به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ حامد فرهمند، مدیر پلتفرم تامین هوشمند مرغ، در دومین جلسه از سلسله نشستهای اندیشکده حکمرانی با عنوان «راهکارهای مدیریت تامین نهادههای دامی کشور» که امروز شنبه ۲۹ آذرماه در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با انتقاد از ضعف ساختاری در شبکه توزیع کالاهای اساسی گفت: اگر شبکه توزیع کشور اصلاح نشود، تمام سیاستهای تنظیم بازار عملا بینتیجه خواهد بود.
وی افزود: زمانی که مرغ در کشورهای همسایه با قیمت ۳ تا ۴ دلار معامله میشود، طبیعی است که در صورت نبود کنترل و رصد هوشمند، شاهد قاچاق گسترده از استانهای مرزی مانند گلستان، مازندران، گیلان و خوزستان باشیم، در عمل بارها با این موضوع مواجه شدهایم و نمونههای متعددی وجود دارد که تولید داخل بهراحتی از کشور خارج شده است.
فرهمند با اشاره به نبود یک زنجیره منسجم در تولید و توزیع کالاهای اساسی تصریح کرد: تا زمانی که زنجیره تامین را بهصورت کامل و نظاممند طراحی نکنیم، تمام اقداماتی که انجام میدهیم صرفا مُسکن خواهد بود.
وی در ادامه گفت: رها کردن بازار به اسم «اقتصاد آزاد» بدون زیرساخت و داده دقیق، نهفقط مشکل را حل نمیکند بلکه بحرانهای ارزی و معیشتی را تشدید میکند.
مدیر پلتفرم تامین هوشمند مرغ با اشاره به اتلاف منابع در واردات نهادههای دامی اظهار داشت: سوال اساسی این است که آیا یارانهای که برای واردات نهاده پرداخت میشود، واقعا به دست تولیدکننده میرسد؟ یا بخشی از آن در قالب صادرات مجدد و رانت در کشورهای همسایه هدر میرود؟ در حوزه مرغ گوشتی بارها این مساله را بهصورت عینی مشاهده کردهایم.
وی با تاکید بر اهمیت آمار دقیق گفت: کالای اساسی مانند مرغ مصرف مشخصی دارد و قابل پیشبینی است. بنابراین برنامهریزی تولید کاملا امکانپذیر است اما مشکل اصلی آمار نادرست است. در استان گلستان پس از استقرار سامانه، متوجه شدیم آمار واقعی تولید حدود ۳۰ درصد با آمار اعلامی تفاوت دارد.
فرهمند افزود: وقتی وزارت جهاد کشاورزی اعلام میکند ۱۵۰ میلیون قطعه تولید داریم، در حالی که واقعیت حدود ۱۱۰ میلیون است، طبیعتا برنامهریزی بازار به خطا میرود. نتیجه این میشود که یک مقطع شاهد معدومسازی جوجهها هستیم و در مقطع دیگر مردم برای خرید مرغ در صف میایستند.
وی درباره راهکار ارائهشده توضیح داد: سامانهای طراحی کردهایم که کل زنجیره تامین، از نهاده تا توزیع نهایی را پوشش میدهد. تولیدکننده موظف است میزان واقعی تولید خود را عرضه کند و کشتارگاه نیز در قالب یک شبکه توزیع شفاف و قابل رصد فعالیت کند. در این مدل، امکان سهمیهبندی، پایش لحظهای، پیشبینی تقاضا و برنامهریزی منطقهای فراهم میشود.
مدیر پلتفرم تامین هوشمند مرغ ادامه داد: با استفاده از دادههای سالهای گذشته میتوان پیشبینی کرد که مثلا در استان خراسان رضوی به دلیل توریستپذیر بودن، در مقاطعی تقاضا افزایش مییابد و از قبل برای آن برنامهریزی کرد. وقتی آمار تولید و توزیع شفاف باشد، اختلافها و تخلفات بهراحتی قابل شناسایی است.
وی با اشاره به چالش ناوگان حملونقل گفت: حتی حمل نهاده و مرغ زنده نیز نیازمند هوشمندسازی است، از مبدا تا مقصد باید رصد انجام شود.
فرهمند با بیان مثالی از نظامهای نظارتی در کشورهای پیشرفته گفت: در برخی کشورها، سیستم نظارت آنقدر دقیق است که حتی یک واحد دام یا محصول پنهانکاریشده بلافاصله شناسایی میشود که این سطح از شفافیت باعث میشود تخلف صرفه اقتصادی نداشته باشد.
وی در پایان با اشاره به تجربه خود در جلسات تنظیم بازار استانها خاطرنشان کرد: در یکی از استانها اختلاف آمار تولید بیش از ۱۵۰ واحد بود و ۴۵ درصد توزیع استان تنها در اختیار چهار نفر قرار داشت، این یعنی ساختار توزیع بهشدت آسیبپذیر و انحصاری است. با این وضعیت، هرچقدر هم ارز تخصیص دهیم، در نهایت مردم متضرر میشوند و راهحل، استقرار حکمرانی هوشمند و شفاف در کل زنجیره تامین کالاهای اساسی است.