۱۲:۱۶ ۱۴۰۴/۰۱/۲۸
وضعیت بخش کشاورزی و منابع طبیعی در بودجه ۱۴۰۴
بودجه سال ۱۴۰۴ در حالی با رشد ۳۰ درصدی اعتبارات بخش کشاورزی تدوین شده که سهم این بخش از کل اعتبارات امور اقتصادی کشور کاهش یافته است؛ موضوعی که از عدم اولویت‌دهی به بخش راهبردی کشاورزی حکایت دارد. در عین حال، توزیع نامتوازن اعتبارات میان برنامه‌ها و نهادهای تابعه، ضعف حمایت از سیاست‌های نوین و پایدار کشاورزی و اتکای بالای بودجه به شرکت‌های دولتی تامین‌کننده کالاهای اساسی، از چالش‌های مهم این بودجه برای توسعه پایدار منابع طبیعی و امنیت غذایی کشور به شمار می‌رود.
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ بخش کشاورزی و منابع طبیعی همیشه برای سیاستگذاران کلان به جهت اهمیت اقتصادی و محیط‌زیستی برای توسعه پایدار کشور همواره از اهمیت برخوردار بوده است. یکی از سرچشمه‌های حمایت بخش عمومی و دولتی از کشاورزی و حفظ منابع‌طبیعی در بودجه‌های سالیانه نمود پیدا می‌کند. در بودجه سال ۱۴۰۴، اعتبارات حمایتی از بخش کشاورزی در دوقالب «فصل کشاورزی، جنگل‌داری و ماهیگیری و شکار» و «بودجه وزارت جهاد کشاورزی و دستگاههای تابعه» تقسیم‌بندی شده است.
مطابق بررسی‌های به عمل آمده، فصل کشاورزی، جنگل‌داری و ماهیگیری و شکار در بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور دارای اعتبار ۲۹.۲ هزار میلیارد تومانی است که ۷۷ درصد آن سهم اعتبارات عمومی، ۱۶ درصد برای اعتبارات متفرقه و ۷ درصد از اعتبارات اختصاصی تشکیل می‌شود. از طرف دیگر اعتبارات هزینه‌ای این فصل ۹.۶ همت و اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای آن ۱۹.۶ همت برآورد می‌شود. مجموع اعتبارات این فصل راهبردی، در بودجه ۱۴۰۴ نسبت به بودجه ۱۴۰۳، رشد ۳۰ درصدی را ثبت کرده است. البته رشد اعتبارات امور اقتصادی (که این فصل ذیل آن تعریف می‌شود) و مجموع امور ۱۰ گانه در بودجه ۱۴۰۴ نسبت به مقادیر مصوب سال ۱۴۰۳ به ترتیب ۹۷ و ۶۱ درصد بوده و این موضوع نشانگر عدم رشد مناسب اعتبارات فصل کشاورزی، جنگل‌داری، ماهیگیری و شکاراست؛ کما اینکه سهم این فصل از کل اعتبارات امور اقتصادی از ۱۷.۰۷ درصد در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به ۱۱.۲۴ درصد در بودجه سال ۱۴۰۴ کاهش یافته است.
اعتبارات دستگاههای اجرایی تابعه وزارت جهاد کشاورزی
مجموع کل اعتبارات وزارت جهاد کشاورزی و دستگاههای تابعه برای سال ۱۴۰۴ مبلغ ۳۶.۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به اعتبارات مصوب سال ۱۴۰۳ معادل ۲۵.۵۷ درصد افزایش ثبت کرده است. رشد اعتبارات هزینه‌ای عمومی این وزارتخانه در بودجه سال جاری نیز نسبت به مقادیر مصوب سال ۱۴۰۳ برابر با ۲۵.۸۲ درصد و رشد اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای ۲۱.۶۸ درصد منظور شده است.
در رابطه با دستگاههای تابعه این وزارتخانه توزیع اعتبارات برای سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بیشترین سهم اعتبارات هزینه‌ای با ۲۲.۰۷ درصد مربوط به «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» است. همچنین بیشترین سهم اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دستگاههای ذیل دستگاه اصلی سیاست‌گذار در بخش کشاورزی و منابع طبیعی به ترتیب مربوط به «وزارت جهاد کشاورزی» با ۵۵.۸۱ درصد و «سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور» با ۲۵.۵۱ درصد ارزیابی می‌شود.
اعتبارات برنامه‌های بخش کشاورزی و منابع‌طبیعی
تعداد ۲۹ برنامه ذیل وزارت جهاد کشاورزی و دستگاههای تابعه در بودجه ۱۴۰۴ تعریف شده است. اعتبارات پیش‌بینی شده برای هر برنامه، نشان‌دهنده میزان اهمیت آن برنامه برای سیاستگذاران عمومی در راستای دستیابی به اهداف این بخش است. بیشترین سهم از اعتبارات هزینه‌ای برای برنامه پژوهش‌های علمی، فناوری و فن‌آفرینی و بیشترین سهم از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای برای برنامه توسعه زیرساخت‌های آب و خاک کشاورزی لحاظ شده اما نکته منفی توزیع اعتبارات بین برنامه‌های ۲۹ گانه بخش کشاورزی و منابع‌طبیعی، عدم توزیع متوازن اعتبارات بین برنامه‌ها در هر دو بخش اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است. به عنوان مثال، برخی از ردیف‌ها مانند «توسعه زیرساخت‌های آب و خاک کشاورزی» سهم بالایی از اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای بخش کشاورزی و منابع طبیعی دارند؛ در حالی که اعتبارات کافی برای موضوعات مهمی همچون توسعه زنجیره ارزش و بهبود ساختار بازار، توسعه کشاورزی قراردادی، کاهش واردات محصولات تراریخته، توسعه کشت ارقام مقاوم به خشکی و شوری و روش‌های شورورزی در مناطق مستعد ساحلی لحاظ نگردیده است.
درآمد دستگاههای اجرایی بخش کشاورزی و منابع‌طبیعی
در بودجه سال ۱۴۰۴ مجموع درآمدها، واگذاری دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای دستگاههای اجرایی بخش کشاورزی و منابع طبیعی با افزایش ۲۶۰.۲۵ درصدی نسبت به مقادیر مصوب در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ کل کشور، به عدد ۲۸.۲ هزار میلیارد تومان رسیده است .البته لازم به ذکر بوده که این افزایش زیاد به دلیل پیش‌بینی یکباره درآمد ۲۰ همتی برای «شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران» بابت سود سهام ابرازی این شرکت است. با این حال اگر در محاسبات این درآمد را همانند سال ۱۴۰۳ صفر در نظر بگیریم؛ درآمدهای دستگاههای اجرایی بخش کشاورزی و منابع طبیعی کاهش ۳.۷۹ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۳ را نشان خواهد داد.
بر اساس یافته‌های به دست آمده، درآمدهای سه دستگاه اجرایی «سازمان امور عشایر ایران»، «شرکت سهامی کشاورزی و دامپروری سفیدرود» و «سازمان دامپزشکی کشور» به ترتیب با رشد ۱۲۲، ۱۲۰ و ۱۱۷ درصدی دارای بیشترین افزایش نسبت به ۱۴۰۳ بوده است. در همین راستا بیشترین میزان درآمدها در سال ۱۴۰۴ برای «موسسه رازی» ، «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» و «سازمان امور اراضی کشور» پیش‌بینی می‌گردد.
بودجه شرکت‌های دولتی بخش کشاورزی و منابع‌طبیعی
بودجه شرکت‌های دولتی بخش کشاورزی و منابع طبیعی (به همراه بانک کشاورزی) در بودجه سال ۱۴۰۴ با رشد ۱۳.۵ درصدی نسبت به اعتبارات مصوب در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به مبلغ ۴۷۲ هزار میلیارد تومان تخصیص خواهد یافت. همانطور که در جدول زیر مشاهده می‌شود، بیشترین رشد اعتبارات هزینه‌ای در بودجه این شرکت‌ها نسبت به سال ۱۴۰۳ مربوط به «صندوق بیمه کشاورزی» با ۲۲۴.۹۴ درصد و بیشترین کاهش مربوط به «بانک کشاورزی» با ۲۷.۵۲ درصد است. بیشترین سهم از بودجه شرکت‌های دولتی بخش کشاورزی در بودجه سال ۱۴۰۴ به ترتیب مربوط به «شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ایران»، «شرکت سهامی خدمات حمایتی کشاورزی» و «شرکت سهامی پشتیبانی امور دام کشور» است که مجموع این اعتبارات هزینه‌ای این سه شرکت حدود ۷۴ درصد از مجموع بودجه شرکت‌های دولتی بخش کشاورزی و بانک کشاورزی را شامل می‌شود و که خود نشان‌دهنده هزینه بالای تامین کالاهای اساسی توسط این شرکت‌ها است.
لینک کپی شد
گزارش خطا
0
اخبار مرتبط
