ایران و ارمنستان به عنوان کشور شریک، از ظرفیت بالایی برای گسترش مبادلات تجاری دوجانبه و همچنین با اوراسیا و جنوب آسیا دارند که همه آن‌ها در گروه امنیت مرزهای مشترک و عدم ورود کشورهای خارجی است.

پس از مذاکرات واشنگتن و ورود ایالات متحده به پروژه زنگزور/ ترامپ، اکنون ایران برای جلوگیری از کاهش نفوذ خود در قفقاز باید روی سه پروژه حیاتی یعنی کریدور شمال-جنوب، کریدور ارس و مسیر خلیج فارس-دریای سیاه کار کند تا اهداف شوم دشمنان در منطقه خنثی شود.

قفقاز و آسیای مرکزی به‌ عنوان شاهراه انرژی جهان، میدان رقابت تنگاتنگ قدرت‌های بزرگ است، آمریکا که با شکست پروژه بزرگ «ممر هند-خاورمیانه-اروپا» یا همان (IMEC) در بن‌بست ژئوپلیتیک خاورمیانه گرفتار شد، اکنون با تمرکز بر «کریدور زنگزور» می‌کوشد تا نفوذ خود را از مسیر آذربایجان، ارمنستان و ترکیه گسترش دهد و روسیه، چین و حتی ایران را از معادلات انرژی منطقه کنار بزند.

با فعالیت کریدور زنگزور، ارتباط زمینی ارمنستان با آذربایجان و ترکیه بدون عبور از خاک ایران برقرار می‌شود؛ تحولی که می‌تواند نقش ایران را در ترانزیت قفقاز جنوبی کمرنگ کند، درآمدهای ترانزیتی کشور را کاهش دهد و اهرم اقتصادی تهران در تعامل با ایروان و باکو را تضعیف کند.

طرح آمریکایی «پل ترامپ» برای مدیریت کریدور جعلی زنگزور، با ادعای ایجاد صلح، در عمل با محدودسازی ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی در عمل تهدیدی علیه امنیت ملی و ثبات ارمنستان است.

با وجود برخی مزیت‌های کریدور ترانس افغان برای اتصال آسیای مرکزی به بنادر پاکستان اما مسائل امنیتی و فنی مانع جدی آن بوده و در مقابل مسیر ایران با زیرساخت‌ها و قراردادهای دوجانبه و چندجانبه گزینه مناسبی است.

باوجود موافقت ضمنی ایالات متحده و بیشتر کشورهای اروپایی با کریدور زنگزور، کشورهای فرانسه، ایران و روسیه به دلایل فرهنگی، امنیتی و اقتصادی از مخالفان جدی این پروژه هستند.

طرح کریدور زنگزور که با وعده اتصال شرق به غرب مطرح شده، به‌ جای آنکه به پروژه‌ای توسعه‌محور بدل شود، به صحنه‌ای برای کشمکش‌های ژئوپلیتیکی در قفقاز جنوبی تبدیل شده است؛ مسیری که بیش از آنکه راهی برای همگرایی منطقه‌ای باشد، به ابزاری برای مهار روسیه و تضعیف نقش ایران بدل شده و فعلا چیزی جز یک «نقشه روی کاغذ» نیست.

پیشنهاد ایالات متحده برای اجاره ۱۰۰ ساله کریدور زنگزور، نشان‌دهنده اهمیت راهبردی این کریدور برای تضعیف محور روسیه-ایران-چین و تامین امنیت انرژی اتحادیه اروپا با کاهش وابستگی به مسکو است.

ارسال کالاهای روسی به عربستان از طریق ایران و کریدور شمال-جنوب می‌تواند هزینه انتقال آن را کاهش و به افزایش حجم مبادلات دوجانبه کمک کند. همچنین بستر مناسبی برای همکاری بیشتر تهران و ریاض است.