به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ راه‌آهن شلمچه-بصره به عنوان سنگ بنای همکاری‌های اقتصادی با همسایگان، می‌تواند به ارتقای روابط تجاری و غیرتجاری با عراق، دسترسی ریلی به دریای مدیترانه و برقراری ارتباط کشورهای آسیای مرکزی با کشورهای حاشیه دریای مدیترانه و شمال آفریقا کمک کند. این پروژه، انتظار۵۰ ساله دو کشور برای اتصال ریلی را به واقعیت تبدیل می‌کند و از تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۳، ساخت آن آغاز شده است.
اتصال خط‌آهن شلمچه-بصره به منظور اتصال ریلی دو کشور ایران و عراق، به سال‌های قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و احداث این خط ریلی انتظار ۵۰ ساله دو کشور بوده که خوشبختانه با پیگیری مسؤولان، احداث این پروژه مهم و برون‌مرزی از ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ آغاز شد.
راه‌آهن شلمچه-بصره بخشی از طرح اتصال حرمین بوده که خط مستقیم انتقال زائران از عتبات عالیات و نجف اشرف تا آستان قدس رضوی و بالعکس را فراهم خواهد ساخت. طبق اظهارات یونس الکعبی، مدیرکل راه‌آهن عراق انتقال سالانه بیش از ۳ میلیون زائر به عتبات عالیات از مسیر این خط ریلی در اهداف اولیه، برنامه‌ریزی شده است.
در سال‌های اخیر حجم تجارت ایران و عراق به بیش از ۱۰ میلیارد دلار و تبادل زائر و گردشگر نیز به حدود سالانه ۹ میلیون نفر رسیده و براساس آمارهای منتشر شده، صادرات ایران به عراق از ۱۴۵ میلیون دلار در سال ۱۳۸۰ طی چند موج جهش به ۹.۸ میلیارد در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت.
ایران و عراق تجربه ۱۴ میلیارد دلار تجارت با یکدیگر را دارند. هدف تجارت ۳۰ میلیارد یورویی بین دو کشور با تکمیل زیرساختهای موردنیاز از جمله خط ریلی شلمچه-بصره، به ثمر خواهد نشست.
از جمله مزایای این پروژه می‌توان به کاهش بار ترافیکی جاده‌ها، صرفه‌جویی در سوخت، کاهش تصادفات جاده‌ای، امکان جابه‌جایی سالانه بیش از ۲۰ میلیون تن کالا و پویایی تجارت در منطقه و فرامنطقه اشاره کرد. سرمایه‌گذاری کل این پروژه ۱۷۰ میلیون دلار برآورد شده و تعهدات مالی ایران و عراق برای رفع موانع اجرایی به تفاهم رسیده است.
از طرفی، مدیرعامل راه‌آهن عراق از تاکید نخست وزیر عراق بر لزوم اتمام این پروژه طی ۳ سال آینده، خبر داد و خواستار ادامه جلسات مشترک تا حصول نتیجه برای رفع موانع اجرایی در این پروژه مهم ریلی منطقه‌ای شد.
مهدی کریمی قهی، کارشناس حمل‌ونقل ترانزیت در این‌باره می‌گوید: تفاهم‌نامه احداث خط ریلی شلمچه-بصره از اوایل دهه ۹۰ شمسی به امضا رسیده است. این پروژه در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو بود اما اکنون انتظار می‌رود تا فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم برنامه‌ای منظم و اجرایی برای تکمیل این خط ریلی ارائه دهد؛ مسوولان باید با برنامه‌ریزی دقیق و در چارچوب سیاست‌های همسایگی، به توسعه روابط اقتصادی بپردازند. این امر مستلزم آن بوده که طرح‌های کلیدی مانند راه‌آهن شلمچه-بصره در اولویت قرار گیرند تا بتوانند مسیر پیاده‌سازی سیاست منطقه‌ای و پویایی تجارت را تسهیل کنند.
برای اجرای راه‌آهن شلمچه-بصره پروژه‌هایی از جمله مین‌روبی ۱۶ کیلومتر از مسیر، ساخت پل بازشو ۸۸۰ متری بر روی اروند، تکمیل و توسعه پایانه مرزی شلمچه، تملک اراضی در ایران و عراق و تامین سرمایه پروژه‌های مذکور، نیاز پیگیری و اقدام هستند.
در این راستا جبارعلی ذاکری، مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در دیدار اخیر خود با جبار علوی لحیس، مدیرعامل راه‌آهن عراق، به اقدامات خوب در این پروژه طی ۲ ماه گذشته اشاره کرد و بر تسریع در احداث مسیر ریلی شلمچه-بصره تاکید داشت.