اهتمام عراق برای تکمیل ۳ساله خط‌آهن شلمچه-بصره؛ رشد تجارت در غرب آسیا

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ راه‌آهن شلمچه-بصره به‌ عنوان سنگ بنای همکاری‌های اقتصادی با همسایگان، می‌تواند به ارتقای روابط تجاری و غیرتجاری با عراق، دسترسی ریلی به دریای مدیترانه و برقراری ارتباط کشورهای آسیای مرکزی با کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و شمال آفریقا کمک کند. این پروژه، انتظار۵۰ ساله دو کشور برای اتصال ریلی را به واقعیت تبدیل می‌کند و از تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۳، ساخت آن آغاز شده‌ است. 

اتصال خط‌آهن شلمچه-بصره به منظور اتصال ریلی دو کشور ایران و عراق، به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و احداث این خط ریلی انتظار ۵۰ ساله دو کشور بوده که خوشبختانه با پیگیری مسؤولان، احداث این پروژه مهم و برون‌مرزی از ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ آغاز شد. 

راه‌آهن شلمچه-بصره بخشی از طرح اتصال حرمین بوده که خط مستقیم انتقال زائران از عتبات عالیات و نجف اشرف تا آستان قدس رضوی و بالعکس را فراهم خواهد ساخت. طبق اظهارات یونس الکعبی، مدیرکل راه‌آهن عراق انتقال سالانه بیش از ۳ میلیون زائر به عتبات عالیات از مسیر این خط ریلی در اهداف اولیه، برنامه‌ریزی ‌شده‌ است. 

در سال‌های اخیر حجم تجارت ایران و عراق به بیش از ۱۰ میلیارد دلار و تبادل زائر و گردشگر نیز به حدود سالانه ۹ میلیون نفر رسیده‌ و براساس آمارهای منتشر شده، صادرات ایران به عراق از ۱۴۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰ طی چند موج جهش به ۹.۸ میلیارد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت. 

ایران و عراق تجربه ۱۴ میلیارد دلار تجارت با یکدیگر را دارند. هدف تجارت ۳۰ میلیارد یورویی بین دو کشور با تکمیل زیرساخت‌‎های موردنیاز از جمله خط ریلی شلمچه-بصره، به ثمر خواهد نشست. 

تکمیل خط‌آهن شلمچه-بصره با ۱۷۰ میلیون دلار

از جمله مزایای این پروژه می‌توان به کاهش بار ترافیکی جاده‌ها، صرفه‌جویی در سوخت، کاهش تصادفات جاده‌ای، امکان جابه‌جایی سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن کالا و پویایی تجارت در منطقه و فرامنطقه اشاره کرد. سرمایه‌گذاری کل این پروژه ۱۷۰ میلیون دلار برآورد شده و تعهدات مالی ایران و عراق برای رفع موانع اجرایی به تفاهم رسیده است. 

از طرفی، مدیرعامل راه‌آهن عراق از تاکید نخست وزیر عراق بر لزوم اتمام این پروژه طی ۳ سال آینده، خبر داد و خواستار ادامه جلسات مشترک تا حصول نتیجه برای رفع موانع اجرایی در این پروژه مهم ریلی منطقه‌ای شد. 

مهدی کریمی قهی، کارشناس حمل‌ونقل ترانزیت در این‌باره می‌گوید: تفاهم‌نامه احداث خط ریلی شلمچه-بصره از اوایل دهه ۹۰ شمسی به امضا رسیده است. این پروژه در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود اما اکنون انتظار می‌رود تا فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم برنامه‌ای منظم و اجرایی برای تکمیل این خط ریلی ارائه دهد؛ مسوولان باید با برنامه‌ریزی دقیق و در چارچوب سیاست‌های همسایگی، به توسعه روابط اقتصادی بپردازند. این امر مستلزم آن بوده که طرح‌های کلیدی مانند راه‌آهن شلمچه-بصره در اولویت قرار گیرند تا بتوانند مسیر پیاده‌سازی سیاست منطقه‌ای و پویایی تجارت را تسهیل کنند.

برای اجرای راه‌آهن شلمچه-بصره پروژه‌هایی از جمله مین‌روبی ۱۶ کیلومتر از مسیر، ساخت پل بازشو ۸۸۰ متری بر روی اروند، تکمیل و توسعه پایانه مرزی شلمچه، تملک اراضی در ایران و عراق و تامین سرمایه پروژه‌های مذکور، نیاز پیگیری و اقدام هستند. 

در این راستا جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در دیدار اخیر خود با جبار علوی لحیس، مدیرعامل راه‌آهن عراق، به اقدامات خوب در این پروژه طی ۲ ماه گذشته اشاره کرد و بر تسریع در احداث مسیر ریلی شلمچه-بصره تاکید داشت.