سیاست ارزی

پژوهشگر حوزه بودجه و مالی با اشاره به چالش‌های نظام ارزی ایران، بر لزوم تقویت پول ملی و اتخاذ تصمیمات شجاعانه برای مقابله با فشارهای اقتصادی تاکید کرده و با بررسی تجربه روسیه در مواجهه با تحریم‌های غرب، راهکارهایی همچون کاهش وابستگی به دلار، تقویت ذخایر طلا، مدیریت هدفمند نرخ ارز و سیاست‌های انقباضی را از جمله اقدامات موثر در حفظ ثبات اقتصادی دانست.

یک کارشناس اقتصاد بیان کرد: حرکت نقدینگی و کنترل آن همواره یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد ایران بوده، در حالی که سیاست‌های پولی انقباضی بانک مرکزی رشد نقدینگی را کند کرده است، عدم کنترل دقیق هزینه‌های دولت باعث افزایش مجدد آن شده است.

در حالی که قانون‌گذار آرزوی تک‌نرخی شدن ارز را در قالب سیاست «شناور مدیریت‌شده» ترسیم کرده اما واقعیت‌های اقتصادی ایران نشان می‌دهد که این هدف، بدون در نظر گرفتن مختصات تراز پرداخت‌های کشور، می‌تواند به بحرانی تازه منجر شود.

نوسانات شدید بازار ارز در هفته‌های اخیر، ریشه در سیاست‌های بازگشت ارز صادراتی و اجرای ناقص آن دارد، در حالی که این مقررات برای مدیریت بهتر جریان ارزی طراحی شد، اما ورود ارز صادراتی به واردات کالاهای غیرضروری و اختلاف‌نظر میان نهادهای اقتصادی، بپپموجب تشدید التهاب در بازار شده است.

برای توضیح سیاست و کیفیت ارزی بانک مرکزی ایران از مدل واسطه‌گر استفاده می‌شود. این مدل بیان می‌دارد که میزان مبادله دارایی در بازار به‌اندازه‌ای است که بتواند سود مورد انتظار واسطه‌گران را تامین کند.

تصمیم چین برای تضعیف یوان در برابر دلار، احتمال وقوع تنش‌های شدید ارزی در ۲۰۲۵ را افزایش داده است. ترامپ از کاهش ارزش یوان می‌ترسد و آن را تهدیدی علیه رقابت‌پذیری اقتصاد آمریکا و تعمیق شکاف تجاری با چین می‌بیند، اما چین این اقدام را ابزاری برای تقویت اقتصاد داخلی و مقاومت در برابر فشار‌های خارجی می‌داند بنابراین احتمال تشدید تنش‌ بین دو قدرت اقتصادی بزرگ جهان را بیش از پیش افزایش می‌دهد.

در حالی که دولت‌مردان و کارشناسان اقتصادی در همین یک ماه اخیر با تجربه نامطلوب تک‌نرخی‌سازی ارز مواجه شدند، مشخص نیست مسؤولان ارشد دولت با چه هدفی، با استناد با تجربه ۲۰ سال قبل کشور، بر یک رویکرد غلط اصرار می‌کنند؟

سیاست تک‌نرخی کردن ارز در ایران با حذف ارز نیمایی و تکیه بر نرخ رسمی ارز دولتی در پی اجرای طرح‌هایی از جمله حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال ۱۳۹۷ و بازگشت به سیاست تک‌نرخی در سال ۱۴۰۳ بوده است؛ این تغییرات در حالی صورت می‌گیرد که اقتصاد ایران تحت تاثیر عواملی همچون تحریم‌های بین‌المللی و تورم بالا قرار دارد.

معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به توافقی شدن نرخ ارز حاصل از صادرات زنجیره فلزات، این امر را اقدامی موثر برای جبران کسری صادرات محصولات زنجیره فولاد در نیمه دوم سال جاری دانست.

بانک مرکزی در هفته اخیر تصمیمات مهمی را در حوزه ارز اعلام کرده که اگر به درستی اجرایی شود می‌تواند زمینه ثبات بازار را در ادامه سال فراهم کند. بر اساس اعلام بانک مرکزی امکان واردات در ازای صادرات صنایع فلزی، فلزات رنگی و سایر شرکت‌های همگروه با نرخ توافقی مجاز است؛ همچنین تالار مبادلات ارز توافقی نیمه اول شهریور افتتاح می‌شود و سیاست‌گذار ارزی با اعلام این ۲ تصمیم، اثرات قابل توجهی بر افزایش شفافیت، کارآمدی و پایداری بازار ارز کشور خواهد گذاشت.

بانک مرکزی با دلایلی نسبتا قانع کننده‌ای مخالف واردات خودرو است. در این بین قیمت بالا و کیفیت پائین خودروهای داخلی مردم را تحت فشار گذاشته، چه راه بینابینی برای جلب رضایت بانک مرکزی و شکستن انحصار شرکت‌های داخلی وجود دارد؟

بازار غیررسمی ارز معمولا به شدت تحت تاثیر عوامل برونزا و شوکهای خارجی قرار میگیرد؛ با تدبیر سیاستگذار ارزی باید تامین و تخصیص ارز به قیمتهای مشخص مرکز مبادله ارز و طلا انجام شود و اجازه داده نشود نوسانات قیمتی در بازار کالا و خدمات که به نرخ ارز وابستگی دارند، رخ دهد.