به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ اطلاعاتی که از سوی مرکز آمار ایران درباره رشد اقتصادی در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۴ منتشر شده، نشان میدهد روند رشد اقتصادی کشور در فصل تابستان مانند روندی نزولی داشته است. در ۶ ماه اول رشد بخش کشاورزی منفی ۳ درصد، گروه صنایع و معادن با احتساب نفت ۰.۳ درصد، گروه صنایع و معادن بدون احتساب نفت منفی ۰.۹ درصد و گروه بخش خدمات ۰.۵ درصد بوده است.
در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۳ رشد بخش کشاورزی مثبت ۲.۹ درصد، گروه صنایع و معادن با احتساب نفت ۵ درصد، گروه صنایع و معادن بدون احتساب نفت ۲.۶ درصد و گروه خدمات ۲.۵ درصد ثبت شده است.
در مجموع رشد تولید ناخالص داخلی در ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۴ به ۰.۱ درصد و رشد تولید ناخالص داخلی بدون احتساب نفت به منفی ۰.۵ درصد رسیده است.
کاهش رشد اقتصادی به ۰.۱ درصد در حالی رقم خورده که براساس ماده ۲ قانون برنامه هفتم، متوسط سالانه رشد اقتصادی کشور در طول اجرای این برنامه باید ۸ درصد باشد.
در زیرمجموعه گروه صنایع و معادن، رشد بخش استخراج نفت و گاز طبیعی از ۸.۳ درصد در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۳ به ۱.۸ درصد در ۶ ماه اول امسال تقلیل یافته است و رشد بخش صنعت از ۱.۳ درصد در ۶ ماه اول سال گذشته به منفی ۱.۱ درصد در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۴ رسیده است.
تامین آب و برق که در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۳ معادل ۲.۳ درصد و توزیع گاز طبیعی ۱۵.۳ درصد رشد داشته در ۶ ماه اول سال جاری به ترتیب منفی ۸.۴ و منفی ۱.۴ درصد بوده است. این آمارها نشان دهنده حرکت اقتصاد کشور به سمت رکود است و در مقابل با افزایش بهای ارز و رشد قیمتها در طول سال جاری نرخ تورم روندی صعودی داشته است.
براساس ماده ۲ برنامه هفتم، در طول اجرای این برنامه باید به طور متوسط رشد اقتصادی ۸ درصد، بخش نفت ۹ درصد، بخش آب، برق و گاز ۸ درصد، بخش معدن ۱۳ درصد، صنعت ۸.۵ درصد، ساختمان ۹ درصد، کشاورزی ۵.۵ درصد و خدمات ۶.۵ درصد باشد. اما در سال ۱۴۰۳ به عنوان سال اول برنامه هفتم، رشد اقتصادی ۳.۱ درصد، بخش نفت ۶.۲ درصد، معدن ۰.۵ درصد، صنعت ۱.۶ درصد، تولید گاز طبیعی ۰.۵ درصد، آب و برق ۲.۴ درصد، ساختمان ۰.۵ درصد و خدمات ۲.۶ درصد بوده است. درواقع فقط ۳۸.۷ درصد از هدف رشد اقتصادی در سال اول برنامه تحقق یافته است.
نسبت تحقق اهداف رشد اقتصادی برای بخش نفت ۶۸.۸ درصد، بخش معدن ۳.۸ درصد، ساختمان ۵.۵ درصد و خدمات ۴۰ درصد بوده است.در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۴ در صورت ادامه این روند، میزان تحقق هدف برنامه در زمینه رشد اقتصادی فقط ۱.۲۵ درصد، بخش نفت ۲۰ درصد، معدن ۱۹.۲ درصد، ساختمان صفر و خدمات ۶.۷ درصد بوده است.
در مجموع در سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ باید تولید ناخالص داخلی ایران ۱۶.۶ درصد افزایش مییافت، اما در این دو سال (در صورتی که رشد تولید ناخالص داخلی ۶ ماه اول در ۶ ماه دوم هم تکرار شود) در مجموع ۳.۲ درصد به تولید ناخالص داخلی افزوده شده است؛ بنابراین در این دو سال اجرای برنامه هفتم ۸۰.۲ درصد از هدف برنامه عقب مانده است.
نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص درواقع میزان سرمایه گذاریای که منجر به احداث ساختمان (اعم از جاده و ریل و بیمارستان و سد و ساختمان تجاری و مسکونی و...) و خرید و استقرار ماشین آلات صنعتی در بنگاههای تولیدی میشود را نشان میدهد. از سال ۱۳۹۹ تا پایان ۱۴۰۳ نرخ تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران مثبت بوده و حتی در سالهای ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نرخ تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات افزایش قابل توجهی داشت.
اما از سال ابتدای سال ۱۴۰۴، طبق گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تشکیل سرمایه ثابت منفی شده، به طوری که رشد این متغیر در ۳ ماه اول امسال منفی ۱.۹ درصد و در ۶ ماه اول سال جاری منفی ۳.۴ درصد بوده است. نرخ تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات منفی ۵.۲ درصد و در بخش ساختمان منفی ۰.۸ درصد محاسبه شده است.
همچنین هزینه مصرف نهایی خصوصی که میزان مصرف کل مردم در جغرافیای ایران را نشان میدهد در ۶ ماه اول سال جاری ۱.۲ درصد کاهش یافته که نشاندهنده کاهش قدرت خرید خانوار در بازه زمانی مذکور است اما مصرف نهایی دولت در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۴ رشد ۲.۱ درصدی داشته که با توجه به شرایط اقتصادی و اثری که این متغیر بر افزایش رشد اقتصادی دارد، اتفاق مثبتی تلقی میشود.