فرزین: معاملات در بازار غیررسمی ارز باید حداقلی شود

به گزارش اقتصاد معاصر؛ محمدرضا فرزین در جلسه هماهنگی با هلدینگ های پتروشیمی، ضمن تقدیر از همکاری مطلوب صنعت پتروشیمی در عمل به تعهدات خود و بازگرداندن ارز به چرخه اقتصاد کشور با تاکید بر اینکه همه فعالان اقتصادی کشور با پیش بینی پذیر شدن نرخ ارز در بازار ارز تجاری که کشف نرخ در آن برمبنای عرضه و تقاضای و توافق خواهد بود منتفع خواهند شد، از ورود هلدینگ های پتروشیمی در بازار ارز تجاری از هفته آینده خبر داد.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به ویژگی‌های سامانه ارز تجاری گفت: هم اکنون با راه اندازی سامانه ارز تجاری به سمتی سوق پیدا می‌کنیم که تقریباً روزانه تسویه معاملات ریالی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران نزدیک به ۲۰ همت خواهد بود. حجم معاملات و نوع فعالیت مرکز مذکور در زمینه ارز و طلا، نشان دهنده تأثیرگذاری و وسعت فعالیت این مرکز در صنعت مالی کشور است.

فرزین ادامه داد: فعالیت سامانه ارز تجاری به گونه‌ای است که نه تنها نهاد سیاست گذار از تأمین نیازهای ارزی کشور در نظامی کارا و مبتنی بر بازار اطمینان حاصل می‌کند، بلکه عرضه کنندگان نیز می‌توانند با عرضه ارز صنعت خود نسبت به تأمین مالی و نیازهای توسعه‌ای خود را اقدام کنند. علاوه بر این نرخی شکل خواهد گرفت که به نفع متقاضی و عرضه کننده است و رانت و انتفاعی متوجه دلالان و واسطه‌ها نخواهد بود.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: به دنبال به حداقل رساندن حجم معاملات ارزی در بازارهای غیر رسمی هستیم و می‌خواهیم تمام معاملات قانونی و نیازهای تجاری و خدماتی تجار و بازرگانان و مردم در این بازار تأمین شود.

تأمین تمامی نیازهای رسمی در بازار ارز تجاری

وی افزود: انتقال تمام نیازهای رسمی کشور به بازار ارز تجاری ممکن است و البته هدف ما این است که نرخ بازار ارز تجاری، نرخ ارز کشور باشد. امری که سال‌ها در کشور محقق نشده است. براساس برآوردها، به واسطه راه اندازی سامانه ارز تجاری، نزدیک به ۷۰ یا ۸۰ میلیارد دلار در این بازار معامله انجام خواهد شد. در این زمینه نیز با نگاهی به حجم معاملات سال گذشته در می‌یابیم که ۶۵ میلیارد دلار در بازار نیما معامله شده است. از این منظر و باتوجه به حجم معاملات این نرخ باید مبنای بازار ارز کشور باشد و به بازارها علامت دهی کند.

فرزین با بیان اینکه علامت دهی نرخ برای بانک مرکزی حائز اهمیت است، عنوان کرد: به دنبال آن هستیم نرخی که در بازار ارز تجاری شکل می‌گیرد به سایر بازارها علامت دهی کند. پیش از این نیز نرخ بازار نیما به بازار کالا علامت می‌داد، اما به بازار دارایی علامت دهی نمی‌کرد. لذا امیدواریم در آینده بازار دارایی نیز علامت دهی کند و بتوانیم یک بازار تنظیم شده و تحت نظر بانک مرکزی را داشته باشیم که علامت دهی لازم را به سایر بازارها داشته باشد. زیرا زمانی که تکانه‌های سیاسی و امنیتی رخ می‌دهد، متأسفانه شوک‌های نقدینگی در کشور ایجاد می‌شود و موجب تغییراتی در قیمت‌ها می‌شود که طبیعتاً موجب نگرانی عاملین اقتصادی فراهم می‌گردد و می‌تواند انتظارات تورمی را تحریک کند.

حرکت به سمت ثبات اقتصادی با همراهی فعالان اقتصادی

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با تاکید بر ضرورت ایجاد ثبات اقتصادی در بازارهای مختلف گفت: هنگامی که ثبات اقتصادی اتفاق می‌افتد، همه از آن منتفع می‌شوند. فعالان اقتصادی کشور از بی ثباتی‌ها و غیرقابل پیش بینی بودن نرخ‌ها آسیب می‌بینند. در این باره ما به عنوان بانک مرکزی موظفیم شرایطی را برای قابل پیش بینی شدن نرخ‌ها فراهم آوریم و بتوانیم ثبات اقتصادی را با وجود شوک‌های سیاسی و امنیتی برقرار کنیم. البته در این مسیر همراهی و کمک فعالان اقتصادی بسیار تعیین کننده است.

رئیس هیئت عالی بانک مرکزی تاکید کرد: یک بازار قاعده مند، به ثبات اقتصادی بیش از دستوری بودن نرخ‌ها که برای برخی صنایع غیرقابل قبول است، کمک می‌کند. لذا به همراهی و همکاری فعالان اقتصادی نیازمندیم و امیدواریم با شکل گیری این بازار به نیازهای صنعت پتروشیمی نیز پاسخ داده شود. چراکه بخش عمده منابع ارزی و پس انداز کشور به صنعت پتروشیمی اختصاص یافته و هم اکنون به صنعتی بالغ و تأثیرگذار در اقتصاد کشور تبدیل شده است.

انتشار اوراق ارزی در مرکزی مبادله

فرزین با اشاره به کارکرد مرکز مبادله ارز و طلای ایران، به عنوان محلی برای تأمین نیازهای فعالان اقتصادی کشور، گفت: در حال حاضر، در این بازار نرخ (SPOT) است، اما امیدواریم در آینده به سمت نرخ فوروارد حرکت کنیم و بازار فوروارد را راه اندازی می‌کنیم. علاوه بر آن بازار اوراق ارزی راه اندازی شده است و بیشتر اوراقی نیز که به فروش رفته، مرتبط با صنعت پتروشیمی بوده است. با اوراق ارزی می‌توانیم نیازها و تأمین مالی صنایع را انجام داد. چراکه در حال حاضر تأمین مالی خارجی کشور به دلیل شرایط تحریم با مشکلاتی مواجه است. از این دیدگاه، تقریباً بار تأمین مالی کشور، چیزی درحدود ۹۲ درصد، برعهده نظام بانکی است. لذا باید تلاش کرد تا با متنوع سازی روش‌های تأمین مالی، فرایند توسعه در کشور متوقف نشود.

تسهیل فعالیت پتروشیمی‌ها با هماهنگی دستگاه‌های ذی ربط

آرام معاون ارزی بانک مرکزی نیز در این نشست ضمن قدردانی از همکاری شرکت‌های پتروشیمی در عرضه ارز در سامانه ارز تجاری یادآور شد: هلدینگ های پتروشیمی از زمانی که سقف قیمتی در سامانه نیما توافقی شده است، همراهی بسیار مطلوبی در عرضه ارز داشته‌اند و امیدواریم همکاری پتروشیمی‌ها تداوم داشته باشد. امید است با برنامه ریزی های لازم عرضه ارز از سوی پتروشیمی‌ها طی روزهای پایانی سال میلادی افزایش یابد.

کاهش ریسک‌های معاملاتی در بازار ارز تجاری

عضو هیئت عامل بانک مرکزی با بیان اینکه تغییر ساختار نیما به بازار برای اولین بار در تاریخ ایران رخ می‌دهد گفت: بازار ارز تجاری برمبنای عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و بسیاری از ریسک‌هایی که شرکت‌های پتروشیمی تاکنون با آن مواجه بودند، برطرف خواهد شد. ارز در اختیار بانک قرار می‌گیرد و بانک عرضه می‌کند و تقاضاها براساس سیستم مچینگ خواهد بود و تشخیص افراد اثری نخواهد داشت. علاوه بر آن فساد نیز کاهش می‌دهد. لذا به واسطه عرضه و تقاضایی که در این بازار شکل می‌گیرد، این امر به کشف نرخ بهینه کمک می‌کند.

وی ضمن تأکید بر عرضه ارز تمام هلدینگ های پتروشیمی در بازار ارز تجاری به عنوان یک بازار واقعی عرضه و تقاضا، تصریح کرد: سیاست یکسان عرضه به قیمت واحد از سوی هلدینگ های پتروشیمی پیشنهاد مطلوبی است که می‌تواند با محوریت انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران و با هماهنگی بانک مرکزی انجام شود. چراکه میانگین موزون معاملات به عنوان قیمت نهایی پایانی کشف می‌شود، می‌تواند مبنای قیمت خوراک پتروشیمی در هر روز قرار گیرد.

معاون بانک مرکزی درباره سازوکارها خاطرنشان کرد: شرکت‌هایی که محل تخصیص ارز و رفع تعهد آنها در مرکز مبادله ارز و طلای ایران است، تنها می‌توانند در مرکز مبادله ارز و طلای ایران فعالیت کنند. اما شرکت‌هایی که در نیما فعال هستند محل تأمین ارز آنها می‌تواند نیما و مرکز مبادله باشد و شرکت‌های پتروشیمی نیز محل رفع تعهدشان می‌تواند هر دو گزینه نیما و مرکز مبادله ارز و طلای ایران باشد. اما باید به خاطر داشت که از یک بهمن ماه سال جاری حضور در بازار ارز تجاری الزامی است. به دلیل اینکه هلدینگ های پتروشیمی با زمان بندی مشخص و به صورت هماهنگ به بازار ارز تجاری وارد شوند.

فروش ۷ میلیارد و ۱۴۴ میلیون دلار ارز پتروشیمی‌ها در سامانه نیما در سال جاری

احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران ضمن اشاره به فعالیت‌های بانک مرکزی برای رفع موانع تولید، درباره عملکرد صادراتی و فروش ارز شرکت‌های پتروشیمی‌ها طی ۸ ماه سال جاری تصریح کرد: پتروشیمی‌ها در تناژ ۷ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد داشته اند. صادرات ۷ درصد و ارزش (محصولات پتروشیمی) ۱۲ درصد افزایش داشته است. همچنین میانگین سبد (محصولات پتروشیمی) نیز ۵ درصد افزایش داشته است.

وی افزود: فروش ارز نیما در سال جاری ۷ درصد افزایش داشته است و نسبت فروش ارز در سامانه نیما در ۸ ماهه سالجاری، ۷ میلیارد و ۱۴۴ میلیون دلار بوده است، این در حالی است که این آمار در سال گذشته و طی مدت مشابه ۶ میلیارد و ۶۵۳ میلیون دلار بوده است. لذا این آمار حاکی از آن است که ۷۷ درصد از ارز پتروشیمی در نیما عرضه شده است.

دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه ۴۹ طرح در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: این طرح‌ها اکثراً در زنجیره هستند و زمانی که به تولید می رسند، سبد ارزش ارزی هلدینگ های پتروشیمی را افزایش می‌دهند. لذا در صورتی که برنامه هفتم توسعه را محقق کنیم، بیش از ۲۵ میلیارد دلار صادرات خواهیم داشت و البته خلق ارزش پتروشیمی‌ها نزدیک به ۴۰ میلیارد دلار دارای ارزش خواهد بود.

وی با اشاره به آمار ماهانه فروش ارز پتروشیمی‌ها در سامانه نیما عنوان کرد: در آبان ماه سال گذشته ۸۳۲ میلیون دلار ارز در سامانه نیما از سوی پتروشیمی‌ها به فروش رسیده است، در حالی که در آبان ماه سال جاری این میزان ۹۴۶ میلیون دلار بوده است.

مهدوی ضمن ارائه گزارش از فعالیت‌های پتروشیمی‌ها در بازار ارز تجاری گفت: از آغاز بکار بازار ارز تجاری، ۵۱۶ میلیون دلار ارز توسط پتروشیمی‌ها به فروش رسیده است.

به گفته وی، پتروشیمی‌ها از آمادگی لازم برای فروش ارز خود در سامانه بازار ارز تجاری و حضور همه جانبه در این بازار برخوردارند. در این شرایط، با کم کردن شکاف نرخ‌ها، عده‌ای که خریدار هستند خارج می‌شوند چراکه این افراد به ارز برای نیازهای واقعی خود احتیاجی به ارز ندارند و اینگونه افراد از بازار خارج می‌شوند و نیازهای غیرواقعی از بازار خارج می‌شوند.