به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ اخیرا دونالد ترامپ در پستی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی نوشت: «در یکی از اولین دستورات اجرایی که صادر خواهم کرد، افزایش ۲۵ درصدی عوارض گمرکی محصولات کانادایی و مکزیکی به ایالات متحده خواهد بود»
این اظهارات ترامپ، برخی از انجمن‌های صنایع کشاورزی ایالات متحده را بار دیگر نگران کرده است، زیرا اگر ترامپ طبق وعده خود، تعرفه‌های جدید را بر چین اعمال کند، تعرفه‌های بالا و به دنبال آن یک جنگ تجاری، احتمالا زیان میلیارد دلاری را متوجه کشاورزان آمریکایی خواهد کرد.
در این راستا، بسیاری از کشاورزان ایالات متحده ابراز نگرانی کرده‌اند که این تعرفه‌های بالقوه جدید ممکن است، باعث واکنش چین که بزرگترین شریک تجاری در بخش کشاورزی ایالات متحده بوده، شود.
هنگامی که جنگ تجاری از سر گرفته شود، چین احتمالا در یافتن تامین‌کنندگان دیگر برای رفع نیازهای کشاورزی خود فعال‌تر شود. باید توجه داشت که ۱۷ درصد از تقاضای سویای جهان از سوی چین بوده که بخش بزرگی از آن توسط ایالات متحده تامین می‌شود.
کلودیا شینبام، رئیس جمهور مکزیک در نخستین واکنش به اظهارات ترامپ گفت که اگر وی تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر مکزیک اعمال کند، مکزیک اقدامات تلافی‌جویانه‌ای انجام خواهد داد.
دولت مکزیک همچنین هشدار داد که این امر می‌تواند منجر به از دست دادن ۴۰۰ هزار شغل در ایالات متحده و افزایش قیمت مصرف‌کننده شود.
یک مقام ارشد کانادایی نیز گفت که کانادا در حال آماده شدن برای احتمالات مختلف بوده و بررسی تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر برخی محصولات آمریکایی را آغاز کرده است.
به باور کارشناسان، دولت ترامپ بار دیگر از تعرفه‌ها برای تنظیم الگوی تجاری استفاده کرد که در ظاهر، هدف آن حمایت از اقتصاد داخلی است اما در واقع کوته‌اندیشی و هزینه اقتصادی سیاست‌های وی را نمایان کرد.
در شرایط کنونی جهان، چنین اقدامات یک‌جانبه‌گرایانه‌ای به احتمال زیاد باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای می‌شود و تاثیر عمیقی بر ایالات متحده و شرکای تجاری اصلی آن می‌گذارد و حتی پایه و اساس سیستم تجارت جهانی را متزلزل می‌کند.
گفتنی بوده که اثر حمایتی تعرفه‌ها بسیار محدود است، زیرا ساختار صنعتی ایالات متحده به شدت به زنجیره‌های تامین بین‌المللی، به ویژه در بخش تولید وابسته خواهد بود. افزایش قابل توجه تعرفه‌ها نه فقط دستیابی به بازسازی مجدد تولید را دشوار می‌کند، بلکه ممکن است در واقع هزینه‌های واحد تولیدی را افزایش دهد، حاشیه سود را کاهش و خروج سرمایه را تسریع کند. تقسیم کار جهانی در چند دهه گذشته، یک مدل اقتصادی کارآمد را شکل داده و سیاست‌های تعرفهای فقط این کارایی را از بین می‌برد و شرکت‌های آمریکایی را با فشار رقابتی بالاتری مواجه می‌کند. علاوه بر این، قوانین بازار نشان می‌دهد که هزینه افزایش تعرفه‌ها در نهایت به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود و نتیجه نهایی آن، کاهش قدرت خرید و افزایش هزینه‌های مصرف‌کننده خواهد بود که تاثیر معکوس بر رشد اقتصادی خواهد داشت.
همچنین فشار تورمی ناشی از تعرفه‌ها ممکن است عملکرد کلی اقتصاد ایالات متحده را کاهش دهد. افزایش تورم نه فقط به طور مستقیم اعتماد مصرف‌کننده را تضعیف می‌کند، بلکه فدرال رزرو را مجبور به اتخاذ یک سیاست پولی تندتر می‌کند که احتمالا کاهش نرخ بهره را به تعویق می‌اندازد یا به حالت تعلیق در می‌آورد. نرخ بهره بالا هم باعث افزایش هزینه‌های تامین مالی شرکت‌ها و سرکوب بیشتر فعالیت‌های سرمایه‌گذاری می‌شود. اثر زنجیره‌ای این سیاست باعث می‌شود که اقتصاد در وضعیت رکود تورمی «تورم بالا و رشد پایین» قرار گیرد. در شرایط کنونی بهبود ضعیف اقتصاد جهانی، اثر سرریز این ریسک در ایالات متحده تاثیر منفی قابل توجهی بر سایر اقتصادها، به ویژه مکزیک و کانادا که عمیقا با اقتصاد ایالات متحده مرتبط هستند، خواهد داشت.
تاثیر عمیق‌تر این تعرفه‌ها در الگوی تجارت جهانی است. سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه، کشورها را به سمت شتاب بخشیدن به روند بومی‌سازی صنعتی سوق می‌دهد. به عنوان مثال اقدامات تلافی‌جویانه تعرفهای توسط مکزیک و کانادا ممکن است تا اقدامات متقابل مشابهی را توسط سایر اقتصادهای بزرگ آغاز و در نتیجه، مقیاس و طولانی شدن جنگ تجاری را تشدید کند. این امر به جای تقویت، تضعیف‌کننده عمیق رقابت‌محوری اقتصاد ایالات متحده است.
سیاست‌های تعرفهای در بلندمدت، قوانین تجارت جهانی را نیز تغییر می‌دهد. تهدیدهای تعرفهای دولت ترامپ چالشی را برای چارچوب‌های تجاری چندجانبه مانند WTO ایجاد می‌کند و کشورهای بیشتری را وادار می‌کند که به دنبال دور زدن ترتیبات تجاری منطقه‌ای ایالات متحده باشند. در آینده، احتمالا همکاری‌های اقتصادی و تجاری در آسیا، اروپا و آمریکای لاتین عمیق‌تر می‌شود، در حالی که خطر انزوا در ایالات متحده به تدریج در حال افزایش است. این امر نه فقط موقعیت آن را در اداره اقتصاد جهانی تضعیف می‌کند، بلکه انتقال قدرت اقتصادی و تجاری جهانی به مراکز دیگر را تسریع می‌بخشد.
در مجموع، سیاست تعرفهای فعلی ایالات متحده منعکس‌کننده درک روشن از پیچیدگی اقتصاد و عمق سیستم تجاری نیست. کلید حل عدم تعادل تجاری در تعدیل‌های ساختاری نهفته است، نه تحریم‌های ساده تعرفهای! در آینده، اگر ایالات متحده در سیستم تجارت جهانی رقابتی باقی بماند، باید یک‌جانبه‌گرایی را کنار بگذارد و از طریق همکاری‌های چندجانبه و بهبود قواعد، به دنبال تعادل بین منافع اقتصادی باشد.
علاوه بر تاثیرات فوق سیاست‌های تعرفهای ترامپ، بدون تردید بخش کشاورزی و صادرکنندگان غلات ایالات متحده بازنده اصلی این سیاست خواهد بود. همانطور که در دوره نخست دولت ترامپ نیز مشاهده شد که ایالات متحده بخشی از بازار صادراتی غلات خود را از دست داد.
براساس گزارش‌های رسمی، از ابتدای تابستان ۲۰۱۸ تا پایان سال ۲۰۱۹، صادرات محصولات کشاورزی ایالات متحده به دلیل تعرفه‌های تلافی‌جویانه بیش از ۲۷ میلیارد دلار کاهش یافت که تقریبا ۹۵ درصد از کل این ضررها مربوط به کاهش تقاضای چین بود.
در واقع، اگر جنگ تجاری بین چین و ایالات متحده دوباره اوج بگیرد، محصولات کشاورزی ایالات متحده توان رقابتی کمتری نسبت به رقبای خود مانند محصولات برزیلی خواهند داشت. به این ترتیب، چین تا حد امکان از رقبای وانشگتن مانند برزیل خرید خواهد کرد.
براساس برآوردهای اولیه، اگر چین به عنوان یکی از مقاصد اصلی صادرات سویا و ذرت ایالات متحده، معافیت‌های تعرفهای موجود بر محصولات کشاورزی ایالات متحده را حذف کند، منجر به کاهش ۱۶ میلیون تنی در ایالات متحده خواهد شد. برای نمونه، صادرات سویا به چین بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. همچنین انتظار می‌رود که صادرات ذرت به چین بیش از ۸۴ درصد یا ۲.۲ میلیون تن کاهش یابد. بنابراین، اگر چین تعرفه‌های تلافی‌جویانه جدیدی را در دور جدید جنگ تجاری اعمال کند، زیان در بخش محصولات کشاورزی ایالات متحده حتی بیشتر از دوره قبل خواهد شد.
همچنین، مکزیک برای جایگزینی تجارت از دست رفته با ایالات متحده بیشتر به محصولات کشاورزی آمریکای جنوبی متکی خواهد شد. مکزیک خریدار اصلی ذرت ایالات متحده است و حتی بیشتر از چین، ذرت صادراتی ایالات متحده را خریداری می‌کند. البته در سال ۲۰۲۳/۲۴، چین تقریبا ۲۴.۴ میلیون تن سویای ایالات متحده را خریداری کرده بود و در مقابل، مکزیک فقط ۴.۸ میلیون تن خرید کرد.
در این راستا، اخیرا انجمن ملی پرورش‌دهندگان ذرت ایالات متحده با ابراز نگرانی از سیاست تعرفهای ترامپ اعلام کرد که تعرفه‌های اعمال شده در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، منجر به اعمال تعرفهای تلافی‌جویانه بر بسیاری از محصولات ایالات متحده، از جمله بسیاری از محصولات کشاورزی شد که کاهش قابل توجه صادرات محصولات کشاورزی به آن کشورها را رقم زد.
این مطالعه همچنین نشان داد که اگر صادرات ایالات متحده به بازارهای دیگر منتقل شود، تعرفه ۶۰ درصدی به کاهش ۱۳ سنت در هر بوشل قیمت ذرت منجر می‌شود. در این سناریو، کشاورزان ذرت ایالات متحده، ۱.۴ میلیارد دلار از ارزش تولید سالانه خود را از دست خواهند داد، در مقابل کشاورزان آمریکای جنوبی به ویژه در برزیل و آرژانتین با بازارهای گسترده برای ذرت خود، قیمت‌های بالاتر و افزایش ارزش تولید، سود خواهند برد. باید توجه داشت که ذرت و سویا حدود یک‌چهارم کل ارزش صادرات کشاورزی ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.