر یا کنترل دستی، تخلف را از طریق دوربین‌ها ثبت می‌کند.
اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل یکی از سختگیرانهترین شیوه‌های اعمال محدودیت‌های ترافیکی است که طی سال‌های اخیر تنها در روزهای اوج آلودگی هوا اجرا شده است. در این حالت، محدوده خاصی برای اجرای طرح تعریف نمی‌شود و تمام سطح شهر تهران مشمول طرح است. این روش باعث شده کنترل تردد بسیار گسترده‌تر و مؤثرتر باشد.
پلیس راهور اعلام کرده به دلیل آلودگی شدید، از اول تا پنجم آذرماه، خودروها باید براساس رقم آخر پلاک و روز هفته حرکت کنند و خروج از پارکینگ برخلاف ضابطه منجر به صدور جریمه طرح زوج و فرد تهران خواهد شد. این تصمیم پس از بررسی شاخص‌های آلایندگی و گزارش‌های سازمان هواشناسی اتخاذ شده و مورد تأیید کارگروه اضطرار آلودگی هوا قرار گرفته است.
یکی از اقداماتی که همزمان با اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل تصویب شده، ممنوعیت فروش مجوز روزانه طرح ترافیک در این بازه زمانی است. این تصمیم به معنای جلوگیری از افزایش تعداد خودروهای مجاز به ورود به مرکز شهر است، زیرا حتی ورود مجاز نیز می‌تواند آلودگی را تشدید کند.
شهرداری تهران موظف شده تا پایان اجرای محدودیت، هیچگونه مجوز روزانه برای تردد در محدوده طرح ترافیک صادر نکند. این مسئله باعث شده که بسیاری از کارمندان، مشاغل خدماتی و حتی رانندگان خودروهای شخصی برنامه‌ریزی‌های کاری خود را تغییر دهند و به سمت استفاده از حمل‌ونقل عمومی یا دورکاری حرکت کنند.
در کنار اجرای طرح ترافیکی، پلیس راهور به‌صورت جدی با خودروهای دودزا برخورد می‌کند. رئیس پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرده که هر نوع مشاهده دودزایی از خودروها باعث ابطال برگه معاینه فنی می‌شود و خودرو تا زمان رفع نقص اجازه تردد ندارد. این اقدام در کنار جریمه زوج و فرد تهران بخشی از سیاست کلان برای کاهش آلودگی هواست.
به دلیل سرمای هوا و افزایش استفاده از خودروهای فرسوده، میزان خروجی آلاینده‌های خطرناک افزایش یافته است. بنابراین برخورد با خودروهای فاقد سلامت فنی و کنترل انتشار دود یکی از جدی‌ترین بخش‌های طرح است.
به دنبال افزایش آلودگی هوا، کارگروه اضطرار استان تهران اعلام کرده تمامی مهدهای کودک و پیش‌دبستانی‌های استان تهران، به جز فیروزکوه، تعطیل هستند. این تعطیلی از اول تا پنجم آذر ادامه دارد و هدف آن کاهش تردد خانوارها و حفظ سلامت کودکان است که گروهی حساس در برابر آلودگی محسوب می‌شوند.
گرچه تعطیلی مدارس ابتدایی یا متوسطه در دستور کار قرار نگرفته، اما مسئولان آموزشی تأکید کرده‌اند که در صورت تداوم آلودگی شدید، احتمال اضافه شدن مدارس به فهرست تعطیلی‌ها نیز وجود دارد. تاکنون بسیاری از خانواده‌ها به دلیل توقف فعالیت مهدها و اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل، برنامه‌های رفت‌وآمد خود را مدیریت کرده‌اند.
با توجه به حجم سوالات شهروندان، در ادامه نکات مهم درباره جریمه طرح زوج و فرد از درب منزل آورده شده است تا ابهامات احتمالی برطرف شود.
در طول اجرای محدودیت، مبلغ ۲۰۰ هزار تومان بدون تغییر برای هر بار تخلف اعمال می‌شود. این جریمه براساس دوربین‌های ثبت تخلف از لحظه خروج خودرو از پارکینگ قابل ثبت است.
در صورتی که خودرو چند بار در یک روز خلاف ضابطه حرکت کند، برای هر مرتبه خروج یا تردد جریمه جدید ثبت می‌شود. این موضوع یکی از تفاوت‌های مهم طرح زوج و فرد از درب منزل نسبت به طرح‌های محدود به محدوده‌های ترافیکی است.
برخلاف طرح‌های قبلی، طرح جدید کل شهر را پوشش می‌دهد و به همین دلیل عبارت طرح زوج و فرد تهران اکنون به معنای یک محدودیت شهری کامل است نه محدود به مرکز.
خودروهایی که دودزا تشخیص داده شوند علاوه بر جریمه، معاینه فنی‌شان نیز ابطال می‌شود. این سختگیری مستقیماً بر کاهش آلودگی تأثیر دارد.
یکی از پرسش‌های رایج این است که تفاوت اجرای طرح در سال ۱۴۰۴ چیست و چرا سختگیرانه‌تر شده است. پاسخ این است که:
برخی روزها شاخص AQI در تهران وارد محدوده‌های ناسالم برای همه گروه‌ها می‌شود. به همین دلیل، اجرای محدودیت‌ها همگانی‌تر شده است.
با افزایش خودروهای تک‌سرنشین، بار ترافیک و آلودگی بیشتر شده و اجرای این طرح، نوعی فیلتر اولیه برای کاهش تردد است.
دوربین‌ها اکنون علاوه بر کنترل محدوده‌ها، کنترل خروج از منزل را نیز انجام می‌دهند و این باعث کاهش خطا و تخلف می‌شود.
اجرای طرح در شهرهای بزرگ همیشه با دو نتیجه مشخص همراه بوده است:
با اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل، بسیاری از خودروها امکان خروج ندارند و این موضوع ترافیک را به شکل مؤثری کاهش می‌دهد.
کاهش ترافیک، توقف در تقاطع‌ها و حجم گازهای خروجی را کمتر می‌کند و تأثیر مستقیم بر شاخص‌های آلودگی دارد.