رحمان سعادت، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصاد معاصر به بررسی و ارزیابی تحریم‌ها و مکانیسم ماشه پرداخت و گفت که این ابزار‌ها دیگر کارایی گذشته را ندارند.
وی به پیشینه تحریم‌ها در ایران اشاره کرد و گفت: بحث تحریم‌ها موضوعی است که از گذشته وجود داشته و حتی قبل از انقلاب اسلامی، در دوران ملی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد، توسط انگلستان و برخی کشور‌های دیگر تحریم شدیم.
سعادت افزود: اکنون جنس و نوع تحریم‌ها و همچنین شیوه مقابله با آنها تغییر کرده است. در دهه ۹۰، سیستم‌های الکترونیکی ردیابی وجود نداشت و ما با روش‌های مختلفی تحریم‌ها را دور می‌زدیم و افرادی بودند که معاملات نفتی را انجام می‌دادند.
وی با اشاره به اقدامات آمریکا برای مقابله با دور زدن تحریم‌ها، توضیح داد: آمریکا با ایجاد میزی در سازمان سیا و وزارت خارجه برای مدیریت و کنترل تحریم‌ها توانست برخی از راه‌های دور زدن تحریم‌ها را شناسایی کند بنابراین در شرایط فعلی، به ویژه از سال ۲۰۲۵ و با آغاز فشار حداکثری ترامپ، دور زدن تحریم‌ها سخت‌تر شده است.
این کارشناس اقتصادی، استراتژی ایران در این شرایط را گسترش روابط با کشور‌های دیگر دانست و تصریح کرد: استراتژی ما این بود که با عضویت در سازمان شانگهای و بریکس، ارتباطات زیادی با کشور‌های مختلف داشته باشیم تا کشور‌های اروپایی و آمریکا نتوانند به نوعی ایران را تحریم کنند که این شیوه موثر بوده است.
وی در ادامه به بی‌اثر شدن تلاش‌های آمریکا برای ایجاد اختلاف بین روسیه و چین پرداخت و بیان کرد: ترامپ سعی کرد با ایجاد فاصله بین روسیه و چین، شرایط را برای ما سخت کند و بریکس و شانگهای را از چرخه خارج کند اما اتفاقات اخیر و اجلاس شانگهای نشان داد که این گروه از قدرت بالاتری برخوردار است و ایران با نزدیکی به این کشور‌ها می‌تواند تحریم‌ها را راحت‌تر دور بزند.
سعادت، مکانیسم ماشه را عامل ایجاد مشکل در تجارت با کشور‌های دوست دانست و گفت: مشکل مکانیسم ماشه این است که باعث می‌شود نتوانیم حتی با کشور‌های دوست هم معامله و تجارت انجام دهیم. البته مکانیسم ماشه خاصیت خود را از دست داده، زیرا مدت‌هاست که این موضوع مطرح شده و هم کشور و هم مردم توانسته‌اند شیوه‌هایی را برای مقابله با آن آماده کنند، به ویژه در داخل، توزیع کالابرگ الکترونیکی می‌تواند بسیاری از فشار اقتصادی را از روی قشر متوسط و متوسط به پایین کاهش دهد و حتی به نفع این گروه باشد.
وی با تشریح تاثیر توزیع کالابرگ بر معیشت مردم، تصریح کرد: توزیع گسترده کالابرگ در زمان‌های مختلف می‌تواند رفاه را حتی از شرایط معمولی هم بیشتر کند و دولت چهاردهم باید بر روی الکترونیکی کردن این سیستم تمرکز بیشتری داشته باشد.
وی با تاکید بر لزوم تحرک و چابکی در دیپلماسی خارجی افزود: نباید فقط به یک کشور یا یک گروه بسنده کنیم، بلکه باید در اجلاس‌ها و گروه‌های مختلف شرکت داشته باشیم تا اگر یک راه برای ما بسته شد، راه‌های دیگر را داشته باشیم. وزارت خارجه باید از وسعت دیپلماسی برخوردار باشد و با ۸۰ تا ۹۰ درصد کشور‌هایی که با ما سازگاری دارند، ارتباط داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی، تحریم‌های آمریکا را بی‌اثر دانست و بیان کرد: آمریکا با استفاده از سیستم‌های کلی افراد مختلفی را که تحریم‌ها را دور می‌زنند، شناسایی و تحریم می‌کند اما این اقدامات به جایی نمی‌رسد؛ زیرا حوزه تحریم در ایران بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است.
وی ادامه داد: گروه‌های مختلفی در وزارتخانه‌های خارجه، اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت، افراد مختلفی را آموزش داده‌اند تا بتوانند تحریم‌ها را دور بزنند، چون تعداد این افراد کم نیست و هر روز هم متخصص‌تر می‌شوند. آمریکا باید بپذیرد که با ایران به صورت برابر مذاکره کند و منافع دوجانبه را رعایت کند.
سعادت با بیان اینکه کشور‌های تحریم‌کننده خودشان نیز تحریم می‌شوند، توضیح داد: وقتی شرکت‌های خارجی ایران را تحریم می‌کنند، در واقع تجارت خودشان هم کمتر می‌شود و تحریم به نوعی به آنها برمی‌گردد. اگر تحریم‌ها بیش از دو یا سه ماه طول بکشد، فشار داخلی در آمریکا یا اروپا باعث می‌شود که آنها از فشار‌های حداکثری دست بردارند.
وی دو مساله مهم را به دولت چهاردهم گوشزد کرد و گفت: اولین مساله، گسترش کالابرگ‌های الکترونیکی است که می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد. دومین مساله نیز ادغام نهاد‌هایی در بودجه ۱۴۰۵ است که تاثیرگذاری بسیار کمی دارند. کشور کمبود پول ندارد اما نهاد‌هایی وجود دارند که هیچ راهبردی برای اقتصاد ندارند و بودجه زیادی را مصرف می‌کنند. می‌توان این نهاد‌ها را بهره‌ور و در دستگاه‌هایی که خدمات‌رسانی می‌کنند، ادغام کرد تا بودجه‌های نامناسب صرف نشود.