به گزارش اقتصاد معاصر؛ طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه بر اساس اعلام کارگروه اضطرار آلودگی هوا، به صورت گسترده و از درب منازل اجرا خواهد شد. این تصمیم به دلیل افزایش آلودگی و رسیدن شاخص آلاینده‌ها به وضعیت اضطرار اتخاذ شده است.
طبق اعلام پلیس راهور، ساعت طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه از 6:30 صبح تا 20:30 خواهد بود و تمام خودروها باید بر اساس شماره پلاک اجازه تردد داشته باشند. هدف اصلی، کاهش حجم تردد و کنترل شرایط بحرانی آلودگی است.
این مرحله از اجرای طرح زوج و فرد تهران شامل نظارت ویژه پلیس، کنترل معاینه فنی، برخورد با خودروهای دودزا و محدودیت تردد خودروهای سنگین نیز خواهد شد. به همین دلیل اجرای طرح زوج و فرد تهرانطرح زوج و فرد از درب منازل در روز شنبه بسیار جدی دنبال می‌شود.
طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه در یکی از بحرانی‌ترین روزهای آلودگی هوا اجرا می‌شود. با توجه به اعلام کارگروه اضطرار آلودگی هوا در استانداری تهران، اجرای محدودیت‌ها از سطح شهر تا مبدا سفرها یعنی «از درب منازل» اعمال خواهد شد. این موضوع نشان می‌دهد که طرح برای کاهش ترددهای غیرضروری طراحی شده و با هدف کاهش سطح آلودگی هوا در ساعات صبحگاهی و عصرگاهی انجام می‌شود.
براساس دستورالعمل اعلام‌شده، ساعت طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه از 6:30 صبح آغاز و تا 20:30 ادامه دارد. در این محدوده زمانی، تردد خودروها تنها بر اساس رقم پایانی پلاک انجام می‌شود. تفاوت مهم این طرح با نسخه‌های معمول زوج و فرد، گستردگی اجرای آن است؛ یعنی محدودیت تنها به مناطق مرکزی محدود نمی‌شود، بلکه کل شهر تهران را در بر می‌گیرد. این اقدام به کاهش میزان خودروهای فعال در سطح شهر کمک می‌کند و تأثیر بیشتری بر کاهش آلودگی هوا خواهد داشت.
طرح زوج و فرد تهران در سال‌های اخیر با هدف کاهش ترافیک و آلودگی اجرا شده است، اما در روزهایی که آلودگی به مرز هشدار می‌رسد، نسخه سختگیرانه‌تر آن یعنی طرح زوج و فرد تهرانطرح زوج و فرد از درب منازل اعمال می‌شود. این نسخه از طرح از نظر نظارتی بسیار سختگیرانه است و دوربین‌ها و واحدهای میدانی پلیس راهور در آماده‌باش کامل قرار می‌گیرند. همچنین افرادی که بدون رعایت محدودیت زوج و فرد تردد کنند، مشمول جریمه می‌شوند و تخلف آن‌ها توسط دوربین‌ها ثبت خواهد شد.
پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرده است که علاوه بر کنترل تردد پلاک‌ها، نظارت بر وضعیت آلایندگی خودروها نیز افزایش خواهد یافت. خودروهای دودزا که سهم زیادی در افزایش آلاینده‌های معلق دارند، در این روز به شدت کنترل می‌شوند و امکان ابطال معاینه فنی برای خودروهای آلاینده وجود دارد. این سیاست با هدف جلوگیری از تردد خودروهایی است که بیشترین آلایندگی را در شهر ایجاد می‌کنند.
ساعت طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه از 6:30 صبح تا 20:30 اعلام شده است. این بازه زمانی با ساعات اوج ترافیک در تهران همزمان است و اجرای طرح در این ساعت‌ها به کاهش تردد خودروهای شخصی کمک می‌کند. با این تصمیم، حجم قابل توجهی از خودروهایی که معمولاً در ساعات صبح وارد معابر شهری می‌شوند، مجبور به تغییر برنامه یا استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی خواهند شد.
طولانی‌بودن بازه زمانی اجرای طرح نشان می‌دهد که هدف اصلی از این اقدام، کاهش مداوم تردد در تمام ساعات روز است. بسیاری از شهروندان که مجبور به سفرهای کاری هستند، در چنین روزهایی از گزینه‌هایی مانند مترو، اتوبوس، تاکسی‌های اینترنتی یا خودروهای دارای مجوز استفاده می‌کنند. این رفتار اجتماعی باعث کاهش چشمگیر تعداد خودروهای شخصی در سطح شهر می‌شود.
از سوی دیگر، پلیس تأکید کرده است که هیچ تغییری در ساعت طرح زوج و فرد تهران در طول روز انجام نخواهد شد و محدودیت‌ها تا ساعت 20:30 برقرار است. این نوع از اطلاع‌رسانی شفاف به شهروندان کمک می‌کند برنامه‌ریزی مناسبی برای سفرهای روز شنبه داشته باشند و از بروز تخلف جلوگیری کنند.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های اعلام‌شده برای طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه، ممنوعیت تردد کامیون‌ها و خودروهای سنگین در سطح شهر است. این خودروها به دلیل وزن و نوع سوخت، سهم قابل توجهی در تولید آلاینده‌های معلق دارند و حضورشان در روزهای بحرانی، میزان آلودگی را چند برابر می‌کند.
بر اساس اعلام پلیس، تردد کامیون‌ها حتی در ساعات شب نیز ممنوع خواهد بود. تنها استثنای این ممنوعیت مربوط به خودروهای حامل سوخت، دارو و مواد غذایی است که برای حفظ چرخه تأمین کالا و خدمات ضروری به فعالیت نیاز دارند. این تصمیم باعث می‌شود میزان آلاینده‌های مرتبط با خودروهای سنگین به حداقل برسد و تلاش‌ها برای کاهش آلودگی هوا مؤثرتر باشد.
افزون بر این، کاهش تردد خودروهای سنگین نقش مهمی در روان شدن ترافیک دارد. کامیون‌ها به دلیل ابعاد بزرگ خود باعث کاهش سرعت حرکت خودروها در معابر می‌شوند و نبود آن‌ها در چنین شرایطی می‌تواند جریان رفت‌وآمد را تسهیل کند.
در کنار اجرای طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه، شهرداری تهران صدور مجوزهای روزانه طرح ترافیک را نیز متوقف کرده است. این اقدام به منظور جلوگیری از ورود خودروهای بیشتر به محدوده مرکزی شهر انجام می‌شود. روزهای آلوده، هر خودرو اضافی در شهر می‌تواند نقش منفی در افزایش آلاینده‌ها داشته باشد؛ بنابراین محدودسازی ورود خودروها به محدوده طرح ترافیک، بخشی از سیاست کاهش آلودگی است.
با توقف صدور مجوزهای روزانه، تنها خودروهایی که مجوز سالانه یا هفتگی دارند، امکان ورود به محدوده را خواهند داشت. این موضوع باعث کاهش بار ترافیکی در مرکز شهر و کاهش حجم ترددهای غیرضروری می‌شود. همچنین شهروندانی که معمولاً برای ورود به مرکز شهر از مجوز روزانه استفاده می‌کنند، مجبور به استفاده از حمل‌ونقل عمومی خواهند شد.
پلیس راهور اعلام کرده است که در روز شنبه نظارت بر ورود به محدوده طرح ترافیک به صورت دقیق انجام می‌شود و تخلفات از طریق دوربین‌ها ثبت خواهد شد. همراهی پلیس و مدیریت شهری در اعمال این محدودیت‌ها، شاخص آلودگی را تحت کنترل قرار خواهد داد.
یکی دیگر از محورهای مهم اجرای طرح زوج و فرد تهران فردا شنبه، برخورد با خودروهای دودزا و فاقد معاینه فنی است. خودروهایی که دچار نقص فنی هستند یا آلایندگی بالایی دارند، نقش جدی در تشدید آلودگی هوا ایفا می‌کنند. پلیس راهور اعلام کرده که خودروهای دودزا در این روز شناسایی شده و معاینه فنی آن‌ها ممکن است باطل شود.
در این طرح، خودروهایی که از اگزوز آن‌ها دود قابل مشاهده خارج می‌شود، یا سطح آلایندگی آن‌ها بالاتر از حد استاندارد ثبت شود، بلافاصله متوقف و بررسی می‌شوند. این اقدام باعث می‌شود مالکان خودروهای فرسوده یا معیوب، نسبت به تعمیر وسیله نقلیه خود اقدام کنند و در روزهای آلوده به کاهش آلودگی کمک کنند.
دوربین‌های نظارتی سطح شهر نیز در حالت آماده باش قرار گرفته‌اند تا تخلفات مربوط به معاینه فنی را ثبت کنند. خودروهای فاقد معاینه فنی معتبر، علاوه بر جریمه، ممکن است از تردد در سطح شهر منع شوند.