به گزارش اقتصاد معاصر؛ احمد کرمی‌راد، عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فولادی در نشست خبری اظهار کرد: آمار رسمی نشان می‌دهد بیش از 60 درصد از آب تهران از طریق چاه‌ها تأمین می‌شود؛ موضوعی که موجب فرونشست زمین در برخی مناطق پایتخت تا عمق 30 سانتی‌متر شده است. این شرایط نگران‌کننده ضرورت بازنگری در الگوی ساخت‌وساز به‌ویژه نوع سازه‌های مورد استفاده را دوچندان می‌کند.
وی ادامه داد: در مقایسه میان سازه‌های فلزی و بتنی باید به دو مرحله مهم اشاره کرد؛ نخست مرحله تولید فولاد و سیمان که هر دو نیاز بالایی به آب دارند، اما سازه بتنی پس از تولید نیز دو تا سه برابر بیشتر از سازه فولادی آب مصرف می‌کند. نکته مهم‌تر آن است که در فرایند ساخت سازه‌های بتنی عمدتاً از آب آشامیدنی یا آبی که با کمترین هزینه قابلیت تبدیل به آب شرب دارد استفاده می‌شود.
وی تاکید کرد: این آب برای عمل‌آوری بتن به‌کار می‌رود و در پروژه‌ها باید تا چند روز به‌صورت مستمر روی بتن آب‌پاشی شود تا کیفیت لازم حاصل شود.
وی با بیان اینکه به‌راحتی می‌توان با جایگزینی سازه‌های فولادی این روند پرهزینه و پرمصرف را اصلاح کرد، گفت: از منظر اقتصادی نیز در ساختمان‌های 5 تا 7 طبقه هزینه سازه فولادی حدود یک تا یک‌ونیم میلیون تومان در هر مترمربع بیشتر از سازه بتنی است.
وی اظهار کرد:عمر مفید سازه‌های بتنی معمولاً بین 20 تا 25 سال است، در حالی‌که نخاله‌های آن بیش از هزار سال زمان نیاز دارند تا به طبیعت بازگردند. در مقابل سازه‌های فولادی عمر حداقل یک قرن دارند. ضمن اینکه خرید آهن سر پروژه صورت می‌گیرد و مدیریت منابع ساده‌تر و منطقی‌تر است.
به گفته وی، امروز در مناطقی مانند شهریار، رباط کریم و پرند، بخش قابل‌توجهی از بستر رودخانه‌ها برای استخراج شن و ماسه تخریب شده و مستقیماً به مصرف تولید بتن رسیده است.
وی با اشاره به رغبت کم انبوه سازان برای استفاده از سازه‌های فولادی، اضافه کرد: وقتی سازنده‌ای در حال اجرای پروژه‌ای با وسعت 100 هزار مترمربع است، تفاوت یک میلیون تومان در هر مترمربع به عددی بسیار بزرگ تبدیل می‌شود و همین موضوع مانع از تمایل آن‌ها به استفاده از سازه فولادی می‌شود.
وی بیان کرد: انبوه‌ساز معمولاً با سرمایه مردم ساخت‌وساز می‌کند و از همان زمان کلنگ‌زنی، اقدام به پیش‌فروش واحدها می‌کند؛ پس باید با حمایت‌های دولتی در مسیر بهینه‌سازی روش ساخت قرار گیرد.
وی گفت: یکی از ستون‌های اصلی ساخت‌وساز، وزارت راه و شهرسازی است. انتظار داریم این وزارتخانه با در نظر گرفتن یارانه و مشوق، سازندگان را به سمت سازه‌های فولادی هدایت کند.
در حال حاضر، قیمت تمام‌شده هر مترمربع سازه برای دهک‌های پایین درآمدی، چه بتنی و چه فولادی، به حدود 15 میلیون تومان رسیده است؛ اما باید دید با همین هزینه، کدام روش بازدهی بالاتری دارد و منابع را کمتر هدر می‌دهد.
در مجموع، دولت باید ظرفیت‌های موجود کشور را بهتر بشناسد. به‌عنوان نمونه، در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد که یکی از دولت‌های دارای بیشترین منابع مالی بود، طی هشت سال مجموعاً 1.6 میلیون واحد مسکونی به مردم تحویل داده شد. حال سؤال اینجاست که در شرایط فعلی، آیا بدون اصلاح روش‌های ساخت و تکیه بر نوآوری‌های مهندسی می‌توان به اهداف جهش تولید مسکن دست یافت؟
وقت بازنگری در ساخت‌وساز رسید
دیگر عضو هیئت‌مدیره انجمن سازه‌های فولادی نیز با هشدار نسبت به مصرف بی‌رویه آب در فرایند ساخت‌وساز، پیشنهاد کرد کاهش تولید بتن در کشور به عنوان یک راهکار عملی برای مدیریت منابع آبی در دستور کار قرار گیرد.
زرین نژاد افزود: در شرایطی که کشور با بحران شدید کم‌آبی مواجه است، مدیریت مصارف آبی در بخش‌های مختلف از جمله صنعت ساختمان‌سازی اهمیت دوچندان پیدا کرده است. با این حال، به نظر می‌رسد استفاده از منابع آبی در تولید مصالحی نظیر بتن همچنان بدون محدودیت ادامه دارد.
وی با اشاره به غفلت تاریخی از توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها در ایران گفت: می‌توانستیم در دهه‌های گذشته با سرمایه‌گذاری در آب‌شیرین‌کن‌های مناطق شمال و جنوب، بحران امروز را به‌مراتب کاهش دهیم، اما این پیش‌بینی و اقدام صورت نگرفت و حالا با کمبود شدید منابع آبی به‌ویژه در اطراف تهران مواجهیم.
وی با اشاره به اینکه تولید بتن ارتباط مستقیمی با مصرف آب دارد افزود: «برای تولید هر مترمکعب بتن به‌طور متوسط 250 لیتر آب نیاز داریم. اگر بخواهیم پروژه‌ای با ظرفیت 10 هزار واحد مسکونی 100 متری اجرا کنیم، حدود 120 میلیون لیتر آب مصرف خواهد شد؛ عددی نگران‌کننده که نشان‌دهنده فشار جدی این صنعت بر منابع آبی کشور است.
زرین‌نژاد با تاکید بر اینکه آب در حال حاضر با قیمتی بسیار پایین در اختیار سازندگان قرار می‌گیرد، گفت: متاسفانه چون هزینه‌ای واقعی بابت مصرف آب در تولید بتن پرداخت نمی‌شود، انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی نیز وجود ندارد. این در حالی است که سدهای اطراف تهران به‌شدت با کاهش ذخایر روبه‌رو هستند و مدیریت مصرف باید در اولویت قرار گیرد.
این عضو انجمن سازه‌های فولادی ادامه داد: در چنین شرایطی، یکی از راهکارهای مهم، کاهش وابستگی به بتن و حرکت به سمت سازه‌های جایگزین با مصرف کمتر آب، مانند سازه‌های فولادی است. به‌ویژه اینکه ساخت آب‌شیرین‌کن در سواحل جنوبی و شمالی کشور نیازمند برنامه‌ریزی‌های بلندمدت 5 تا 10 ساله است و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز فوری کشور باشد./تسنیم
