به گزارش اقتصاد معاصر؛ امروز، هوای اطراف میدان فردوسی سنگین اما آرام‌تر از روزهای التهاب ابتدای هفته است. روی تابلوهای صرافی‌ها، دلار و تتر افت خفیفی ثبت کرده‌اند؛ نشانه‌ای از اینکه بخشی از موج روانی ناشی از فعال‌سازی مکانیسم ماشه فروکش کرده است.
دلار نقدی تهران در محدوده 110 هزار تومان ایستاده و تتر، که چند روز پیش با شارژ اخبار شورای امنیت تا 112 هزار تومان بالا رفته بود، حالا در حوالی 108 هزار تومان معامله می‌شود. به گفته کارشناسان، فضای رمزارزها هم مانند بازار ارز و سکه کوچک‌ترین تغییرات را بی‌واسطه از شرایط داخلی و خارجی جذب می‌کند. کاهش تتر در ساعات اخیر نشانه‌ای از واکنش بازار دیجیتال به افت دلار و تعدیل انتظارات منفی پس از شوک ماشه است
این عقب‌نشینی هرچند اندک، به گفته فعالان صرافی، نه از تغییر در عرضه جهانی که از ورود مستقیم سیاست‌گذار داخلی ناشی شده است.
بازار سکه و طلا نیز روز آرام‌تری دارد. سکه طرح جدید که تا صبح در محدوده 110 میلیون تومان معامله می‌شد به کانال 107 میلیون تومان برگشته و هر گرم طلای 18 عیار از 10 میلیون و 300 هزار تومان الان به مرز 10 میلیون نزدیک شده است. آنطور که بازاری ها می گویند: سیر کاهشی قیمت ها در بازار احتمالا ادامه دار خواهد بود.
کاهش‌هایی که به گفته نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، نشانه آغاز تخلیه حباب بازار است. بذرافشان در گفت‌وگو با خبرنگار ما تأکید می‌کند: مردم عجله نکنند. الان حباب بالایی داریم و هر لحظه ممکن است تخلیه شود. خریدها را باید به زمانی موکول کنند که قیمت‌ها ثبات نسبی پیدا کند.
کارشناسان می‌گویند کاهش نوسان و تخلیه حباب می‌تواند با اقدامات بانک مرکزی سرعت بیشتری بگیرد؛ اقداماتی مانند پیش‌فروش یا حراج سکه که تجربه سال‌های گذشته نشان داده نقش کلیدی در بازگشت بازار به مدار منطقی دارد.
امروز مهم‌ترین خبر برای بازار سکه، برنامه حراج و پیش‌فروش سکه بود که به گفته اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله ایران، می‌تواند نقش تعدیل‌کننده جدی بر حباب فعلی داشته باشد. هشتاد و ششمین حراج سکه روز چهارشنبه 9 مهرماه، و پیش‌فروش با موعد تحویل 30 دی‌ماه هفته آینده آغاز می‌شود. واریز وجه حراج، روز سه‌شنبه 8 مهر انجام خواهد شد. محدودیت خرید 5 قطعه در هر حراج و سقف سالانه 20 قطعه برای هر کد ملی اعمال شده است. سکه‌های عرضه‌شده ضرب 1386 بانک مرکزی‌اند و ثبت‌نام صرفاً از طریق سامانه market.ice.ir برای ایرانیان بالای 18 سال انجام می‌گیرد.
بررسی ها نشان میدهد چند ساعت پس از ماشه، بازارهای ایران تصویری دوگانه دارند؛ از یک سو، شوک خبری و موج روانی اولیه، از سوی دیگر، آرامش ظاهری و کاهش تدریجی قیمت‌ها. تجربه نشان داده، این لحظات گذرا می‌توانند جهت‌گیری هفته‌های آینده را تعیین کنند؛ هفته‌هایی که شاید با تخلیه کامل حباب، خریدها دوباره جان بگیرند یا با فشار سیاست‌های ارزی و نظارتی، قیمت‌ها در جایگاه جدیدی تثبیت شوند.
* میدان بازی بانک مرکزی در رمزارز: محدودیت هدفمند تتر و مدیریت شوک
همزمان با التهاب سنگین بازار رمزارزها پس از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، معاون ارزی بانک مرکزی از اجرای بسته سیاستی تازه این بانک در حوزه ارز و رمزارز خبر داد؛ بسته‌ای که شامل نظارت سختگیرانه بر صرافی‌های رمزارز، محدودیت خرید و نگهداری تتر، تزریق بیش از 300 میلیون دلار به صنایع خاص، افزایش عرضه ارز در تالار دوم و برگزاری حراج و پیش‌فروش سکه طلا در مرکز مبادله است.
علیرضا گچ‌پز زاده، معاون ارزی بانک مرکزی،می‌گوید که ورود بانک به مدیریت بازار رمزارز پس از شوک ماشه، بخشی از یک بسته پیش‌بینی‌شده بود.
براساس مصوبه هیأت عالی بانک مرکزی، هر فرد حقیقی و حقوقی مجاز به خرید حداکثر 5000 تتر و نگهداری معادل 10 هزار دلار در کیف پول خود است. این محدودیت، به‌زعم او، نه صرفاً عددی بلکه ابزاری برای مدیریت ریسک است؛ چرا که رمزارزهای ثابت مانند تتر تحت کنترل شبکه‌های بین‌المللی‌اند و هر لحظه می‌توانند در معرض محدودیت یا مسدودسازی حساب‌های ایرانی قرار گیرند.
به گفته وی، تراکنش‌های تتر در داخل کشور از مسیر صرافی‌های مجاز قابل رصد است و بانک مرکزی از این مسیر نه تنها نظارت می‌کند بلکه می‌تواند با ایجاد سقف‌های معاملاتی، هیجان بازار را کاهش دهد.
این سیاست، در کنار تشدید کنترل بر صرافی‌های داخلی، نخستین دفاع بانک مرکزی در برابر حمله روانی و قیمتی پس از ماشه بود، دفاعی که به باور برخی کارشناسان اگر دیر اجرا می‌شد، بازار را به مرزهای بالاتری می‌رساند.
* سیاست‌های ارزی؛ تزریق 300 میلیون دلار و جان گرفتن تالار دوم
آنطور که معاون ارزی بانک مرکزی اعلام کرده: این بانک طی روزهای اخیر بیش از 300 میلیون دلار ارز مورد نیاز صنایع خاص—که برخی دارای شرایط اضطراری یا ارزش سفارش زیر 50 هزار دلار بودند—تأمین کرده است. این اقدام باعث شده ثبت‌سفارش‌های کوچک و متوسط با سرعت بیشتری تخصیص ارز بگیرند.
تالار دوم مرکز مبادله، که برای تامین ارز کالاهای با یارانه کمتر یا مواد اولیه تأمین‌شده از بورس طراحی شده، با رشد عرضه روبه‌رو شده است. نماد اسکناس دلار و یورو به تالار اضافه شده تا واردکنندگان خرد بتوانند از طریق شعب بانکی اسکناس را خریداری و کالای خود را وارد کنند. این معامله اسکناس، به دلیل حذف برخی هزینه‌ها و چالش‌های حواله، برای گروهی از واردکنندگان جذاب‌تر است.
بانک مرکزی همچنین مذاکراتی با بخش‌های فولاد و پتروشیمی انجام داده تا صادرات آنها فراتر از سقف سال گذشته پیش رود و ارز حاصل به تالار دوم تزریق شود. در کنار آن، گفت‌وگو با گمرک در جریان است تا ترخیص کالاهای وارداتی تحت شرایط اعتباری 10-90 یا اسناد اعتباری تسهیل شود، اقدامی که می‌تواند نیاز ارزی صنایع را سریع‌تر برطرف و جریان ورود کالا به کشور را روان‌تر سازد.
* پیامدهای میدانی و ارزیابی کارشناسی
کارشناسان بازار ارز و طلای تهران بر این باورند که مجموعه این اقدامات—به‌ویژه همزمانی محدودیت تتر و تزریق دلار به صنایع—نه تنها سیگنال عرضه را به بازار مخابره کرده بلکه روان‌سازی سمت تقاضا را نیز موجب شده است.
حضور فعال بانک مرکزی در چند جبهه، از تالار دوم گرفته تا صرافی‌های رمزارز، تصویر جدیدی از سیاست‌گذار پولی ارائه میدهد؛ تصویری که نشان میدهد در شرایط فشار سیاسی و حقوقی، آماده مدیریت شوک اقتصادی است.
در میدان فردوسی، معامله‌گران با نگاه به تابلوها می‌دانند که این آرامش نسبی شاید موقت باشد، اما همزمان اذعان می‌کنند که بدون چتر سنگین بانک مرکزی، بازار می‌توانست امروز اعداد بسیار بالاتری را تجربه کند. در بازار طلا نیز فعالان امیدوارند که اجرای حراج و پیش‌فروش در موعد مقرر، بخشی از حباب سکه را تخلیه کرده و معامله‌گران را به سمت رفتار منطقی‌تر سوق دهد. /تسنیم
