به گزارش اقتصاد معاصر؛ اجرای طرح زوج و فرد تهران فردا مطابق روال هفتههای اخیر انجام میشود و شهروندان باید از ابتدای صبح بر اساس پلاک خودروهای خود برنامهریزی کنند. در سه روز گذشته شرایط آلودگی هوا و تراکم تردد موجب شده تصمیمگیران شهری بر ادامه سختگیرانه این محدودیت تأکید داشته باشند.
طرح زوج و فرد تهران فردا یکشنبه به صورت «از درب منزل» اجرا خواهد شد تا کنترل ترافیک تنها محدود به ورودیهای مرکزی شهر نباشد و جریان خودروها در تمام مناطق مدیریت شود. این شیوه که طی ماههای گذشته بر آن تأکید شده، تاثیر مستقیم بر کاهش سفرهای غیرضروری داشته است.به گفته دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران حتی دارندگان طرح ترافیک سالانه هم جریمه میشوند؛ شهرداری موظف به استرداد وجه است.
به گفته مسئولان، با وجود بهبود نسبی وضعیت جوی، شاخص کیفیت هوا همچنان در محدوده ناسالم قرار دارد و همین موضوع سبب شده اجرای طرح زوج و فرد تهران بدون هیچ تغییری ادامه یابد. این محدودیتها بخشی از سیاستهای مقابله با آلودگی هواست که همچنان باید با دقت رعایت شود.
طرح زوج و فرد تهران از ساعت ۶:۳۰ صبح فردا یکشنبه آغاز میشود و تا ۱۸:۳۰ عصر ادامه خواهد داشت. طبق اعلام رسمی، این طرح بدون کوچکترین تغییر نسبت به روزهای گذشته اجرا میشود و تمام خودروهایی که قصد تردد در معابر تهران را دارند باید بر اساس پلاک زوج یا فرد وارد خیابانها شوند.
مسئولان شهری تأکید کردهاند که این محدودیت تنها شامل محدوده مرکزی نیست، بلکه طرح زوج و فرد از درب منزل اجرا میشود. این یعنی رانندگان حتی اگر قصد ورود به طرح اصلی ترافیک را نداشته باشند نیز مشمول این قانون هستند. تجربه چند ماه گذشته نشان میدهد اجرای این مدل کنترلی باعث کاهش حجم سفرهای غیرضروری و متعادل شدن فشار بر معابر اصلی پایتخت شده است.
بسیاری از شهروندان نیز در این مدت برنامهریزی روزانه خود را با محدودیتهای ترافیکی هماهنگ کردهاند. به گفته کارشناسان شهری، تردد کمتر در ساعات اوج باعث کاهش ازدحام، روانتر شدن حرکت وسایل نقلیه و کاهش مصرف سوخت شده و به موازات آن، سطح آلایندهها نیز کاهش یافته است.
در شیوه جدید اجرای طرح، که با عنوان طرح زوج و فرد از درب منزل شناخته میشود، کنترل تردد به مرحلهای پیشگیرانه منتقل شده است. به این معنا که رانندگان از همان لحظه خروج از منزل باید بر اساس پلاک خودرو تصمیم بگیرند و امکان انتخاب مسیرهای جایگزین برای دور زدن محدودیت بسیار کاهش یافته است.
این روش طی ماههای اخیر باعث شده تعداد سفرهای غیرضروری کاهش پیدا کند و همین موضوع از افزایش فشار بر شبکه حملونقل تهران جلوگیری کرده است. با اجرای این طرح، بسیاری از افراد ترجیح دادهاند از حملونقل عمومی استفاده کنند یا سفرهای روزانه خود را به ساعات خارج از محدوده طرح منتقل کنند.
ادامه این سیاست باعث شده خیابانهای شهر در ساعات پررفتوآمد وضعیت قابلقبولتری نسبت به سالهای گذشته داشته باشد. گزارشها نشان میدهد در روزهایی که طرح زوج و فرد تهران شدت بیشتری دارد، حجم تردد در بسیاری از بزرگراهها و خیابانهای پرتردد کاهش محسوس پیدا کرده است.
بر اساس اعلام حسن عباسنژاد، با وجود بهبود نسبی شرایط جوی، کاهش غلظت آلایندهها به معنای لغو طرح نیست و طرح زوج و فرد تهران فردا یکشنبه همچنان ادامه خواهد داشت. او تصریح کرده وضعیت اضطرار آلودگی هوا تنها زمانی لغو میشود که شاخص هوای پایتخت به سطح سالم و پایدار برسد.
وی همچنین تأکید کرده فروش طرح ترافیک طی این روزها ممنوع است و حتی دارندگان طرح سالانه در صورت ورود غیرمجاز جریمه خواهند شد. به گفته او، شهرداری موظف است مبالغ دریافتی را در دوره ممنوعیت استرداد کند و نظارت بر اجرای طرح افزایش یافته است.
کارشناسان محیطزیست نیز هشدار دادهاند که هرگونه افزایش تردد در شرایط فعلی میتواند دوباره غلظت آلایندهها را بالا ببرد. از همین رو، اجرای سختگیرانه طرح زوج و فرد از درب منزل به عنوان یکی از ابزارهای اصلی کاهش آلودگی همچنان ضروری محسوب میشود.
طبق گزارشهای رسمی، شاخص کیفیت هوا صبح سهشنبه عدد ۱۵۳ را نشان داد؛ رقمی که در محدوده «ناسالم برای همه گروهها» قرار میگیرد. این شاخص نشاندهنده غلظت بالای ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است که خطرات جدی برای سلامت شهروندان دارد.
در ۲۴ ساعت گذشته نیز کیفیت هوا در همین محدوده باقی مانده و همین موضوع سبب شده کارگروه اضطرار آلودگی هوا نسبت به هرگونه افزایش تردد حساس باشد. سالمندان، کودکان و بیماران قلبی و ریوی باید از خروج طولانیمدت از منزل پرهیز کنند و ترددهای غیرضروری محدود شود.
به همین دلیل است که اجرای طرح زوج و فرد تهران فردا یکشنبه با تاکید بیشتری دنبال میشود. هرچقدر میزان تردد کمتر باشد، احتمال عبور شاخص آلودگی از وضعیت اضطرار نیز کاهش مییابد.
اجرای طرح زوج و فرد تهران تنها یکی از ابزارهای کنترل آلودگی است. همزمان با این محدودیت، نظارت بر واحدهای صنعتی، کنترل فعالیتهای آلاینده و برخورد با پسماندسوزیها نیز با شدت ادامه دارد.
کارشناسان معتقدند ترکیب این سیاستها در کنار محدودیت تردد، میتواند اثر محسوسی در کنترل آلودگی هوای تهران داشته باشد. گزارشهای اخیر نشان میدهد برخی واحدهای صنعتی موظف به کاهش ساعت فعالیت شدهاند و تیمهای نظارتی شبانهروزی وضعیت مناطق حساس را پایش میکنند.
اگرچه شرایط جوی طی روزهای اخیر کمی بهتر شده، اما ادامه این اقدامات برای جلوگیری از بازگشت آلودگی به سطح خطرناک ضروری است.
افزایش سفرهای درونشهری با استفاده از مترو، اتوبوس و تاکسی در هفتههای اخیر نشان میدهد بسیاری از شهروندان تصمیم گرفتهاند در روزهای اجرای طرح زوج و فرد تهران، خودروهای شخصی خود را کمتر استفاده کنند.
بر اساس آمار غیررسمی منتشرشده، حجم مسافر مترو در روزهایی که طرح زوج و فرد از درب منزل اجرا میشود، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داشته است. در خطوط BRT نیز افزایش تعداد مسافران مشاهده شده است. این روند نشاندهنده اثر مستقیم محدودیتها بر کاهش تردد خودروهاست.
از سوی دیگر، شهرداری اعلام کرده در روزهای اوج آلودگی، تعداد قطارهای مترو و ناوگان اتوبوسرانی افزایش مییابد تا سفرهای ضروری شهروندان بدون مشکل انجام شود.
با توجه به پیشبینیهای هواشناسی و وضعیت فعلی شاخص آلودگی، انتظار میرود طرح زوج و فرد تهران در روزهای آینده نیز با همین ساختار ادامه یابد. کارشناسان معتقدند اگرچه کیفیت هوا در برخی ساعات بهبود پیدا کرده، ولی برای رسیدن به ثبات نسبی نیاز به چند روز جریان بادی پایدار و کاهش محسوس تردد وجود دارد.
از همین رو، احتمالا اجرای کامل طرح زوج و فرد تهران فردا یکشنبه و روزهای پس از آن همچنان ضروری خواهد بود. همچنین سیاست کنترل آلودگی از مبدا، یعنی طرح زوج و فرد از درب منزل، همچنان یکی از اولویتهای مدیریت شهری است.