۲۱:۰۷ ۱۴۰۴/۰۳/۲۵
نرخ خسارت روزانه اقتصاد اسرائیل از پاسخ‌های موشکی ایران چقدر است؟
هزینه‌های روزانه جنگ اسرائیل با ایران به رکورد ۲.۷۵ میلیارد شِکل رسید؛ در حالی که اقتصاد اسرائیل در آستانه رکود عمیق قرار گرفته و بازار بورس تل‌آویو با سقوط سنگین روبرو شده است.
به گزارش اقتصاد معاصر؛ بر اساس گزارش روزنامه عبری زبان «یدیعوت آحرونوت» و اظهارات «ریم امیناخ»، مشاور مالی پیشین رئیس ستاد ارتش اسرائیل، این رژیم در مواجهه نظامی با ایران روزانه حدود ۲.۷۵ میلیارد شِکل (معادل ۷۳۳.۱۲ میلیون دلار) هزینه‌های مستقیم نظامی صرف می‌کند.هزینه دو روز نخست این رویارویی نظامی به حدود ۵.۵ میلیارد شِکل (۱.۵۴ میلیارد دلار) می‌رسد که به طور مساوی میان عملیات تهاجمی و تدابیر دفاعی تقسیم شده است.نکته قابل توجه اینکه این ارقام تنها هزینه‌های مستقیم را شامل می‌شود و خسارات وارده به دارایی‌های غیرنظامی و اثرات اقتصادی گسترده‌تر در آن محاسبه نشده‌اند.
هزینه ضربه نخست اسرائیل
هزینه‌های مربوط به عملیات تهاجمی اسرائیل، شامل اولین حمله این رژیم به ایران، حدود ۲.۲۵ میلیارد شِکل (۶۳۲.۵ میلیون دلار) تخمین زده شده که عمدتاً صرف ساعت‌های پرواز جنگنده‌ها و مهمات شده است. مبلغ باقی‌مانده صرف اقدامات دفاعی مانند استفاده از موشک‌های رهگیر و بسیج نیروهای ذخیره گردیده است.امیناخ که پیش‌تر مسئول بخش بودجه وزارت دفاع و اقتصاد ارتش اسرائیل بود، تأکید کرد: «این تنها هزینه‌های مستقیم است و نمی‌توان در این مرحله تأثیرات غیرمستقیم، از جمله روی تولید ناخالص داخلی را به دقت اندازه‌گیری کرد.»از سوی دیگر، وزارت دارایی اسرائیل سقف کسری بودجه را معادل ۴.۹ درصد تولید ناخالص داخلی تعیین کرده که تقریباً برابر با ۱۰۵ میلیارد شِکل (۲۹.۵ میلیارد دلار) است. این بودجه شامل ذخایر اضطراری است، اما بیشتر آن در جریان جنگ اخیر غزه مصرف شده و برای مقابله با بحران فعلی با ایران هیچ منابعی در نظر گرفته نشده است.
چشم‌اندازهای اقتصادی کاهش یافته
در پی این درگیری، پیش‌بینی‌های اقتصادی اسرائیل به طور چشمگیری کاهش یافته است. وزارت دارایی رشد اقتصادی سال ۲۰۲۵ را از ۴.۳ درصد به ۳.۶ درصد کاهش داده است، با این فرض که فراخوان نیروهای ذخیره از سه‌ماهه سوم سال آغاز شود؛ فرضی که با تشدید عملیات نظامی در غزه هر روز دور از واقعیت‌تر می‌شود.به طور جداگانه، صندوق جبران خسارت‌های مالیاتی اسرائیل که مسئول پرداخت خسارات وارده به دارایی‌های غیرنظامی است، از ژانویه تا مه ۲۰۲۵ مبلغ ۲.۴ میلیارد شِکل (۶۷۴.۷۲ میلیون دلار) را صرف جبران خسارات کرده است.برداشت خالص از این صندوق به ۳ میلیارد شِکل (۸۴۳.۴ میلیون دلار) رسیده و مسئولان انتظار دارند به دلیل گستردگی خسارات، نیاز به منابع مالی بیشتری باشد. هرچند این هزینه‌ها در کسری بودجه رسمی محاسبه نمی‌شوند، اما به عنوان بدهی عمومی و بخشی از هزینه کلی جنگ شناخته می‌شوند.
زلزله مالی: خسارات اقتصادی اسرائیل از حملات موشکی ایران
بازار بورس تل‌آویو پس از آغاز موج حملات موشکی ایران، افت قابل توجهی را تجربه کرده است. شاخص سهام ۳۵ شرکت برتر این بورس روز یکشنبه با ۱.۵ درصد کاهش و شاخص گسترده‌تر ۱۲۵ شرکت نیز ۱.۴ درصد افت کرد. این سقوط ناشی از نگرانی شدید سرمایه‌گذاران نسبت به تشدید تنش‌ها و احتمال گسترش درگیری‌ها است که می‌تواند اقتصاد شکننده اسرائیل را بیش از پیش تحت فشار قرار دهد.سهام شرکت‌های فناوری و املاک که حساس‌ترین بخش‌ها به تنش‌های ژئوپلیتیکی هستند، بیشترین سقوط را داشتند. شرکت‌های بزرگی همچون «البيت سیستمز» و «چک پوینت» افت بین ۲ تا ۲.۷ درصد را ثبت کردند. همچنین سهام شرکت‌های توسعه املاک مانند «عزرایلی گروپ» و «آفکا کپیتال» به دلیل نگرانی از تأخیر پروژه‌ها و کاهش تقاضا، کاهش یافت. بازار حمل و نقل هوایی نیز به خاطر بسته شدن حریم هوایی با کاهش معاملات روبرو شد.
ضربه به قلب انرژی اسرائیل
حملات موشکی اخیر ایران خسارات مستقیم به تأسیسات نفتی استراتژیک در شهر حیفا در شمال اسرائیل وارد کرده است. خطوط لوله و شبکه انتقال سوخت دچار آسیب شدند. شرکت باز اویل (Baz Oil)، یکی از اپراتورهای پالایشگاه‌های نفت اسرائیل، اعلام کرد انفجارها باعث بروز آتش‌سوزی محدود شدند که به سرعت مهار شد. عملیات انتقال سوخت موقتاً متوقف شده و ارزیابی فنی ادامه دارد.گرچه تاکنون تلفات انسانی گزارش نشده، اما این حملات زنجیره تأمین داخلی شمال اسرائیل را به خطر انداخته است.حیفا به عنوان مرکز اصلی تأمین انرژی اسرائیل محسوب می‌شود و بیش از ۶۵ درصد نیاز داخلی کشور به سوخت پالایش‌شده را تأمین می‌کند. پالایشگاه‌های حیفا با شبکه‌ای از خطوط لوله به مناطق مرکزی و جنوبی کشور متصل هستند و هرگونه اختلال در این شبکه می‌تواند منجر به توقف گسترده در تأمین سوخت شود. گزارش‌ها حاکی از آسیب دیدگی سه خط فرعی انتقال سوخت است که فشار ناشی از حملات موشکی باعث اختلال در آنها شده است.به دنبال این وقایع، وزارت انرژی اسرائیل اقدام به فعال‌سازی ذخایر اضطراری سوخت کرده و مقادیر محدودی از مخازن جنوب به ایستگاه‌های مرکزی پمپاژ می‌شود تا بازار سوخت تثبیت شود. با این وجود، منابع تجاری هشدار داده‌اند که در صورت ادامه توقف خطوط انتقال، قیمت سوخت در هفته جاری افزایش خواهد یافت.
کاهش ارزش شیکل و نگرانی‌های مالی
بانک مرکزی اسرائیل رشد اقتصادی سال ۲۰۲۵ را حدود ۲.۳ درصد پیش‌بینی کرده است، اما ادامه درگیری‌ها می‌تواند این برآورد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. گزارش تحلیل روزنامه اقتصادی «کالکالیست» نشان می‌دهد بخش‌های صادرات فناوری و خدمات مالی بیشترین آسیب را خواهند دید، چرا که عدم قطعیت‌ها و کاهش تمایل سرمایه‌گذاران خارجی موجب تضعیف محیط کسب‌وکار می‌شود.شیکل اسرائیل نیز در برابر دلار ۱.۱ درصد کاهش یافت و تحلیلگران هشدار داده‌اند که ادامه ناآرامی‌ها ممکن است کسری حساب جاری را افزایش داده و اعتماد به ثبات مالی اسرائیل را تضعیف کند. همچنین احتمال کاهش رتبه اعتباری اسرائیل در صورت طولانی شدن بحران وجود دارد.در مقابل، بازارهای مالی کشورهای خلیج فارس با ثبات نسبی همراه بوده و کاهش محدودی در بخش‌های سفر و حمل و نقل هوایی مشاهده شده است. افزایش قیمت نفت در بازار جهانی به دنبال نگرانی‌ها از گسترش درگیری‌ها نیز به ثبت رسید.
![]()
رکود و بحران اقتصادی قریب‌الوقوع در اسرائیل
بازار بورس تل‌آویو در پایان هفته گذشته بیش از ۳.۶۴ درصد سقوط کرد و ارزش شیکل در روز جمعه بیش از ۵ درصد افت داشت که بزرگ‌ترین سقوط روزانه این ارز از آوریل گذشته محسوب می‌شود.نگرانی سرمایه‌گذاران خارجی درباره گسترش جنگ موجب خروج سرمایه‌های کوتاه‌مدت از بازار شد. شیکل که در ابتدای سال به لطف افزایش نرخ بهره و اعتماد سرمایه‌گذاران عملکرد خوبی داشت، با افزایش تهدیدات امنیتی و کسری بودجه ناشی از هزینه‌های نظامی روز به روز ضعیف‌تر شده است.همچنین بازار داخلی اسرائیل شاهد هجوم گسترده مردم به خرید کالاهای اساسی و ذخایر اضطراری است، به طوری که برخی گزارش‌ها افزایش ۳۰۰ درصدی تقاضا در فروشگاه‌ها را نشان می‌دهند. این افزایش ناگهانی تقاضا باعث کمبود سریع موجودی‌ها و نگرانی از تورم شدید در آینده شده است. تأمین کالاهای ضروری مانند مواد غذایی، آب، تجهیزات پزشکی و حتی باتری و ژنراتور به شدت تحت فشار قرار گرفته است.
تحلیل‌های بین‌المللی و تاثیرات مثبت ایران
در حالی که اسرائیل با بحران‌های اقتصادی و نظامی دست و پنجه نرم می‌کند، ایران با تحکیم موقعیت ژئوپلیتیکی خود و اجرای عملیات‌های موشکی موثر، به عنوان بازیگری قدرتمند در منطقه ظاهر شده است. ادامه این روند می‌تواند به تضعیف جایگاه اسرائیل در بازارهای مالی جهانی و منطقه‌ای منجر شود و ایران را به عنوان قدرت اصلی بازدارنده در برابر تهدیدات آمریکا و متحدانش معرفی کند.گزارش گروه آکسفورد اکونومیکس نشان می‌دهد ادامه تنش‌ها بیش از دو هفته می‌تواند باعث انقباض ۱.۱ درصدی در تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه اسرائیل شود. کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان، سقوط بخش گردشگری و توقف پروژه‌های زیربنایی بزرگ از جمله دلایل این وضعیت هستند. افزایش هزینه‌های بیمه حمل‌ونقل هوایی و دریایی نیز به افزایش قیمت کالاهای وارداتی و فشارهای تورمی دامن خواهد زد. اگر این مناقشه به جنگ گسترده تبدیل شود، اسرائیل وارد رکود اقتصادی عمیقی خواهد شد که برای جلوگیری از سقوط نیازمند محرک‌های مالی گسترده است.
اقتصاد اسرائیل در حال حاضر در وضعیت بحرانی به سر می‌برد؛ نرخ تورم در حال افزایش است، رشد اقتصادی به کمترین میزان پس از همه‌گیری کرونا رسیده و کسری بودجه ناشی از هزینه‌های نظامی به شدت رو به افزایش است. شرایط بی‌ثبات امنیتی باعث فرار سرمایه‌گذاران و فشار بر ارزش شیکل شده و نگرانی‌های تورمی و کمبود کالاهای اساسی زندگی روزمره شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است.در مقابل، ایران با بهره‌برداری از ضعف اقتصادی و نظامی اسرائیل، موقعیت خود را در منطقه تقویت کرده و توانسته است با حملات موشکی دقیق، ضربات سنگینی به زیرساخت‌های حیاتی این رژیم وارد کند. این روند نه تنها توازن قدرت منطقه‌ای را به نفع ایران تغییر داده، بلکه چالش‌های اقتصادی اسرائیل را عمیق‌تر و وضعیت آن را شکننده‌تر کرده است./فارس
لینک کپی شد
گزارش خطا
0
اخبار مرتبط
