زنگ خطر افزایش قیمت مسکن در تهران/ تورم مصالح ساختمانی به ۵۰ درصد رسید

به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر-علیرضا بابایی؛ مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود از شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران در فصل بهار را منتشر کرد که حکایت از رشد قابل توجه قیمت مصالح ساختمانی دارد.

بر اساس این گزارش در فصل بهار ۱۴۰۴، شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران ۳۹۶۳.۷ واحد بوده که نسبت به فصل قبل ۲۲.۳ درصد افزایش داشته است.

علاوه بر این نرخ رشد نقطه به نقطه شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی شهر تهران ۴۹.۷ درصد اعلام شده در حالی که تورم نقطه به نقطه در فصل گذشته ۳۷.۹ درصد بوده است. آمار‌ها افزایش شدید قیمت مصالح ساختمانی که جزئی مهم از هزینه‌های ساخت و تولید مسکن است را نشان می‌دهد. این تغییرات در نرخ‌ها، به‌ویژه برای فعالان بخش مسکن و ساختمان، می‌تواند به عنوان یک سیگنال هشداردهنده برای آینده بازار در نظر گرفته شود.

همچنین تورم سالانه این شاخص ۳۷.۲ درصد گزارش شده که نسبت به دوره مشابه قبلی حدود ۷.۲ واحد درصد افزایش داشته است.

افزایش شاخص نهاده‌های ساختمانی سیگنالی برای افزایش قیمت مسکن

افزایش شدید و غیر منطقی قیمت نهاده‌ها و مصالح ساختمانی تاثیر مستقیمی بر ساخت مسکن دارد چرا که مصالح بخش عمده‌ای از هزینه ساخت را تشکیل می‌دهد؛ طبق برآورد منتشر شده از سوی دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی نیمی از هزینه تمام شده یک واحد مسکونی مربوط به هزینه مصالح است.

اما افزایش قیمت مصالح ساختمانی تنها به افزایش هزینه تمام شده مسکن ختم نخواهد شد، هنگامی که سود پیش‌بینی‌شده از ساخت مسکن به واسطه افزایش مداوم هزینه‌های آن کاهش یابد، سازندگان ممکن است از سرمایه‌گذاری جدید صرف نظر کنند یا پروژه‌های فعلی را به تأخیر بیندازند که همین موضوع موجب کاهش عرضه مسکن در دوره‌های آتی خواهد شد. این کاهش در عرضه به‌ویژه در شرایطی که نیاز به مسکن در حال افزایش است، می‌تواند مشکلات جدی در بازار این بخش ایجاد کند. در واقع با افزایش هزینه ساخت، عرضه مسکن به بازار کمتر و قیمت آن نیز بالاتر خواهد رفت.

گزارش مرکز آمار ایران به وضوح این هشدار را می‌دهد که در صورت ادامه روند افزایشی قیمت مصالح ساختمانی آینده بازار مسکن در شهر تهران با افزایش شدیدی در قیمت‌ها مواجه خواهد بود.

جزئیات گروه‌های اجرایی مصالح ساختمانی

گزارش مرکز آمار در رابطه با شاخص قیمت و تورم نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی شهر تهران، به تفکیک گروه‌های اجرایی نشان می‌دهد که افزایش قیمت در برخی گروه‌ها بسیار شدیدتر بوده است.

گروه «سیمان، بتن، شن و ماسه» بیشترین تورم فصلی را به خود اختصاص داده‌اند به طوری که طبق گزارش مرکز آمار تورم فصلی این گروه ۳۸.۱ ثبت شده همچنین این گروه به‌طور قابل توجهی رشد قیمت را تجربه کرده است.

گروه «گچ و گچ‌کاری» نیز در تورم فصلی و هم در تورم نقطه به نقطه دارای رشد بالا بوده به طوری که تورم نقطه به نقطه این گروه ۵۲.۵ درصد اعلام شده است. با توجه به اینکه این گروه از مصالح ساختمانی در بیشتر پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود، افزایش قیمت آنها می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر هزینه کلی پروژه‌های ساختمانی داشته باشد.

گروه‌هایی مانند آهن‌آلات، میلگرد، پروفیل و پنجره و نرده نیز گرچه افزایش داشته‌اند، اما نسبت به سایر مصالح ساختمانی سرعت رشد پایین‌تری را تجربه کرده‌اند. این نشان می‌دهد که روند افزایش قیمت‌ها در این گروه‌ها کندتر از سایر گروه‌ها بوده است.

تهدید نهضت ملی مسکن

از سوی دیگر، برنامه‌های دولتی در حوزه مسکن، به‌خصوص طرح نهضت ملی مسکن، به طور جدی تحت‌تأثیر این روند قرار می‌گیرند. برآورد اولیه هزینه ساخت واحد‌های این طرح بر اساس قیمت‌های سال‌های گذشته صورت گرفته بود اما اکنون با رشد نزدیک به ۵۰ درصدی مصالح در یک سال، منابع مالی تخصیص‌یافته کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد. این موضوع نه تنها زمان تحویل پروژه‌ها را به تعویق می‌اندازد بلکه می‌تواند اعتماد عمومی به طرح‌های حمایتی دولت را نیز تضعیف کند.

مقایسه شاخص نهاده‌های ساختمانی با نرخ تورم عمومی نشان می‌دهد که مصالح ساختمانی با فاصله‌ای قابل توجه سریع‌تر از سایر کالا‌ها و خدمات گران شده‌اند. این موضوع فشار مضاعفی بر بازار مسکن وارد می‌کند، چرا که برخلاف بسیاری از کالا‌ها امکان جایگزینی یا کاهش مصرف مصالح وجود ندارد و هر پروژه ساختمانی ناچار به استفاده از آنهاست.

برخی کارشناسان راهکار این وضعیت را در سیاست‌های تثبیت قیمت، نظارت بر زنجیره تأمین مصالح و حمایت از تولیدکنندگان داخلی می‌دانند. در غیر این صورت، افزایش هزینه‌های ساخت موجب کاهش عرضه مسکن و در نتیجه رشد بیشتر قیمت‌ها خواهد شد. به اعتقاد تحلیلگران، بازار مسکن در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت فعال است تا از ورود به چرخه تورمی عمیق‌تر جلوگیری شود.