درآمد غیرنفتی

با تایید مجدد کیفیت پسته ایران از سوی کمیسیون بهداشت اروپا، صادرات این محصول راهبردی بار دیگر جان گرفته است. در حالی ‌که سال گذشته هشدار توقف واردات از سوی اتحادیه اروپا صادر شده بود، اکنون اصلاح روندها و ارتقا کنترل کیفی، دروازه‌های بازارهای اروپایی را به روی پسته ایرانی باز کرده است.

در حالی که اتحادیه اروپا به طور سنتی بزرگترین مشتری پسته ایران شناخته می‌شود، صادرات پسته ایران به چین در سه ماهه نخست ۲۰۲۵ حدود ۴ برابر صادرات این محصول به اتحادیه اروپا بوده است.

تجارت ایران و استرالیا در دوماهه نخست سال جاری میلادی ۵۲ درصد رشد کرد و ایران علاوه بر گوشت قرمز برای نخستین بار در این دوره یک محموله بزرگ جو از این کشور وارد کرد.

در حالی که بازار محصولات کشاورزی ایران به‌ طور دوره‌ای با کمبود عرضه و جهش قیمتی مواجه می‌شود، واکنش تکراری سیاست‌گذار همچنان ممنوعیت صادرات است؛ تصمیمی که در ظاهر برای حمایت از مصرف‌کننده اتخاذ می‌شود اما در عمل، به تضعیف تولید، از دست رفتن بازارهای خارجی و تشدید بحران‌های ساختاری در بخش کشاورزی منجر خواهد شد.

رشد ۴۰ درصدی صادرات محصولات لبنی در ۱۰ ماهه نخست امسال، در حالی که قیمت این محصولات در بازار داخلی به‌ طور مستمر افزایش یافته، چالش‌هایی را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است. کاهش عرضه داخلی، گرانی و کاهش سرانه مصرف لبنیات، زنگ خطری برای سلامت جامعه محسوب می‌شود.

رشد اقتصادی همواره یکی از اهداف لحاظ‌شده در برنامه‌های بالادستی برای اقتصاد ایران در دوره انقلاب اسلامی بوده است. در این بین با تحمیل شوک‌های بیرونی ناشی از تحریم‌های اقتصادی، ایده مهم نفت‌زدایی از بودجه و کاهش وابستگی بودجه به نفت برای تحقق رشد اقتصادی پایدار و غیرنوسانی در دستور کار قرارگرفت.

دولت برای سال آینده حدود ۵۰۹ هزار میلیارد تومان از محل صادرات نفت و فراورده در نظر گرفته و با احتساب حدود ۵۴۱ همت از محل برداشت ۲۸ درصدی سهم صندوق توسعه ملی، درامد ۱۰۵۰ هزار میلیارد تومانی از محل فروش نفت در بودجه لحاظ کرده است.