
آشفتگی بازارهای جهانی در سایه تنشهای ژئوپلیتیک و سیگنالهای ضد و نقیض اقتصادی

به گزارش اقتصاد معاصر؛ بازارهای جهانی در فضای پرتنش ژئوپلیتیک، نوسانات چشمگیری را تجربه میکنند. مهمترین عوامل تأثیرگذار در روزهای اخیر شامل تشدید تنشهای میان روسیه و اوکراین است، بهطوری که دومین دور مذاکرات مستقیم بین ۲ کشور بدون پیشرفت ملموس پایان یافت. همزمان، مذاکرات هستهای میان ایران و ایالات متحده به بنبست رسیده و تهران طرح پیشنهادی واشنگتن را ناکافی اعلام کرده است. در حوزه تجاری، رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ اعلام کرد از چهارم ژوئن تعرفههای فولاد و آلومینیوم ۲ برابر خواهد شد. از سوی دیگر، کاهش شاخص PMI تولیدی چین به ۴۸.۳ در ماه مه – در مقایسه با ۵۰.۴ در ماه آوریل – نشانهای از رکود در بخش تولیدی این کشور است و نگرانیها در مورد کاهش رشد صادراتی چین را افزایش داده است. در بازار ارز نیز تقویت نسبی دلار آمریکا، فشار مضاعفی را بر کالاهای پایه وارد کرده است.
بازار نفت برنت
امروز، قیمتها در بازار آتی نفت برنت به حدود ۶۵.۱ دلار در هر بشکه افزایش یافت و برای دومین روز متوالی روند صعودی را ادامه داد. آتشسوزی گسترده در استان آلبرتا کانادا موجب تعطیلی موقت برخی واحدهای تولید نفت و گاز شده و نگرانیها از محدودیت عرضه جهانی را افزایش داده است. همچنین اوپک پلاس اعلام کرد افزایش تولید ماه جولای را مطابق ماههای قبل حفظ خواهد کرد، که موجب شد نگرانیها در خصوص عرضه بیشتر برطرف شود. همزمان، ادامه تنشهای سیاسی در شرق اروپا و دستنیافتن به پیشرفت در مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین نیز عاملی برای افزایش قیمت نفت محسوب میشود. در کنار این موارد، موضعگیری جدید ایران در برابر پیشنهاد آمریکا در پرونده هستهای نیز احتمال کاهش عرضه نفت از این کشور را مطرح کرده است. با تداوم تنشهای ژئوپلیتیک و نبود چشمانداز روشن برای افزایش قابل توجه تولید، قیمت نفت ممکن است به سطوح ۶۸ تا ۷۰ دلار در کوتاهمدت برسد.
بازار گاز طبیعی
امروز، قیمتها در بازار آتی گاز طبیعی در آمریکا به ۳.۷ دلار در هر MMBtu افزایش یافت. این افزایش تحت تأثیر کاهش تولید ناشی از تعمیرات فصلی و همچنین افزایش تقاضا در پی پیشبینی دمای بالاتر از نرمال در ماه جاری اتفاق افتاده است. تولید گاز در ماه مه به ۱۰۵.۰ میلیارد فوت مکعب در روز کاهش یافته که نسبت به رکورد ۱۰۵.۸ میلیارد فوت مکعب در ماه آوریل افت محسوب میشود. کاهش صادرات LNG به دلیل تعمیرات در تأسیسات کلیدی مانند فریپورت، سبینپس و کامرون نیز در این میان نقش داشته است. با در نظر گرفتن افزایش دما و اختلالات عرضه، بازار گاز طبیعی همچنان مستعد رشد بیشتر در کوتاهمدت خواهد بود.
بازار طلا
قیمت طلا به زیر ۳,۳۶۰ دلار در هر اونس کاهش یافته و پس از رشد ۲.۸ درصدی در روز دوشنبه که بزرگترین جهش روزانه آن از اوایل ماه مه بود، وارد فاز اصلاحی شده است. رشد ارزش دلار آمریکا از جمله عوامل اصلی کاهش قیمت طلا محسوب میشود. با این حال، طلا همچنان از فضای پرتنش ژئوپلیتیک و تجاری حمایت میگیرد؛ از جمله تهدید ترامپ به افزایش تعرفهها و تنشهای تجاری میان چین و آمریکا. همچنین بنبست مذاکرات میان روسیه و اوکراین نیز به عنوان عامل حمایتی برای تقاضای پناهگاه امن در بازار طلا محسوب میشود. اگرچه تقویت دلار میتواند محدودکننده رشد قیمت باشد، اما در صورت تثبیت در سطوح بالای ۳,۳۵۰ دلار، احتمال ادامه روند صعودی وجود دارد.
بازار نقره
بازار نقره از ابتدای سال ۲۰۲۵ تاکنون رشد ۱۸.۹۶ درصدی را تجربه کرده و قیمت آن به میزان ۵.۴۸ دلار در هر اونس تروا افزایش یافته است. این رشد چشمگیر ناشی از همراهی با روند صعودی طلا، افزایش تقاضای صنعتی و فضای کلی تورمی در بازارهای جهانی بوده است. نقره به دلیل کاربرد دوگانهاش در سرمایهگذاری و صنعت، در شرایط فعلی جذابیت بالایی دارد. در صورتی که تنشهای ژئوپلیتیک و شرایط تورمی ادامه پیدا کند، چشمانداز رشد بیشتر برای این فلز گرانبها همچنان محتمل خواهد بود.
بازار فولاد
قیمتها در بازار آتی میلگرد فولادی در چین به ۲,۹۳۱ یوان در هر تن کاهش یافت که پایینترین سطح از ماه آگوست سال ۲۰۲۴ محسوب میشود. دلیل اصلی این افت، کاهش غیرمنتظره شاخص PMI تولیدی کایکسین به ۴۸.۳ در ماه مه بوده است که برخلاف دادههای رسمی قویتر، نشانهای از فشار بر کارخانههای صادراتمحور چین است. این وضعیت باعث نگرانی درباره کاهش صادرات فولاد از چین شده است. در همین حال، رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد تعرفههای وارداتی بر فولاد و آلومینیوم از تاریخ چهارم ژوئن ۲ برابر خواهد شد. این تصمیم با هدف حمایت از صنایع داخلی آمریکا اتخاذ شده و انتظار میرود قیمت فولاد در بازار داخلی آمریکا را افزایش دهد، در حالی که فشار کاهشی بر قیمتهای جهانی – بهویژه در چین – وارد میکند./سنا