از وضعیت نامساعد محیط کسبوکارها تا ری کردن برنج در آتش رانت
به گزارش خبرنگار اقتصاد معاصر؛ روزنامههای مهم کشور در گزارشهای امروز خود به موضوعاتی از جمله کسبوکار، صادرات، طرح نشاندار کردن، صنعت کشاورزی، بازار برنج و صنعت معدنی پرداختهاند.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارش اقتصادی خود با عنوان «کارنامه محیط کسبوکار» به وضعیت نامساعد محیط کسبوکار در تابستان ۱۴۰۴ پرداخته و نوشته است: «گزارش مرکز پژوهشهای اتاق بازرگانی ایران نشان میدهد شاخص ملی محیط کسبوکار در تابستان ۱۴۰۴ با رقم ۶.۰۹ به یکی از نامساعدترین سطوح خود رسیده است. مهمترین چالشهای بنگاهها شامل نوسانات شدید قیمت مواد اولیه، دشواری تامین مالی از بانکها، بیثباتی قوانین و ناترازی انرژی عنوان شده است. قطعی برق، کمبود نقدینگی، بوروکراسی اداری، رکود بازار و مهاجرت نیروی متخصص نیز از دیگر موانع جدی کسبوکار به شمار میروند. استانهای فارس، سمنان و سیستان و بلوچستان بدترین وضعیت را دارند و میانگین ظرفیت فعالیت بنگاهها به حدود ۳۸ درصد کاهش یافته است. بخشهای املاک، معدن و ساختمان بیشترین آسیب را دیدهاند، در حالی که آموزش و خدمات اقامتی عملکرد بهتری داشتهاند. بخش خصوصی برای بهبود شرایط اقداماتی مانند توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، تسهیل تامین مالی، دیجیتالسازی مجوزها و حمایت از صادرات را پیشنهاد کرده است.»
روزنامه اعتماد با عنوان «مزیتهای صادرات سلاح» در گزارش اقتصادی خود به بررسی فرصتهای اقتصادی و فناورانه ایران در زمینه صادرات سلاح پس از جنگ اخیر پرداخته و نوشته است: «جنگ ۱۲روزه اخیر اگرچه تلخ و پرهزینه بود، اما توانست ظرفیتهای دفاعی و فناورانه ایران را آشکار کند و فرصتی برای تبدیل صنایع دفاعی از بودجهخور به درآمدزا فراهم آورد. هزینه نظامی جهان در سال ۲۰۲۴ به ۲.۷ تریلیون دلار رسیده و آمریکا با ۴۳ درصد صادرات تسلیحات در رتبه نخست است. توان موشکی و پهپادی ایران در این جنگ مورد توجه جهانی قرار گرفت و میتواند زمینهساز صادرات سلاح و فناوریهای دوگانه شود. ایران با تکیه بر تولید بومی و استقلال فناوری میتواند سهمی از بازار منطقهای به دست آورد، اما نباید اقتصادش را به صادرات نظامی وابسته کند. راه درست، تبدیل صنایع دفاعی به محور نوآوری، فناوری و توسعه اقتصادی است تا امنیت به پشتوانه پیشرفت تبدیل شود.»
روزنامه فرهیختگان در گزارش اقتصادی خود با عنوان «۲۸۰۰ پروژه عمرانی زیر چتر طرح نشاندار کردن» به بررسی عملکرد و دستاوردهای دو سال اجرای طرح نشاندار کردن مالیاتها پرداخته و نوشته است: «طرح «٫نشاندار کردن مالیاتها با هدف افزایش شفافیت مالیاتی، اعتماد عمومی و مشارکت مردم در تعیین محل هزینهکرد مالیات اجرا شده است. طبق این طرح، یک درصد از درآمدهای مالیاتی کشور به طرحهای عمرانی اولویتدار اختصاص مییابد تا مردم بتوانند در انتخاب پروژههای مورد حمایت خود مشارکت کنند. در دو سال اجرای این طرح، بیش از ۳۰ همت منابع برای تکمیل حدود ۲۸۸۱ پروژه عمرانی از جمله ۸۸۱ پروژه ملی و استانی در سال ۱۴۰۴ با اعتباری بالغ بر ۱۸.۲ همت تامین شده است. بیشترین پروژهها مربوط به آموزشوپرورش با ۴۲۹ طرح و سپس بخشهای قضایی، حملونقل، سلامت و محیطزیست است. استانهای اصفهان و سیستان و بلوچستان بیشترین جذب اعتبار را داشتهاند و مدرسهسازی در صدر طرحها قرار دارد، این طرح موجب عدالت در توزیع منابع، توسعه مناطق محروم و افزایش سرمایه اجتماعی شده و پرداخت مالیات را از یک وظیفه صرف به اقدامی مشارکتی و توسعهمحور تبدیل کرده است.»
روزنامه وطنامروز با عنوان «کشاورزی فراموش شده؟» در گزارش اقتصادی خود به ضعف عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در نظارت و تامین کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ، برنج و نهادههای دامی، افزایش شدید قیمتها و ورود مجلس به مسئله استیضاح وزیر برای پاسخگویی و اصلاح بازار پرداخته و نوشته است: «وزارت جهاد کشاورزی با وجود داشتن اختیارات قانونی و ارز ترجیحی در کنترل قیمت کالاهای اساسی مانند گوشت، مرغ و برنج ناکام مانده و قیمتها چندبرابر نرخ مصوب افزایش یافته است. بخش زیادی از واردات نهادههای دامی در انحصار کمتر از ۱۰ شرکت قرار دارد و سامانه بازارگاه نیز با ضعف نظارت روبهروست و مجلس به دلیل این ناکارآمدی در آستانه استیضاح وزیر جهاد کشاورزی است. سازمان بازرسی و قوه قضائیه نیز به تخلفات شرکتهای واردکننده و ضعف عملکرد وزارتخانه ورود کردهاند، وزارت جهاد کمبود ارز و بدهی واردکنندگان را علت مشکلات دانسته، اما مسوولیت نظارت و کنترل بازار همچنان با این وزارتخانه است.»
روزنامه جوان در گزارش اقتصادی خود با عنوان «قیمت برنج در آتش رانت ری کرد!» به وضعیت بازار برنج، تفاوت قیمت برنج داخلی و وارداتی، گرانفروشی واردکنندگان و اقدامات دولت برای کنترل قیمتها پرداخته و نوشته است: «مصرف سالانه برنج در ایران حدود ۳ میلیون تن است که تنها ۱.۸ میلیون تن آن داخلی است و بقیه وارداتی است. قیمت برنج وارداتی از ۱ دلار در مبدا به ۱۵۰ هزار تومان در بازار رسیده و برنج ایرانی ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است. وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده یک واردکننده با گرانفروشی حدود ۲۵۰ میلیون دلار سود کرده و نظارت ناکافی بوده است. دولت برای کنترل قیمتها، واردکنندگان را موظف کرده تا کالا را به وزارت جهاد کشاورزی تحویل دهند و از طریق شرکت بازرگانی دولتی توزیع شود.»
روزنامه ایران با عنوان «دو چالش صنعت معدنی» به چالشها و مشکلات صنعت معدن پرداخته و نوشته است: «معادن ایران در دهههای اخیر با دو چالش اصلی فرسودگی تجهیزات و عقبماندگی تکنولوژی مواجه شدهاند. بسیاری از ماشینآلات معدنی بیش از ۲۰ سال عمر دارند و عملکرد آنها پایین و پرخطا است، در حالی که معادن پیشرفته دنیا از تجهیزات هوشمند با مصرف انرژی کمتر و سیستمهای مانیتورینگ آنلاین بهره میبرند. فرسودگی و ناکارآمدی تجهیزات باعث کاهش تولید، هدررفت انرژی و افزایش خامفروشی میشود و انگیزه سرمایهگذاری را کاهش میدهد. علاوه بر این، واردات ماشینآلات جدید با محدودیتهای ارزی و مجوزی مواجه است و تولیدکنندگان داخلی هم عمدتا مونتاژکار هستند و کیفیت پایین دارند. بهروزرسانی تجهیزات میتواند بهرهوری را افزایش داده و ارز حاصل از تولید را جبران کند، در حالی که خامفروشی و سیاستهای محدودکننده صادرات، توسعه معادن و صنایع معدنی را مختل کرده و رقابتپذیری کشور را کاهش میدهد. نیاز به یک تصمیم ملی برای توسعه و مدرنسازی معادن ایران بسیار احساس میشود.»
