به گزارش اقتصاد معاصر؛ حداقل عیدی کارگران ۱۴۰۵ امسال زودتر از همیشه مورد توجه قرار گرفته و بسیاری از کارگران و کارفرمایان منتظر مشخص شدن رقم قطعی آن بودند. اعلام رقم جدید، پرسشهای متعددی درباره نحوه محاسبه، میزان دقیق و زمان پرداخت ایجاد کرده است.
بر اساس اطلاعات اعلامشده، حداقل عیدی کارگران ۱۴۰۵ معادل ۶۰ روز دستمزد روزانه محاسبه میشود و برای سال آینده رقمی حدود ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان خواهد بود. این میزان مطابق فرمول قانونی تعیین شده و برای همه کارگران مشمول قانون کار قابل اجراست.
در کنار حداقل عیدی، موضوع عیدی کارگران ۱۴۰۵ و سقف پرداخت نیز اهمیت زیادی دارد. سقف عیدی سال ۱۴۰۵ برابر با سه برابر حداقل دستمزد سالانه و حدود ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده که میتواند بسته به نظر کارفرما حتی بیشتر هم پرداخت شود.
حداقل عیدی کارگران ۱۴۰۵ همانند سالهای گذشته بر اساس قانون کار و با تکیه بر حداقل حقوق مصوب شورای عالی کار تعیین شده است. طبق قانون، عیدی کارگران برای یک سال کامل کار حداقل معادل ۶۰ روز دستمزد و حداکثر معادل ۹۰ روز دستمزد است. این فرمول مبنا قرار میگیرد تا حداقل و حداکثر عیدی سالانه مشخص شود.
با توجه به دستمزد پایه سال ۱۴۰۴ و پیشبینیهای صورتگرفته برای سال ۱۴۰۵، رقم حداقل عیدی به حدود ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسیده است. این میزان برای کارگرانی که سابقه کار کامل یکساله دارند بدون هیچ قید دیگری قابل پرداخت است. البته اگر کارمندی کمتر از یک سال کارکرد داشته باشد، عیدی او به نسبت تعداد روزهای کارکرد محاسبه میشود.
موضوع مهم دیگر، تفاوت میان حداقل و سقف عیدی است. سقف عیدی که در قالب ۹۰ روز دستمزد محاسبه میشود، برای سال ۱۴۰۵ رقمی در حدود ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. این تفاوت به کارفرمایان امکان میدهد تا برای حفظ انگیزه کارکنان، پرداختی بیشتری داشته باشند و از سقف قانونی نیز عبور کنند.
در بخش زیادی از کارگاهها و شرکتها، کارفرمایان تمایل دارند که علاوه بر حداقل عیدی، مبالغ تشویقی، پاداش پایان سال و مزایای تکمیلی را نیز به کارکنان پرداخت کنند. از نظر قانونی، هیچ محدودیتی برای پرداخت بیشتر از سقف تعیینشده وجود ندارد و این موضوع یک اختیار مدیریتی محسوب میشود.
برای محاسبه عیدی کارگران ۱۴۰۵، قانون کار فرمول مشخصی تعیین کرده است. بر اساس ماده ۷۵ قانون کار، پرداخت عیدی به همه کارگران مشمول این قانون الزامی است و کارفرما موظف است حداقل مبلغ مقرر را در زمان پایان سال پرداخت کند.
این عیدی بر اساس دستمزد روزانه محاسبه میشود. به این ترتیب ابتدا حداقل حقوق پایه ماهانه تقسیم بر تعداد روزهای ماه میشود تا دستمزد روزانه به دست آید. سپس این عدد در ۶۰ ضرب میشود تا حداقل عیدی مشخص شود. برای سقف عیدی نیز همین دستمزد روزانه در ۹۰ ضرب خواهد شد.
در سال ۱۴۰۵ نیز مبنای محاسبات بر پایه دستمزد مصوب سال قبل است و با اعلام ارقام جدید، حداقل عیدی به ۲۰ میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رسیده و سقف عیدی نیز بیشتر از ۳۱ میلیون تومان برآورد شده است. البته این ارقام برای کارگرانی است که یک سال کامل سابقه کار داشته باشند.
کارگرانی که کمتر از یک سال کار کردهاند، عیدیشان به تناسب تعداد روزهای حضور در کارگاه محاسبه میشود. به عنوان مثال، اگر فردی شش ماه سابقه کار داشته باشد، باید نصف حداقل عیدی را دریافت کند. این قانون در تمام کارگاههای مشمول قانون کار یکسان اجرا میشود.
یکی از مفاهیم مهمی که همواره مورد سؤال قرار میگیرد، تفاوت میان عیدی کارگران ۱۴۰۵ و پاداش پایان سال است. اگرچه بسیاری از کارگاهها این دو مفهوم را یکسان میدانند، اما از نظر حقوقی و اداری کاملاً متفاوت هستند.
عیدی یک حق قانونی است و رقم آن دقیقا با فرمول تعیینشده محاسبه و پرداخت میشود. اما پاداش یک پرداخت تشویقی است و کارفرما الزامی برای پرداخت آن ندارد. بسیاری از کارفرمایان برای افزایش بهرهوری و ایجاد انگیزه، پاداش پایان سال را علاوه بر عیدی پرداخت میکنند.
پرداخت عیدی جدا از حقوق، مزایا و اضافهکاری است. به عبارت دیگر، حتی اگر کارگری از مزایای رفاهی مختلف مانند بن کارگری، حق اولاد یا پایه سنوات استفاده کند، این موارد در محاسبه عیدی تأثیری ندارند و صرفاً دستمزد روزانه معیار تعیین مبلغ است.
زمان پرداخت عیدی معمولاً پیش از پایان سال یا نهایتاً تا آخر اسفند است. بر اساس قانون، کارفرمایان موظفاند عیدی را در موعد مناسب پرداخت کنند تا کارگر بتواند هزینههای پایان سال خود را مدیریت کند.
در برخی شرکتها و سازمانها، عیدی به صورت مرحلهای پرداخت میشود. به عنوان مثال، نیمی از آن در دیماه و بخش دیگر در اسفند پرداخت میشود. این روش بیشتر در کارگاههایی انجام میشود که تعداد زیادی کارگر دارند و پرداخت یکجای مبالغ زیاد برای آنها دشوار است.
کارفرمایانی که از پرداخت عیدی در موعد مقرر خودداری کنند، مشمول جریمه و پیگیری قانونی خواهند شد. سازمان کار و مراجع حل اختلاف میتوانند این موضوع را بررسی کرده و در نهایت کارفرما را ملزم به پرداخت مبلغ کامل کنند.
بله. طبق قانون، سقف عیدی صرفاً برای تعیین حد بالای الزامی است و محدودیتی برای پرداخت بیشتر وجود ندارد. بسیاری از شرکتهای خصوصی، سازمانهای بزرگ و مجموعههای تولیدی برای حفظ نیروهای متخصص، مبالغ بیشتری از سقف عیدی پرداخت میکنند.
این موضوع به طور کامل در اختیار کارفرماست و معمولاً بر اساس عملکرد، میزان سودآوری شرکت، سیاستهای داخلی و نوع رابطه کاری تصمیمگیری میشود. کارکنانی که عملکرد بسیار خوبی داشته باشند، ممکن است علاوه بر عیدی، پاداش عملکرد نیز دریافت کنند.
مبنای محاسبه عیدی برای نیروهای پارهوقت و ساعتی همان فرمول قانونی است، اما میزان عیدی آنها بر اساس ساعات کارکرد واقعی محاسبه میشود.
به عنوان مثال، اگر کارگری تنها ۱۵ روز در ماه کار کند، در پایان سال نیز تنها معادل همین تعداد روز عیدی دریافت خواهد کرد. این روش برای نیروهای پروژهای، شیفتی و نیمهوقت نیز به همین صورت اجرا میشود.
یکی از سؤالات پرتکرار این است که آیا سنوات، پایه حقوق، اضافهکاری یا بن کارگری در محاسبه عیدی تأثیر دارند؟ پاسخ منفی است. عیدی تنها بر اساس دستمزد روزانه محاسبه میشود و هیچیک از این موارد تأثیری بر مبلغ نهایی ندارند.
سنوات و مزایا جداگانه محاسبه و پرداخت میشوند و ارتباطی با عیدی ندارند. بنابراین کارگرانی که مزایای بیشتری دریافت میکنند، صرفاً در همان بخش منتفع میشوند و در عیدی تفاوتی ایجاد نمیشود.
اعلام حداقل عیدی کارگران ۱۴۰۵ نقش مهمی در برنامهریزی مالی خانوارها دارد. بسیاری از خانوادهها هزینههای شب عید، خرید پوشاک، مخارج مهمانیها و بخشی از بدهیهای سالانه خود را از محل این مبلغ تأمین میکنند.
بنابراین مشخص شدن زودهنگام رقم عیدی کمک میکند تا خانوادهها بتوانند برای مدیریت هزینههای پایان سال، دید دقیقتری داشته باشند و از فشار مالی ناگهانی جلوگیری کنند.